طبق تحقیقی جدید، بی‌خوابی مزمن می‌تواند عواقبی بسیار جدی برای سلامت مغز داشته باشد. مطالعه جدید و گسترده از مایو کلینیک آمریکا نشان می‌دهد افرادی که از بی‌خوابی مزمن رنج می‌برند، ۴۰ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل یا مشکلات خفیف شناختی قرار دارند؛ این رقم معادل ۳.۵ تا ۴ سال پیری سریع‌تر مغز است.
براساس گزارش یورونیوز، محققان حدود شش سال وضعیت ۲ هزار و ۷۵۰ فرد مسن (با میانگین سنی ۷۰ سال) را که در ابتدای مطالعه از نظر شناختی سالم بودند، دنبال کردند. ۱۶ درصد از این شرکت‌کنندگان مبتلا به بی‌خوابی مزمن بودند (به معنای مشکل خواب حداقل سه شب در هفته به مدت سه ماه یا بیشتر). در طول این مطالعه، شرکت‌کنندگان به‌طور منظم در آزمون‌های حافظه و تفکر شرکت کردند و برخی از آن‌ها تحت اسکن مغزی قرار گرفتند.
محققان با تجزیه‌وتحلیل نتایج آزمون‌ها دریافتند در طول دوره مطالعه ۱۴ درصد از افراد مبتلا به بی‌خوابی دچار زوال عقل یا اختلال شناختی خفیف شدند، درحالی‌که این رقم برای افراد فاقد مشکل بی‌خوابی فقط ۱۰ درصد بود. این ارتباط حتی پس از در نظرگرفتن عواملی مانند سن، فشار خون بالا، آپنه خواب و مصرف داروهای خواب‌آور نیز معنادار باقی ماند.
اسکن‌های مغزی جزئیات بیشتری را درباره چگونگی تأثیر بی‌خوابی بر مغز آشکار کردند. محققان دریافتند افرادی که گزارش می‌دادند خواب کمتری نسبت به معمول داشته‌اند، در آزمون‌های شناختی نمرات پایین‌تری کسب کردند و علائم فیزیکی بیشتری از پیری مغز را نیز نشان می‌دادند، از جمله افزایش پلاک‌های آمیلوئید؛ پروتئینی که تجمع آن در مغز با بیماری آلزایمر مرتبط است. همچنین در مغز این افراد نواحی آسیب‌دیده ناشی از بیماری عروق کوچک افزایش یافته بود.
این مطالعه همچنین نشان داد که افراد دارای ژن APOE4، که یک عامل خطر ژنتیکی شناخته‌شده برای آلزایمر است، در صورت ابتلا به بی‌خوابی، با افت شدیدتری در مهارت‌های حافظه و تفکر مواجه می‌شوند.
محققان تأکید می‌کنند که این مطالعه ارتباطی قوی بین بی‌خوابی و مشکلات شناختی را نشان می‌دهد، اما ثابت نمی‌کند که بی‌خوابی علت مستقیم این مشکلات است. بااین‌حال، این یافته‌ها اهمیت درمان بی‌خوابی مزمن را دوچندان می‌کند؛ نه فقط برای بهبود کیفیت خواب، بلکه به عنوان یک راهکار بالقوه برای محافظت از سلامت مغز با افزایش سن.
یافته‌های این تحقیق در ژورنال Neurology منتشر شده است.
