از ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴، موافقت‌نامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (شامل روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان) به مرحله اجرا درآمد. این توافق، بیش از ۷۰۰۰ قلم کالا را مشمول تعرفه‌های ترجیحی یا حذف کامل تعرفه‌های گمرکی کرده و فرصتی بی‌سابقه برای توسعه تجارت خارجی ایران فراهم آورده است.
برای استفاده از مزایای این موافقت‌نامه، صادرکنندگان باید گواهی مبدأ مخصوص را از سامانه ملی گواهی مبدأ دریافت کنند. این گواهی، که از طریق اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور در دسترس است، تأیید می‌کند که حداقل ۵۰ درصد ارزش افزوده کالا در ایران تولید شده و مشمول تعرفه‌های ترجیحی است. فعالان اقتصادی می‌توانند با وارد کردن ۶ رقم ابتدایی کد تعرفه کالایی (HS-Code) در وب‌سایت https://cscs.ir/ct3/، بررسی کنند که آیا کالای مورد نظرشان در فهرست کالاهای مشمول قرار دارد یا خیر.
این موافقت‌نامه پس از ۹ سال مذاکره و ابلاغ قانون آن توسط رئیس مجلس در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳ به رئیس‌جمهور، به ثمر نشست. این توافق، کامل‌ترین موافقت‌نامه تجاری ایران تا به امروز است و در شرایط تحریم‌های غرب، به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اقتصادی کشور تبدیل شده است. تجربه موفق تجارت ترجیحی با ۵۰۰ قلم کالا در سال‌های گذشته، زمینه‌ساز تقویت سیاست «نگاه به شرق» و همکاری نزدیک‌تر با شرکای منطقه‌ای شد.
این موافقت‌نامه که شامل ۱۱ فصل و یک ضمیمه با فهرست کالاهای دو طرف است، با هدف تجارت آزاد و تعرفه صفر برای حدود ۱۰۰۰ قلم کالا تدوین شده است. برخلاف توافقات تجاری قبلی ایران، مانند موافقت‌نامه با سوریه که در عمل از تجارت آزاد فاصله داشت، این توافق گامی بزرگ برای ادغام اقتصاد ایران در پیمان‌های بین‌المللی محسوب می‌شود. کارشناسان معتقدند این موافقت‌نامه می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی باشد.
اجرایی شدن تجارت آزاد با اوراسیا، نه‌تنها به تقویت صادرات ایران کمک می‌کند، بلکه با ایجاد بستری برای همکاری‌های منطقه‌ای، اقتصاد کشور را در برابر فشارهای تحریم مقاوم‌تر می‌سازد. فعالان اقتصادی این توافق را فرصتی طلایی برای ورود به بازارهای جدید و افزایش رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی می‌دانند.
