همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: RNA مولکولی که پیام‌های ژنتیکی را منتقل می‌کند و به‌عنوان واسطه در ساخت پروتئین‌ها عمل می‌کند، جایگاه ویژه‌ای در داستان پیدایش حیات دارد. اما چرا RNA و چرا قند خاص آن یعنی «ریبوز»؟
برای دهه‌ها دانشمندان در تلاش بوده‌اند تا راز پیدایش RNA و انتخاب قند ریبوز را بفهمند. حالا گروهی از پژوهشگران در مؤسسه تحقیقاتی اسکریپس (Scripps Research) با کشفی شیمیایی هیجان‌انگیز، یک گام بزرگ به پاسخ این پرسش نزدیک شده‌اند. این یافته‌ها نشان می‌دهد ریبوز، قندی با خواص شیمیایی ویژه، توانسته است در شرایط اولیه زمین، سازگاری و پایداری لازم برای تشکیل RNA را فراهم کند؛ راز نهفته‌ای که ممکن است توضیح دهد چرا RNA به‌عنوان نخستین حامل اطلاعات ژنتیکی انتخاب شده است.
قند ریبوز در مولکول RNA
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند ریبوز در میان دیگر قندهای موجود در شرایط اولیه زمین، ویژگی‌های شیمیایی منحصربه‌فردی دارد که آن را برای ساختار RNA ایده‌آل می‌کند. این قند در مولکول RNA به‌گونه‌ای خاص به اجزای دیگر متصل می‌شود که ثبات و عملکرد مولکول را تضمین می‌کند.
بیشتر بخوانید :
یک‌قدم به عقب: شرایط اولیه زمین و تشکیل مولکول‌های حیات
در زمین اولیه، هزاران ترکیب شیمیایی پیچیده و متنوع وجود داشت که امکان داشت مولکول‌های مختلفی شکل بگیرند. اما تنها تعداد اندکی از این مولکول‌ها توانستند پایدار و فعال باقی بمانند. انتخاب طبیعی قند ریبوز می‌تواند پاسخی برای این گزینش طبیعی باشد.
این کشف چگونه می‌تواند نظریه‌های پیشین را تغییر دهد؟
این یافته جدید نه‌تنها پایه‌های نظریه‌های پیشین درباره منشا RNA را مستحکم‌تر می‌کند، بلکه مسیر تازه‌ای برای مطالعات آینده باز می‌کند. دانشمندان اکنون می‌توانند بهتر بفهمند چرا RNA اولین مولکول اطلاعات ژنتیکی بوده و چگونه این مولکول‌ها در گذر زمان به DNA و پروتئین‌ها تبدیل شده‌اند.
پیامدهای این کشف برای درک حیات و فراتر از آن
با درک بهتر از منشا RNA و نقش کلیدی ریبوز، ما می‌توانیم درک عمیق‌تری از روند شکل‌گیری حیات داشته باشیم. این موضوع نه‌تنها اهمیت فراوانی در زیست‌شناسی دارد، بلکه می‌تواند در حوزه‌هایی مانند زیست‌فناوری، پزشکی و جستجوی حیات در سیارات دیگر نیز کاربردهای عملی داشته باشد.
دریچه‌ای تازه به‌سوی رازهای قدیمی حیات
کشف اخیر دانشمندان در مؤسسه اسکریپس، دریچه‌ای تازه به‌سوی رازهای قدیمی حیات بازکرده است. فهم اینکه چرا ریبوز به‌عنوان قند انتخابی RNA به‌کاررفته، یکی از بزرگ‌ترین معماهای علمی را روشن می‌کند. این گام نویدبخش، مسیر تحقیقات آینده را در زمینه منشأ حیات هموارتر ساخته و ما را یک‌قدم به پاسخ سؤال بزرگ «چگونه زندگی آغاز شد؟» نزدیک‌تر کرده است. در دنیای پیچیده شیمی زندگی، این قند خاص همان کلیدی است که راز حیات را قفل‌گشایی کرده است.
