طبق گزارشی که خودروسازان به سازمان بورس ارائه داده و در سامانه کدال منتشر شده است، سه خودروساز بزرگ کشور در چهارمین ماه از سال با رشد محدود تولید خودروی سواری نسبت به خردادماه مواجه بودهاند با این حال تولید چهارماهه این خودروسازان ۱۷.۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر شده است. البته رشد ۶.۵ درصدی تولید خودروی سواری در تیرماه نسبت به خرداد نه به علت بهبود شرایط در این ماه بلکه به دلیل رکودی است که در خردادماه ثبت شده بود. در سومین ماه از سال تولید خودروی سواری به کف یکساله خود رسیده بود و دیگر آمارها مانند شامخ نیز که توسط اتاق بازرگانی ایران منتشر میشود نیز نشان میداد که خردادماه رکودی ترین ماه از ابتدای ثبت نظرسنجی شامخ یعنی از سال ۹۷ تاکنون بوده است.
اگر در تیرماه شاهد کمی رشد نسبت به خرداد هستیم موضوع عجیبی نیست و نشان از بهبود وضعیت نیز ندارد چراکه اگر خرداد و فروردین (به دلیل تعطیل بودن نیمی از آن) را از معادلات کنار بگذاریم، تولید خودروی سواری در تیر نسبت تمام ماههای یک سال پیش از آن کمتر بوده است. بنابراین میتوان گفت که بهرغم رشد ثبت شده تولید خودروی سواری همچنان در رکود عمیقی به سر میبرد. بنابراین رشد ماهانه تولید خودرو را میتوان به نوعی سراب آماری در نظر گرفت.
موضوع بلاتکلیفی در قیمتگذاری خودرو را میتوان از مهمترین علل افت تولید در چهارماه امسال محسوب کرد. از ابتدای سال جاری خودروسازان انتظار اعمال اصلاح قیمت را داشتند اما فصل بهار در شرایطی به پایان رسید که هنوز تکلیف قیمتهای جدید خودرو مشخص نبود. تیرماه نیز ماه اوجگیری اختلافات و تنشها حول موضوع قیمتگذاری بود. به طوری که هیاتمدیره بزرگترین خودروساز کشور اواخر خردادماه رشد ۲۲.۳ درصدی (به طور میانگین) محصولات خود را مصوب کرد و سپس وزارت صمت این میزان رشد قیمت را غیرقانونی تعبیر کردند.
پس از آن این وزارتخانه رشد ۱۵درصدی قیمت رسمی خودرو را برای هر سه خودروساز بزرگ کشور ابلاغ کرد. در طی چهارمین ماه از سال تقابل بین خودروساز و سیاستگذاران به اوج خود رسید که این موضوع میتواند از علل افت تولید چهارماهه باشد.
قطعیهای مکرر برق طی چهارماه گذشته را نیز میتوان به عنوان دومین علت افت تولید در نظر گرفت. البته ایرانخودرو تا حد قابلتوجهی توانسته انرژی مورد نیاز خود را از طریق نیروگاه خود تامین کند اما این موضوع میتواند دو خودروساز دیگر را به شدت تحتتاثیر قرار داده باشد کمااینکه افت تولید در سایپا و پارسخودرو در چهارماهه امسال چندین برابر ایرانخودرو بوده است. همچنین اخباری در مورد وجود مشکل در تامین قطعه این دو خودروساز به گوش میرسد.
از دیگر عوامل موثر بر این افت میتوان به مشکلات مربوط به تامین ارز اشاره کرد. تخصیص ارز از ابتدای امسال به کندی انجام شده و با توجه به حذف ارز نیمایی و شناورسازی ارز تجاری که زمستان سال گذشته رخ داد، تامین ارز در چهارماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته برای خودروسازان سختتر و گرانتر شده است. از تعطیلات تابستانی خودروسازان نیز به عنوان آخرین فاکتور میتوان یاد کرد. طی جنگ تحمیلی ۱۲ روزه خودروسازان یک بار تعطیلات تابستانی ۷ روزه را اعلام کردند اما بار دیگر هم در تیرماه برای تعمیرات لازم برای خط تولید این تعطیلات اجرایی شد.
بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، سه خودروساز بزرگ کشور در چهار ماه ابتدایی سال مجموعا 235 هزار و 47 دستگاه خودروی سواری تولید کردهاند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته 284هزار و 847 دستگاه بود. بنابراین خودروسازان در این مدت زمان 49 هزار و 800دستگاه معادل 17.5 درصد خودروی سواری کمتری تولید کردهاند.
ایرانخودرو از ابتدای سال تا انتهای تیرماه 156هزار و 619 دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است. این شرکت در چهارماه ابتدایی سال گذشته، 161هزار و 568 دستگاه تولید داشت. بنابراین تیراژ این شرکت در مدت زمان یاد شده نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت چهار هزار و 949 دستگاهی معادل 3 درصد را تجربه کرده است.
در این بین بیشترین تولید آبیپوشان جاده مخصوص به گروه پژو اختصاص دارد که درحالحاضر فقط پژو 207 را از این خانواده به تولید میرسد. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، 48 هزار و 483دستگاه پژو تولید کرده است. با توجه به تولید 65هزار و 888دستگاهی خانواده پژو در چهارماهه سال گذشته، ایرانخودروییها در تولید اعضای این خانواده افت 26.4 درصدی داشتهاند.
در بین دیگر محصولات ایرانخودرو، گروه سورن تیراژ 42 هزار و 452 دستگاهی را در چهار ماه ابتدایی امسال از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ 27 هزار و 864 دستگاهی این گروه خودرویی در مدت مشابه سال گذشته، ایرانخودروییها توانستهاند تولید در این گروه را 52.3 درصد افزایش دهند.
همچنین ایرانخودرو اعلام کرده طی این مدت 25هزار و 134 دستگاه دنا را به تولید رسانده است. با توجه به تیراژ 27 هزار و 177 دستگاهی این خودرو در مدت مشابه سال پیش، تولید دنا کاهش 7.5 درصد کاهش را تجربه کرده است.
دیگر محصول ایرانخودرو به نام رانا در مجموع در آمار چهار ماهه تیراژ دوهزار و 782دستگاهی را ثبت کرده است. این خودرو در چهار ماهه سال پیش، به میزان 6هزار و 371 دستگاه تولید شده بود بنابراین تولید این محصول با افت 56.3درصدی مواجه بوده است.
علاوه بر این ایرانخودروییها طی چهار ماه گذشته هفت هزار و 49 دستگاه هایما را مونتاژ کردهاند، این در حالی است که در مدت مشابه 1403، تیراژ این مونتاژی چینی چهار هزار و 468 دستگاه بود. بر این اساس تولید این خودروی مونتاژی رشد 57.8درصدی داشته است.
طبق آمار منتشره در کدال، ایرانخودرو در مدت زمان یادشده 24 هزار و 324 دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در چهار ماهه سال گذشته به میزان 21هزار و 687 دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. بنابراین تولید تارا در این مدت زمان رشد حدود 12درصدی داشته است. در آمار تولید ایرانخودرو آیتمی به نام خودروهای تولیدی تجارینشده سایتها وجود دارد که به خودروهای ناقص اشاره داشته و عدددرجشده در مقابل آن، هزار و 433 دستگاه است. همچنین بخش دیگری به نام «دیگر محصولات» تعریف شده که تولید ایرانخودرو در این بخش 6 هزار و 395دستگاه بوده است.
اما سایپا به عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، در چهار ماه گذشته 56 هزار و 218 دستگاه خودروی سواری تولید کرده که این رقم در مدت مشابه پارسال به میزان 89 هزار و 926 دستگاه بوده است. بنابراین در این مدت زمانی نارنجیپوشان جادهمخصوص 33هزار و 708 دستگاه، معادل 37.5 درصد کمتر، تولید خودروی سواری داشتهاند.
بیشترین حجم از سبد محصولات این شرکت در چهار ماه ابتدایی سال به خانواده ایکس 200 (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. طبق اعلام سایپا این شرکت در این مدت 44 هزار و 882دستگاه خودرو از این گروه تولید کرده است. این رقم در مدت مشابه سال پیش 70هزار و 966دستگاه بوده است، بنابراین در این مدت زمان تولید این محصولات سایپا به میزان قابلتوجه 36.7درصد کمتر شده است.
سایپا همچنین در مدت مذکور 11 هزار و 336دستگاه از خانواده شاهین را به تولید رسانده است. این در حالی است که چهار ماه ابتدایی پارسال تیراژ شاهین 18 هزار و 966 دستگاه بود. بنابراین تولید شاهین در این بازه کاهش حدود 40 درصدی داشته است. دومین خودروساز بزرگ ایران در بازه زمانی تحت بررسی تنها همین دو گروه خودرویی را به تولید رسانده است.
پارسخودرو نیز در چهارماهه امسال، 22 هزار و 210دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است. در مقایسه با تیراژ 33 هزار و 353 دستگاهی مدت مشابه پارسال، تولید این شرکت 11هزار و 143 دستگاه معادل 33.4 درصد کمتر شده است.
پارسخودرو در از ابتدای سال جاری تا انتهای تیرماه تنها سهند و گروه Q200 را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q200 پارسخودرو تیراژ 18 هزار و 341 دستگاهی در چهار ماه گذشته داشته که نسبت به همین بازه زمانی در سال 1403 با تیراژ 25 هزار و 710 دستگاهی، از افت 28.7 درصدی تولید این گروه خودرویی حکایت دارد.
خودروساز سوم ایران همچنین در چهار ماه ابتدایی سال سههزار و 869 دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند در مدت مشابه سال گذشته تنها 692 دستگاه تولید شد. پارسخودروییها در چهارماه ابتدایی سال جاری تنها همین دو گروه خودرویی را تولید کردند این در شرایطی است که در مدت مشابه سال قبل آنها هزار و 234دستگاه کوییک معمولی و پنج هزار و 717 دستگاه سایناS را نیز تولید کرده بودند اما اکنون تولید این خودروها به صفر رسیده است.
تولید خودروی سواری در تیرماه امسال نسبت به خرداد با کمی رشد مواجه بوده که همانطور که اشاره کردیم این به دلیل تولید در کف یکساله در سومین ماه از سال بوده است. بر این اساس خودروسازان در تیرماه 55 هزار و 117دستگاه خودروی سواری تولید کردهاند، این در شرایطی است که این رقم در خرداد ماه به 51هزار و 725 دستگاه میرسید. بنابراین تولید ماهانه خودروسازان طی یک ماه گذشته سه هزار و 392دستگاه معادل 6.5 درصد افزایش یافته است.
ایرانخودرو به عنوان بزرگترین خودروساز کشور در خرداد ماه 35 هزار و 343 دستگاه تولید خودروی سواری داشته است. تیراژ تیر این خودروساز به 38هزار و 665 دستگاه میرسد، بنابراین آبیپوشان جاده مخصوص در این مدت زمان رشد سههزار و 322دستگاهی و 9.4 درصدی در تولید خودروی سواری داشتهاند.
سایپا نیز تولید 12 هزار و 105 دستگاهی در ماه ابتدایی تابستان داشته که در مقایسه با تیراژ 11 هزار و 785 دستگاهی خرداد رشد تنها 320 دستگاهی و 2.7درصدی را به خود میبیند.
همچنین پارسخودرو که تولید 4هزار و 597دستگاهی در خرداد ماه داشت، طی ماه گذشته 4هزار و 347 دستگاه خودروی سواری تولید کرده تا تنها خودروسازی باشد که در تیرماه نیز نسبت به خرداد افت تولید داشته است گرچه این افت محدود بوده و به 250دستگاه و 5.4 درصد میرسد.