همشهری آنلاین: نسخه این فیلم‌ساز بریتانیایی-آمریکایی از حماسه هومر که مت دیمون، شارلیز ترون، زندایا، لوپیتا نیونگو و آن هتوی در آن ایفای نقش کرده‌اند، قرار است در ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۶ اکران شود.
به گفته استودیوی هالیوودی یونیورسال که حامی این پروژه است، این فیلم «یک حماسه اکشن اسطوره‌ای است که در سراسر جهان فیلمبرداری شده» و «با استفاده از فناوری جدید فیلمبرداری آی‌مکس ساخته می‌شود». اما تصمیم برای فیلمبرداری در شهر ساحلی الداخله در صحرای غربی با واکنش شدید فعالان صحراوی و افرادی که پس از الحاق کشور توسط مراکش و خروج قدرت استعماری سابق آن، اسپانیا، در سال ۱۹۷۶، مجبور به زندگی تحت اشغال یا تبعید شدند، مواجه شده است.
به گزارش گاردین، سازمان ملل، صحرای غربی را یک «سرزمین غیرخودگردان» طبقه‌بندی می‌کند. در گزارشی که سال گذشته منتشر شد، دبیرکل سازمان ملل اشاره کرد که دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل (OHCHR) از سال ۲۰۱۵ اجازه دسترسی به این منطقه را نداشته و افزود که این نهاد «همچنان گزارش‌هایی در مورد نقض حقوق بشر، از جمله ارعاب، نظارت و تبعیض علیه افراد صحراوی به ویژه هنگام دفاع از حق تعیین سرنوشت» دریافت می‌کند.
در آخرین گزارش کشوری خود، عفو بین‌الملل اعلام کرد که «مقامات همچنان به محدود کردن مخالفت‌ها و حقوق آزادی انجمن و تجمع مسالمت‌آمیز در صحرای غربی ادامه می‌دهند». سازمان گزارشگران بدون مرز صحرای غربی را «بیابانی برای روزنامه‌نگاران» توصیف کرده و گفته است که «شکنجه، بازداشت، بدرفتاری فیزیکی، آزار و اذیت، ارعاب، مزاحمت، تهمت، افترا، خرابکاری تکنولوژیکی و احکام طولانی زندان، بخشی از زندگی روزمره روزنامه‌نگاران صحراوی است».
ماه گذشته، بریتانیا پیشنهاد کرد که از طرحی برای باقی ماندن صحرای غربی تحت حاکمیت رباط اما با درجه‌ای از خودمختاری حمایت می‌کند.
سازمان‌دهندگان فی‌صحرا می‌گویند حضور اخیر گروه بازیگران و عوامل مشهور نولان در الداخله به سفیدنمایی اشغال مراکش و عادی‌سازی سرکوب کمک می‌کند.
مدیران جشنواره گفتند که هرچند الداخله «مکانی زیبا با تپه‌های شنی سینمایی» است، اما «پیش از هر چیز… شهری اشغال‌شده و نظامی است که جمعیت بومی صحراوی آن تحت سرکوب وحشیانه نیروهای اشغالگر مراکش قرار دارد».
ماریا کاریون، مدیر اجرایی جشنواره، گفت: «با فیلمبرداری بخشی از «اودیسه» در یک سرزمین اشغال‌شده… نولان و تیم او، شاید ناآگاهانه و ناخواسته، به سرکوب مردم صحراوی توسط مراکش و تلاش‌های رژیم مراکش برای عادی‌سازی اشغال صحرای غربی کمک می‌کنند. ما مطمئن هستیم که اگر آن‌ها پیامدهای کامل فیلمبرداری یک فیلم پرآوازه در سرزمینی که مردمان بومی آن نمی‌توانند درباره داستان‌های خودشان فیلم بسازند را درک می‌کردند، نولان و تیم او وحشت‌زده می‌شدند».
فی‌صحرا اعلام کرد که از نولان و گروه او و بازیگران فیلم می‌خواهد «با مردم صحراوی که ۵۰ سال تحت اشغال نظامی بوده‌اند و به طور مرتب برای مبارزه مسالمت‌آمیز خود برای حق تعیین سرنوشت زندانی و شکنجه می‌شوند، اعلام همبستگی کنند».
کاریون گفت مراکش مشتاق است که نحوه درک اشغال خود در خارج را کنترل کند و از گردشگری و فرهنگ برای ارائه تصویری تحریف‌شده از زندگی در صحرای غربی استفاده می‌کند.
او گفت: «مراکش فقط به کسانی اجازه ورود به صحرای غربی اشغال‌شده را می‌دهد که با استراتژی آن برای فروش اشغال به جهان خارج همخوانی داشته باشند. گردشگرانی که به استراحتگاه‌های ساخته و متعلق به مراکش می‌روند تا کایت‌سواری کنند، شرکت‌هایی که مایل به مشارکت در غارت منابع طبیعی آن هستند، روزنامه‌نگارانی که حاضرند خط آن را دنبال کنند، و بازدیدکنندگان پرآوازه‌ای مانند نولان و تیم او که به مراکش کمک می‌کنند این روایت را بفروشد که صحرای غربی بخشی از مراکش است و صحراوی‌ها از زندگی تحت حکومت آن راضی‌اند، فرش قرمز برایشان پهن می‌شود».
اما او گفت عفو بین‌الملل، کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل و «صدها روزنامه‌نگار و ناظری که از این سرزمین اخراج یا بازگردانده شده‌اند» داستانی کاملاً متفاوت تعریف خواهند کرد.
گاردین با نمایندگان نولان برای پاسخ تماس گرفته است، اما این کارگردان هنوز اظهار نظری نکرده است.
فی‌صحرا که در سال ۲۰۰۴ تأسیس شد، در اردوگاه‌های پناهندگان صحراوی در صحرای الجزایر برگزار می‌شود. این جشنواره که «کن بیابان» لقب گرفته، هدف دارد از فیلم برای «سرگرم کردن، انتقال دانش و توانمندسازی پناهندگان صحرای غربی» استفاده کند.
