به گزارش خبرنگار مهر، در پایان معاملات امروز دوشنبه ۹ تیر ۱۴۰۴ در حالی شاخص کل بورس با افت ۵۶ هزار و ۳۵۴ واحدی به تراز ۲,۷۸۸,۳۸۹ واحد رسید که شاخص کل بورس تهران در ۳ روز گذشته با افت حدود ۶.۵ درصدی بیش از ۱۹۳ هزار واحد کاهش یافته است.
در جریان معاملات روز جاری بازار سرمایه، تعداد ۷۳۵ نماد معاملاتی در تابلوهای بورس و فرابورس حضور داشتند. از این میان، ۶۶۲ نماد دارای معامله فعال بودند و جمع ارزش معاملات آن‌ها به ۷ هزار و ۶۶۲ میلیارد تومان رسید. در مقابل، ۷۳ نماد هیچ‌گونه معامله‌ای نداشتند که این موضوع می‌تواند نشانگر عدم تقاضا، توقف نماد یا انتظار بازار برای تحولات آتی باشد.
شاخص‌های امروز بازار سرمایه تحت تأثیر خروج نقدینگی (خرید حقوقی) ۵۰۸۵ میلیارد تومانی و خروج نقدینگی از صندوق‌های درآمد ثابت به میزان ۱,۷۵۲ میلیارد تومان بود که ارزش معاملات خرد ۷۶۶۲ میلیارد تومانی، تشکیل صف خرید در ۷ نماد مجموعاً به ارزش ۶۰ میلیارد تومان و صف فروش ۶۷۹ نماد مجموعاً به ارزش ۲۴,۳۰۲ میلیارد تومان قرار گرفت.
امروز و تا این لحظه سرانه خرید و فروش حقیقی به ترتیب به میزان ۲۰ و ۴۹ میلیون تومان است.
وضعیت نمادهای دارای صف فروش جمع‌نشده
یکی از نکات قابل توجه معاملات امروز، وجود صف فروش‌های گسترده و جمع‌نشده در بسیاری از نمادها بود. در مجموع، ۴۹۰ نماد در این وضعیت قرار داشتند که ارزش کل معاملات آن‌ها ۴ هزار و ۳۹ میلیارد تومان ثبت شد. این داده حاکی از ادامه فشار عرضه و کم‌رمقی تقاضا در بخش وسیعی از بازار است.
وضعیت معاملات بر مبنای درصد تحقق حجم مبنا
جزئیات معاملات بر اساس میزان پوشش حجم مبنا به شرح زیر است:
۹۴ نماد کمتر از ۱۰ درصد حجم مبنا را پوشش دادند. این گروه از نمادها با ۶ میلیارد و ۳۸۰ میلیون تومان معامله، در پایین‌ترین سطح از نظر تحرک معاملاتی قرار گرفتند. دقت شود در این مورد ۷۳ نمادی که اصلاً معامله نشده‌اند منظور نشده است.
۴۵ نماد بین ۱۰ تا ۳۰ درصد حجم مبنا را محقق کردند و جمع معاملات این دسته ۳۷ میلیارد و ۷۲۴ میلیون تومان بود.
۴۴ نماد در بازه ۳۰ تا ۵۰ درصد حجم مبنا قرار داشتند. ارزش معاملات آن‌ها به ۶۰ میلیارد و ۳۵۵ میلیون تومان رسید.
۵۵ نماد توانستند بین ۵۰ تا ۹۰ درصد حجم مبنا را پوشش دهند که ارزش معاملاتی آن‌ها معادل ۱۰۵ میلیارد و ۷۶ میلیون تومان بود.
۳۳ نماد با تحقق ۹۰ تا کمتر از ۱۰۰ درصد حجم مبنا، مجموعاً ۱۷۲ میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومان معامله شدند.
در نهایت، ۲۱۹ نماد موفق شدند ۱۰۰ درصد یا بیشتر از حجم مبنای خود را پوشش دهند. این گروه با مجموع ارزش معاملاتی ۳ هزار و ۶۵۷ میلیارد و ۷۳ میلیون تومان، سهم عمده‌ای از گردش نقدینگی روز را به خود اختصاص دادند.
وضعیت صف فروش‌های جمع‌شده
در جریان معاملات، ۱۱۶ نماد که در مقاطعی صف فروش آن‌ها جمع شده بود، مجدداً به وضعیت صف فروش بازگشتند. ارزش معاملات این گروه به ۳ هزار و ۲۳۵ میلیارد تومان رسید. همچنین، ۳۴ نماد دیگر پس از جمع شدن صف فروش، در محدوده منفی مورد معامله قرار گرفتند و ۲۸۷ میلیارد تومان گردش مالی را رقم زدند.
وضعیت نمادهای خارج از صف فروش
در بخش سایر نمادها نیز موارد زیر به ثبت رسید:
۴ نماد از ابتدا در وضعیت متعادل و منفی بودند و ارزش معاملات آن‌ها ۶ میلیارد و ۲۴۴ میلیون تومان بود.
۱۳ نماد با جمع‌شدن صف فروش، به محدوده مثبت قیمتی وارد شدند و ارزش معاملاتی آن‌ها ۵۱ میلیارد و ۴۲۹ میلیون تومان ثبت شد.
۵ نماد دیگر نیز از ابتدا متعادل و در منفی باقی ماندند و ۴۳ میلیارد و ۱۶۸ میلیون تومان معامله کردند.
آمار و ارقام امروز بازار سرمایه نشان می‌دهد که کماکان ۹۹ درصد از نمادها با فشار فروش مواجهند و نقدشوندگی بازار در سطوح بسیار پایین‌تری قرار دارد. وجود ۴۹۰ نماد با صف فروش جمع‌نشده (۶۷ درصد نمادهای بازار)، همراه با ۷۳ نماد بدون معامله (۱۰ درصد نمادهای بازار)، تصویر روشنی از بی‌اعتمادی و ضعف تقاضا در بازار ترسیم می‌کند.
همچنین، گرچه ۲۱۹ نماد توانستند حجم مبنای خود را به‌طور کامل یا بیشتر از آن را پوشش دهند و در ظاهر بخش عمده‌ای از ارزش معاملات روز را به خود اختصاص دادند، اما بررسی دقیق‌تر ماجرا، ابعاد پنهان‌تری را آشکار می‌کند. رسیدن معاملات این نمادها به سطح حجم مبنا که حدود ۳۰ درصد از کل نمادهای بازار را در بر می‌گیرد، نه به معنای بازگشت بازار به تعادل، بلکه نشانه‌ای از تحرکات هدفمند برای بهره‌برداری حداکثری از شرایط نابسامان بازار و سودجویی از شرایط بعد از جنگ است.
این الگو در بسیاری از نمادهای مورد اشاره دیده شد؛ نمادهایی که با حمایت ظاهری، تا رسیدن به حجم مبنا معامله شدند اما نه‌تنها صف فروش آن‌ها به‌طور واقعی جمع نشد، بلکه در پایان معاملات نیز در وضعیت منفی باقی ماندند. این رفتار نشان می‌دهد که هدف اصلی، نه جمع‌آوری صفوف فروش و ایجاد تعادل، بلکه تنها منفعت‌طلبی گروهی خاص—اعم از سهامداران عمده، بازیگران سهم یا جریان‌های دارای قدرت نقدینگی بالا—بوده است.
این افراد با هدایت سهم به سمت منفی کامل و حفظ جو روانی منفی، زمینه را برای خرید در قیمت‌های پایین‌تر در روز بعد فراهم کرده و از این طریق با سوءاستفاده از فضای ایجادشده، سودهای قابل‌توجهی کسب می‌کنند.
در این میان، نکته نگران‌کننده دیگری نیز به چشم می‌خورد؛ حمایت‌های اعلامی از سوی ارکان بازار سرمایه و نهادهای نظارتی، اغلب صرفاً معطوف به نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بوده و عملاً بخش عظیمی از بازار، خصوصاً شرکت‌های کوچک‌تر، به حال خود رها شده‌اند. نمادهای کوچکی که بعضاً از نظر بنیادی شرایط قابل قبولی دارند، اما در نبود نقدینگی و حمایت هدفمند، در صفوف فروش قفل شده‌اند و هیچ برنامه مشخصی برای بازیابی نقدشوندگی آن‌ها دیده نمی‌شود.
در مجموع، معاملات امروز حاکی از تداوم رکود، ضعف جریان نقدینگی و چیرگی فضای محافظه‌کارانه در میان سرمایه‌گذاران است. اگر این روند همراه با تحرکات سازمان‌یافته سوداگرانه ادامه پیدا کند، می‌تواند اعتماد عمومی به بازار سرمایه را بیش از پیش تضعیف کرده و مسیر بازگشت نقدینگی به بازار را دشوارتر کند. رسیدگی نهادهای نظارتی و شفاف‌سازی فعالیت‌های مشکوک، در این شرایط بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.
