مسجد سرخ کلمبو
مسجد سرخ کلمبو، که با نام رسمی جامی العلفار شناخته می‌شود، یکی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی و مذهبی سریلانکا و جاذبه‌ای بی‌نظیر در شهر کلمبو است. این مسجد با معماری خیره‌کننده، رنگ‌های غیرمتعارف سرخ و سفید، و تاریخچه‌ای غنی، نه تنها مکانی مقدس برای عبادت مسلمانان، بلکه مقصدی محبوب برای گردشگران از سراسر جهان است. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، معماری، اهمیت فرهنگی، جاذبه‌های گردشگری، نحوه دسترسی، و نکات مهم برای بازدید از این مسجد می‌پردازیم.
شهر کلمبو، پایتخت تجاری سریلانکا، از دیرباز به عنوان مرکزی برای تجارت بین‌المللی شناخته می‌شده و میزبان تجار عرب، هندی، و دیگر ملیت‌ها بوده است. حضور گسترده اعراب در این شهر، نیاز به مکانی برای انجام فرایض دینی، به‌ویژه پنج نوبت نماز روزانه، را ایجاد کرد. در نتیجه، جامعه مسلمانان هندی که در منطقه پتاه (Pettah) ساکن بودند، در اوایل قرن بیستم تصمیم به ساخت مسجدی گرفتند که هم پاسخگوی نیازهای مذهبی باشد و هم نمادی از هویت فرهنگی آن‌ها.
کار ساخت مسجد جامی العلفار در سال 1908 آغاز شد و در سال 1909 به پایان رسید. طراحی این بنا به حبیبو لابه سابو لابه، معمار برجسته‌ای از جامعه مسلمانان هندی، سپرده شد. او با الهام از سبک‌های معماری هندو-ساراسنیک و نئوکلاسیک، بنایی خلق کرد که نه تنها از نظر مذهبی، بلکه از نظر زیبایی‌شناسی نیز منحصربه‌فرد بود. این مسجد در ابتدا ظرفیت محدودی داشت، اما در سال 1975 با بازسازی و توسعه، ظرفیت آن به 10,000 نفر افزایش یافت تا پاسخگوی جمعیت روبه‌رشد عبادت‌کنندگان و بازدیدکنندگان باشد.
مسجد سرخ در طول تاریخ خود نه تنها مکانی برای عبادت، بلکه نشانه‌ای مهم برای دریانوردان بود که به سمت بندر کلمبو می‌آمدند. مناره‌های بلند و رنگ‌های متمایز آن، این مسجد را به نقطه‌ای برجسته در خط افق شهر تبدیل کرده بود.
جاذبه‌های گردشگری کلمبو
یکی از بارزترین ویژگی‌های مسجد سرخ کلمبو، معماری غیرمتعارف آن است که آن را از دیگر مساجد جهان متمایز می‌کند. برخلاف مساجد سنتی که معمولاً دارای گنبدهای پیازی‌شکل و رنگ‌های ملایم هستند، جامی العلفار با طراحی جسورانه و رنگ‌های زنده‌اش، توجه هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.
سبک هندو-ساراسنیک: این سبک، ترکیبی از معماری اسلامی، هندی، و پارسی است که در شبه‌قاره هند رواج داشت. مسجد سرخ کلمبو نمونه‌ای برجسته از این سبک است، با جزئیاتی مانند قوس‌های نعل‌اسبی، ستون‌های تزئینی، و مناره‌های بلند که یادآور معماری پارسی و مغولی هستند.
گنبدهای انارمانند: برخلاف گنبدهای پیازی‌شکل معمول در مساجد، گنبدهای این مسجد شبیه به میوه انار طراحی شده‌اند که ظاهری غیرمعمول و جذاب به بنا می‌بخشند.
رنگ‌های سرخ و سفید: نمای بیرونی مسجد با الگوهای شطرنجی و چرخان سرخ و سفید تزئین شده است. این ترکیب رنگی، که در معماری اسلامی کمتر دیده می‌شود، دلیل اصلی نام‌گذاری این بنا به «مسجد سرخ» است.
مناره‌ها: مناره‌های بلند و باریک مسجد، با تزئینات پارسی و هندو-ساراسنیک، نه تنها به زیبایی بنا می‌افزایند، بلکه از دور نیز قابل تشخیص هستند.
فضای داخلی: داخل مسجد با کاشی‌کاری‌های ظریف، ستون‌های مرمری، و تزئینات ساده اما زیبا طراحی شده است. فضای داخلی به گونه‌ای است که حس آرامش و معنویت را به بازدیدکنندگان منتقل می‌کند.
این ترکیب منحصربه‌فرد از سبک‌های معماری و رنگ‌های غیرمتعارف، مسجد سرخ را به یکی از زیباترین و غیرمعمول‌ترین مساجد جهان تبدیل کرده است.
مسجد جامی العلفار نه تنها مکانی برای عبادت مسلمانان، بلکه نمادی از تنوع فرهنگی و همزیستی مسالمت‌آمیز در سریلانکاست. کلمبو به عنوان شهری چندفرهنگی، میزبان جوامع مختلفی از جمله بوداییان، هندوها، مسیحیان، و مسلمانان است. این مسجد، که توسط جامعه مسلمانان هندی ساخته شده، نشان‌دهنده مشارکت این جامعه در تاریخ و فرهنگ شهر است.
برای مسلمانان محلی، این مسجد مکانی مقدس برای انجام فرایض دینی، به‌ویژه نمازهای پنج‌گانه و نمازهای جماعت در روزهای جمعه است. همچنین، در ماه رمضان و دیگر مناسبت‌های مذهبی، مسجد میزبان مراسم‌ها و گردهمایی‌های بزرگی است.
از منظر گردشگری، مسجد سرخ به دلیل معماری خیره‌کننده و موقعیت مرکزی‌اش در منطقه پتاه، یکی از جاذبه‌های اصلی کلمبو محسوب می‌شود. گردشگران از سراسر جهان، از جمله غیرمسلمانان، برای بازدید از این بنا و عکاسی از نمای زیبای آن به این مکان می‌آیند.
جامی العلفار
معماری بی‌نظیر: همان‌طور که ذکر شد، طراحی غیرمتعارف و رنگ‌های زنده مسجد، آن را به یکی از زیباترین بناهای سریلانکا تبدیل کرده است. گردشگران می‌توانند ساعت‌ها به تماشای جزئیات معماری و عکاسی از نمای بیرونی و داخلی بپردازند.
موقعیت مکانی: مسجد در منطقه پتاه، یکی از شلوغ‌ترین و پرجنب‌وجوش‌ترین محله‌های کلمبو، قرار دارد. این منطقه پر از بازارهای خیابانی، مغازه‌ها، و رستوران‌های محلی است که تجربه‌ای فرهنگی و تجاری را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد.
دسترسی برای غیرمسلمانان: برخلاف برخی مساجد که ورود غیرمسلمانان به آن‌ها محدود است، مسجد سرخ به روی همه بازدیدکنندگان باز است، مشروط بر اینکه به قوانین پوشش (لباس‌های پوشیده و روسری برای زنان) و احترام به آداب مذهبی پایبند باشند.
مناظر از مناره‌ها: اگرچه دسترسی به مناره‌ها برای عموم ممکن است محدود باشد، اما در برخی موارد، بازدیدکنندگان می‌توانند با هماهنگی از مناره‌ها بالا بروند و نمایی پانوراما از شهر کلمبو را تماشا کنند.
مسجد قرمز سریلانکا
مسجد جامی العلفار در منطقه پتاه، در فاصله کمتر از 4 کیلومتر از مرکز شهر کلمبو، قرار دارد. این موقعیت مرکزی باعث شده که دسترسی به مسجد بسیار آسان باشد. گزینه‌های حمل‌ونقل عبارتند از:
اتوبوس: ایستگاه مرکزی اتوبوس پتاه نزدیک‌ترین ایستگاه به مسجد است. پس از پیاده شدن، می‌توانید با حدود 800 متر پیاده‌روی در خیابان دوم کراس (2nd Cross Street) به مسجد برسید.
توک‌توک: توک‌توک‌ها (ریکشاهای سه‌چرخ) یکی از رایج‌ترین وسایل حمل‌ونقل در کلمبو هستند و شما را مستقیماً جلوی مسجد پیاده می‌کنند.
تاکسی یا خودروی شخصی: اگر با تاکسی یا خودروی شخصی سفر می‌کنید، می‌توانید به راحتی آدرس مسجد را در منطقه پتاه پیدا کنید.
پیاده‌روی: اگر در مرکز شهر یا مناطق نزدیک هستید، پیاده‌روی تا مسجد گزینه‌ای لذت‌بخش است، به‌ویژه اگر بخواهید از حال‌وهوای پرجنب‌وجوش پتاه لذت ببرید.
نکته مهم: زمان‌های نماز، به‌ویژه نمازهای جماعت در روزهای جمعه، بسیار شلوغ هستند. بهتر است بازدید خود را در
