به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سفر منطقه‌ای خود از دیروز وارد ریاض پایتخت عربستان شده و علاوه بر دیدار با مقامات سعودی قرار است با برخی دیگر از رهبران کشورهای عربی نیز دیدار و گفتگو داشته باشد.
تحولات راهبردی و ژئوپلتیک در روند مذاکرات غیر مستقیم آمریکا با ایران در خصوص برنامه هسته‌ای این کشور و سقوط حاکمیت بشار اسد در سوریه و استمرار جنگ در نوار غزه از مهم‌ترین مباحثی است که در گفتگوی ترامپ با رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس بحث و تبادل نظر خواهد شد.
الجزیره در مقاله خود به بررسی ۵ پرونده راهبردی در این گفتگوها پرداخته و این پرونده‌ها را در موارد زیر خلاصه کرده است:
مذاکرات هسته‌ای با ایران
آغاز مذاکرات غیر مستقیم آمریکا با ایران در خصوص برنامه هسته‌ای تهران و تغییر مواضع سرسختانه ترامپ نسبت به توافق هسته‌ای امضا شده در سال ۲۰۱۵ یکی از محورهای اصلی مذاکرات ترامپ با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است.
کشورهای عربی نیز طی دو سال گذشته کانال‌های ارتباط دیپلماتیک متعددی را با تهران باز کرده‌اند تا به کاهش تنش در منطقه منجر شود.
حاکمیت جدید سوریه و بازسازی آن
پرونده سوریه به ویژه بعد از سقوط بشار اسد از اهمیت ویژه‌ای برای ترامپ و کشورهای حاشیه خلیج فارس برخوردار است. کشورهای عربی، سفر ترامپ به منطقه را فرصتی برای بازسازی سوریه و رفع تحریم‌ها از این کشور می‌دانند.
چالش جدی ترامپ در این پرونده اما، ایجاد توازن بین تعهدات حقوقی آمریکا و منافع منطقه‌ای استراتژیک برای بهبود مناسبات با سوریه در شرایط کنونی است. با این وجود آمریکا تلاش دارد نفوذ خود را در این کشور گسترده کرده و در عین حال زمینه را برای تلاش کشورهای عربی جهت بازسازی این کشور و ایجاد ثبات سیاسی در آن مهیا کند.
الجزیره می‌افزاید که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نگران این هستند که عقب نشینی شتاب‌زده آمریکا از سوریه به ایجاد بحران طولانی مدت جدید در این کشور منجر شود، لذا تلاش می‌کنند با همکاری کشورهای اتحادیه عرب طرحی را برای ثبات در این کشور با حمایت سیاسی آمریکا ارائه دهند.
ترامپ نیز که از هر فرصتی برای تحمیل هزینه‌های خود به کشورهای عربی استفاده می‌کند، این طرح را فرصت سیاسی مناسبی برای خود خواهد دید تا از یک سو بتواند نفوذ سیاسی خود را در سوریه حفظ کند و از سوی دیگر هیچ تعهد نظامی یا مالی نسبت به آن نداشته باشد.
توقف جنگ در غزه
استمرار جنگ در نوار غزه باعث بروز فاجعه انسانی عظیمی شده و احتمالاً یکی از مهم‌ترین محورهای مذاکرات ترامپ با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بررسی راهکارهای آتش بس در این جنگ است.
احتمالاً در این نشست‌ها، پیشنهاد کشورهای حاشیه خلیج فارس برای بازسازی غزه تحت نظر آمریکا مطرح شود، به گونه‌ای که حاکمیت غزه به مؤسسات محلی تکنوکرات در این منطقه غیر از حماس سپرده شود.
ترامپ نیز احتمالاً تلاش خواهد کرد دستاوردهای خود در توافق آبراهام را بار دیگر احیا کرده و روند بازسازی غزه را به عادی‌سازی روابط عربی با رژیم صهیونیستی مرتبط سازد. البته این موضوع نیز با موانع جدی از جمله ممانعت رژیم صهیونیستی از ارائه امتیازهای اساسی در روند جنگ یا استمرار شکاف گروه‌های داخلی در این رابطه مواجه است.
ائتلاف‌های امنیتی و دفاعی در خلیج فارس
موضوع همکاری‌های امنیتی و دفاعی و فروش تسلیحات و انعقاد قراردادهای راهبردی یکی از محوری‌ترین انگیزه‌های ترامپ برای سفر به خاورمیانه است. کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس وابستگی زیادی به حمایت‌های نظامی آمریکا دارند و انتظار می‌رود ترامپ در این سفر تعهد خود به حمایت‌های امنیتی از این کشورها را اعلام کند.
الجزیره نوشت که حتی ممکن است در این نشست‌ها ایده تشکیل ائتلاف امنیتی نظیر ناتو در خلیج فارس مطرح شود که البته این موضوع بعید به نظر می‌رسد.
ترامپ در عین حال هرگونه تقویت حمایت از کشورهای خلیج فارس را به افزایش هزینه‌های دفاعی آنها و گسترش سطح خریدهای تسلیحاتی آنها از آمریکا مرتبط خواهد کرد.
ورود تکنولوژی‌های جدید در صنایع نظامی نظیر سامانه‌های پرواز اتوماتیک و سامانه‌های نظارتی مجهز به هوش مصنوعی و امنیت سایبری می‌تواند از مهم‌ترین راهبردهای دفاعی بررسی شده در این مذاکرات باشد.
هوش مصنوعی و همکاری‌های تکنولوژیک
سفر ترامپ به منطقه ممکن است با ارائه پیشنهاداتی در خصوص مشارکت‌های دوجانبه در زمینه هوش مصنوعی و تأسیس مراکز وابسته به طرف آمریکایی در کشورهای خلیج فارس و تقویت همکاری‌ها در زمینه امنیت سایبری و استانداردهای دیجیتال باشد. آمریکا از طریق ارائه این پیشنهادات تلاش دارد توازن استراتژیک در تقابل با نفوذ دیجیتال چین در کشورهای جهان و بویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس را ایجاد کند، لذا احتمال دارد پیشنهاداتی در این خصوص ارائه دهد.
