به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، کارگران معدن در سکوت و زیرزمینها در حال دستوپنجه نرم کردن با خطراتی هستند که ممکن است جانشان را بگیرد. حوادث مرگبار در معادن ایران، بهویژه معادن زغالسنگ، بار دیگر توجهها را به لزوم بازبینی سیاستهای ایمنی و حمایتهای اجتماعی معطوف کرده است. این گزارش به وضعیت دشوار کارگران معدن، مشکلات ایمنی و تهدیدهای جدی که هر روز جان آنها را در معرض خطر قرار میدهد، میپردازد.
امیر رهبر، فعال رسانهای، در یادداشتی که در اختیار رکنا قرار داد، به وضعیت نامطلوب کارگران معدن و چالشهای آنان پرداخت.
روز جهانی کارگر فرصتی است برای قدردانی از تمام کارگرانی که برای بهبود شرایط کشورمان تلاش میکنند. اما آیا این روز، واقعاً فرصتی برای رسیدگی به وضعیت واقعی کارگران است؟ در ایران، کارگران معادن بهویژه در معادن زغالسنگ، یکی از بیشترین و خطرناکترین مشاغل را دارند. آنها ممکن است هر روز جانشان را بر سر کاری بگذارند که هیچکدام از تدابیر ایمنی در آن دیده نمیشود.
طبق آمار رسمی، حوادث کاری پس از تصادفات جادهای دومین عامل مرگومیر در ایران محسوب میشود. در این میان، کار در معادن، بهویژه معادن زغالسنگ، یکی از خطرناکترین مشاغل است. در سالهای اخیر، حوادث مرگبار در این معادن روند افزایشی داشته است و تعداد کشتهها و زخمیها بیشتر از گذشته به چشم میخورد. این روند، زنگ خطری جدی است برای مسئولان تا سیاستهای ایمنی و حمایت از کارگران را به سرعت بازنگری کنند.
کارگران معادن در ایران در شرایطی سخت و فاقد استاندارد کار میکنند. نبود نظارت مناسب، فنآوریهای قدیمی و عدم توجه به ایمنی موجب افزایش حوادث مرگبار در معادن شده است. نمونهای از این وضعیت، حادثه اخیر در معدن زغالسنگ طبس است که به دلیل نواقص ایمنی و نبود سیستمهای ضروری، ۵۲ کارگر جان خود را از دست دادند. این حادثه نهتنها نتیجه فقدان نظارتهای لازم بلکه ناشی از بیتوجهی به ایمنی و سلامتی کارگران بود.
گزارشهای منتشرشده از سوی کارگران معدن زغالسنگ طبس نشان میدهند که این معدن بهدلیل مشکلات جدی در سیستم تهویه و نداشتن تجهیزات ضدانفجار، به یک بمب ساعتی تبدیل شده است.
به گفته امیر رهبر، این انفجار مرگبار ناشی از تجمع گاز متان و جرقهای نامشخص بوده که باعث انفجار گرد زغال و تولید مقادیر زیادی گاز مونوکسیدکربن شد. نبود سیستمهای هشداردهنده، گازسنجی دقیق و اقدامات ایمنی مناسب، همه باعث این فاجعه شدند.
امیر رهبر، فعال رسانهای، در تحلیل خود به پنج گروه از خطرات کار در معادن اشاره کرده است: خطرات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، ارگونومی و روانشناختی. این آسیبها دامنه وسیعی از مشکلات جزئی تا مرگ را در بر میگیرند. کارگرانی که در معادن کار میکنند، به دلیل شرایط دشوار، به مشکلات شنوایی، تنفسی و بینایی دچار میشوند و اینها تنها بخشی از اثرات طولانیمدت فعالیت در معادن است.
کارگران معادن به دلیل قرارگیری در معرض گرد و غبار، گازهای معدنی و سر و صدای مداوم، با خطر ابتلا به بیماریهای شدید مواجه هستند. از جمله این بیماریها میتوان به سرطان ریه، بیماریهای مزمن تنفسی، سرطان خون و اختلالات عصبی اشاره کرد. این مشکلات به تدریج ظاهر میشوند و ممکن است کارگر حتی نتواند اثرات آنها را در زمان آغاز فعالیتهای شغلیاش شناسایی کند.
بر اساس تغییرات جدید در قانون بازنشستگی، سقف سنوات ارفاقی برای کارگران مشاغل سخت و زیانآور به هفت سال کاهش یافته است. این تغییر به معنای این است که کارگران باید مدت بیشتری کار کنند تا به حقوق بازنشستگی دست یابند، بهویژه در شرایطی که کار در معادن یکی از سختترین و خطرناکترین مشاغل است.
حفظ جان و سلامتی کارگران معدن باید در اولویت قرار گیرد. این کارگران نهتنها به امنیت شغلی نیاز دارند بلکه باید از حقوق و مزایای اجتماعی خود نیز بهرهمند شوند. دولت باید طبق برنامههای خود، اقدامات لازم برای بهبود شرایط کار در معادن را بهطور فوری انجام دهد تا نه تنها از فاجعههای بعدی جلوگیری شود بلکه شرایط کاری بهگونهای باشد که خانوادههای این کارگران بتوانند به زندگی با آرامش ادامه دهند.