آقای مصطفی سعیدی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری صدا و سيما گفت: توسعه نیافتن صنعت بانکرینگ در ایران رابطه مستقیمی با موضوع خام سوزی دارد؛ بانکرینگ صادرات نفت کوره‌ای است که گوگردزدایی می‌شود، اما در شرایطی که زمستان‌ها مشکل کمبود گاز داریم، نه تنها نفت کوره بلکه گازوئیل را در نیروگاه‌ها به عنوان سوخت استفاده می‌کنیم که هر سال نیز، حجم آن افزایش می‌یابد.
وی افزود: تا زمانی که نتوانیم بحث خام سوزی و ناترازی انرژی را حل کنیم، هرگز نمی‌توانیم صنعت بانکرینگ را توسعه دهیم؛ البته کار‌هایی مانند ساخت مخازن در قشم انجام شده، اما مسئله مهم‌تر این است که ما در انرژی، ناترازی داریم.
این کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: شرایط به شکلی است که هر سال، رقم صادرات نفت کوره در صنعتبانکرینگ کاهش می‌یابد؛ حتی در گذشته صادرات نفتا داشتیم که اکنون صادرات این محصول هم، صفر شده استتا با استفاده از آن، بنزین کشور را تأمین کنیم.
وی تاکید کرد: مصرف داخلی به قدری افزایش یافته که به عنوان مثال، در پالایشگاه اصفهان برنامه‌ریزی‌ها به شکلی تغییر کرده تا بتوانند به جای نفت کوره، بنزین و گازوئیل تولید کنند؛ پالایشگاه شازند اراک هم مدت‌هاست که واحد RFCC راه اندازی کرده و با شکستن نفت کوره، بنزین و گازوئیل تولید می‌کند.
آقای سعیدی اظهار کرد: اکثر پالایشگاه‌ها در حال برنامه‌ریزی هستند تا نفت کوره را به سمت تولید بنزین و گازوئیل ببرند که تولید نفت کوره را کاهش می‌دهد و طبیعتاً صنعت بانکرینگ هم نزول می‌کند.
وی با اشاره به قابل مشاهده بودن برنامه‌های بلندمدت وزارت نفت در پایگاه اینترنتی این وزارتخانه، افزود: وزارت نفت در بلندمدت، برنامه‌ای برای صادرات نفت کوره و توسعه بانکرینگ ندارد؛ البته باید توجه شود که بانکرینگ، نوعی نیمه خام فروشی است، اما از خام‌فروشی بهتر است و مشتری‌های فراوانی دارد.
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه گفت: بانکرینگ راه را برای دور زدن تحریم‌ها باز می‌کند، اما در صادرات نفت خام، شرایط تحریمی به شکلی است که فقط می‌توانیم به چند پالایشگاه خاص در دنیا به ویژه چین صادر کنیم.
بیشتر بخوانید:
وی بیان کرد: با تمام این تفاسیر، موضوع مهم تر، جلوگیری از خام سوزی در داخل کشور و توسعه زنجیره ارزش است؛ یعنی نفت خام و میعانات گازی، باید به سمت صنعت پتروشیمی برود که می‌تواند خوراک صنایع مادر را تامین کند.
آقای سعیدی با بیان این که صنایعی مانند خودروسازی، لوازم خانگی ونساجی، صنایع مادر هستند وسطح اشتغال زایی بالایی دارند، گفت: گزارش رسمی شرکت ملی صنایع پتروشیمی نشان می‌دهد که در ازای هر یک میلیون تن محصول پتروشیمی، نزدیک به ۱۷۰ هزار شغل در صنایع پایین دستی ایجاد می‌شود که جدا از اشتغال زایی خود واحد پتروشیمی است.
وی همچنین با اشاره به این که سوق دادن نفت به سمت تولید محصولات پتروشیمی، درآمد کشور را هم افزایش می‌دهد، ادامه داد: یک بشکه نفت خام که بین ۸۰ تا ۹۰ دلار در نوسان است، در زنجیره ارزش ۵ تا ۶ برابر سود ایجاد خواهد کرد؛ این سود در زنجیره‌های داروی تا ۲۰ برابر هم می‌رسد.
این کارشناس حوزی انرژی اضافه کرد: در زنجیره ارزش می‌توان محصولی به نام فنول تولید کرد که ماده اولیه بسیاری از داروهاست، اما در ایران اصلاً تولید نمی‌شود. این زنجیره اگر در سمت مواد آروماتیکی رشد کند، بسیار سودآور خواهد بود، اما در ایران بیشتر تمرکز روی محصولاتی مانند متانول، اوره و آمونیاک است که از گاز تولید می‌شوند.
وی با بیان این که در گذشته دید مدیران این بوده است که ماده اولیه نفت و گاز را با یک فرآوری اولیه تبدیل به ماده نیمه خام کنیم تا بتوان آن را صادر کرد، گفت: اکنون گاز را تبدیل به متانول می‌کنیم و پس از صادرات آن به چین، تبدیل به پروپیلن، پلی پروپیلن و اکریلیک اسید می‌شود که مورد نیاز کارخانه‌های اسباب بازی است و در نهایت، اسباب بازی چینی را وارد کشور می‌کنیم.
آقای سعیدی در پایان تاکید کرد: موضوع مهم این است که این زنجیره، باید در ایران شکل بگیرد و تکمیل زنجیره ارزش باید در اولویت کشور قرار گیرد، اما اکنون در اولویت وزارت نفت نیست؛ اگر هم باشد، جزو اولویت‌های نخست قرار ندارد.
