به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، رادیو اقتصاد در برنامه شغل آزاد با حضور حمیدرضا نامی ، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان ماشین آلات کشاورزی کشور و دبیر کمیسیون فنی اتحادیه صنف ماشین آلات کشاورزی تهران به موضوع ماشین آلات کشاورزی پرداخت
سوال: لطفا بفرمائید شبکه توزیع ماشین آلات کشاورزی به چه صورت است و انجمنی که شما هستید چه کار‌هایی انجام می‌دهید؟
نامی: با توجه به این که ما خودمان را یک خانواده محسوب می‌کنیم چه در حوزه کشاورزی در مزرعه باشیم، چه در حوزه تولید ماشین‌های کشاورزی در کارخانه، چه در بحث توزیع در فروشگاه‌ها و مراکز تجاری، امسال خیلی شرایط خوبی کشاورز‌ها نداشتند و وقتی کشاورز شرایط اقتصادی خوبی ندارد طبیعتا بقیه زنجیره اقتصادی مرتبط با کشاورز هم شرایط خوبی ندارد. این کار توزیع واقعا یک کار تخصصی است و بیشتر یک کار مهندسی است به جای این که یک کار تجاری باشد و نیازمندی‌های تخصصی خاص خودش را دارد و بسیار هم گسترده است.
سوال: چه افرادی وقتی وارد این حوزه می‌شوند می‌توانند مجوز بگیرند؟
نامی: هر کسی می‌تواند با دارابودن حداقل شرایط کسب و کار در کشور وارد شود، ولی به لحاظ تخصصی اگر بخواهد در این حوزه حرفی برای گفتن داشته باشد طبیعتا باید در یکی از رشته‌های برق، مکانیک، ماشین‌های کشاورزی و امثال آن تحصیلات آکادمیکی را داشته باشد.
سوال: در انجمن شما چه اتفاقاتی می‌افتد؟
نامی: در حوزه تولید ماشین‌های کشاورزی ما قریب به ۱۰۰ شرکت تولیدی اصلی داریم، کلیت این صنعت جزو صنایع متوسط محسوب می‌شوند و در این حوزه وضعیت ما در کشور وضعیت قابل دفاعی است تقریبا بیش از ۹۵ درصد ماشین آلات کشاورزی در داخل تولید می‌شود و در غرب آسیا هم فقط ما هستیم و ترکیه که در این صنعت داریم کار می‌کنیم. این صنعت در کشور تقریبا یک سابقه سنتی ۷۰-۸۰ ساله دارد و یک سابقه صنعتی ۵۰-۵۶ ساله دارد و واقعا کسانی که در این بخش هستند باید یک عشق یا یک عُرف خانوادگی فقط آن فعال اقتصادی را مجاب کند که در این راه ادامه بدهد البته طبق آمار در چند سال اخیر با توجه به شرایط خاص اقتصادی حاکم بر حوزه کشاورزان متاسفانه ما با آمار بسیار رو به رشد خروج شاغلین حوزه کشاورزی از این بخش روبرو هستیم، متوسط فعالان به لحاظ سنی بیش از ۵۰ سال است و عملا این معنی و مفهومش این است که نه فرزندان وجه خوب و اقتصادی از کار پدر دیدند که بخواهند آن را ادامه دهند و نه پدران شاغل دوست دارند که تجارب سخت و افت و خیز‌های بسیار زیاد کار را فرزندانشان داشته باشند البته بخشی از این سختی مربوط به خود کار و ماهیت کار است که با این قضیه کنار آمدند.
سوال: الان وضعیت ماشین آلات و ابزار کشاورزی موجود در بازار به چه صورت است چه از لحاظ کیفیت و چه از لحاظ قیمت؟
نامی: این جزو معدود بخش‌هایی است که دولت الحمدلله حمایت نکرده، چون هرجا را که حمایت میکند و اسم حمایت می‌آید باید منتظر اتفاقات عجیب و غریبی باشیم، بخش خصوصی عمده سرمایه گذاران حوزه ماشین‌های کشاورزی هستند و قاعده حاکم طی سال ها، طی دهه‌ها در این بازار قاعده بازار، قاعده عرضه و تقاضا و رقابت بین واحد‌های تولیدی برای عرضه کالا با قیمت پایین‌تر، خدمات بیشتر و سرویس‌های بیشتر بوده، ولی مثل بقیه بخش‌های اقتصادی هم دولت برای بعضی از بخش‌های متعادل و متوازن هم با تعریف نقش برای خودش این تعادل را برهم می‌زند. به صورت عمومی کشاورز طی دهه‌ها با صنعتگر کنار آمده و آن چه او میخواسته این تولید کرده و آن چه این تولید کرده مورد نیاز او بوده و چرخه، چرخه متوازنی است البته این بیزینس، بیزینس بزرگی نیست نسبت به بیزینس‌های عمومی، چون فعالین این حوزه تعداد زیادی نیستند، چون محصولات کشاورزی مصرف عام و شهری ندارند.
سوال: قطعا دولت بیشتر باید نقش نظارتی داشته باشد با توجه به امسال که سال مهار تورم و رشد تولید است و بیشتر بها داد یا میدان دادبه بخش خصوصی و تولیدکنندگانی که سرمایه گذاری کردند که بتوانند حرف برای گفتن داشته باشند. ما در این برنامه سعی می‌کنیم گام کوچکی برداریم برای این که بتوانیم دغدغه اصناف را حل کنیم. بیشتر از دغدغه هایتان بفرمائید که ما بدانیم با کدام مسئولی باید صحبت کنیم که این دغدغه شما رفع شود.
نامی: موضوعی که می‌خواهم مطرح کنم فقط برنمی گردد به حوزه تولید ماشین آلات کشاورزی، کشاورز را هم متاثر میکند، حوزه توزیع را هم متاثر میکند. آن چه که ما می‌خواهیم بصورت مشخص، این است که مُرّ قانون در حوزه قیمت گذاری ماشین‌های کشاورزی توسط دولت رعایت شود یعنی این یکی از معجزات اقتصاد فعلی است که بخش خصوصی از بخش دولتی باید دعوت کند که پشت خط‌های قانونی و چارچوب‌هایی که به عنوان قوانین جاری مملکت تثبیت شده است بایستد، موضوع، موضوع دخالت دولت در قیمت گذاری است، همانطور که توضیح دادم این واحد‌های تولیدی، واحد‌های متوسط هستند که عملا مواد اولیه شان را که عمدتا فولاد است از صنایع کلان بالادست می‌گیرند که این صنعت دراختیار دولت است یا به صورت مستقیم یا به صورت غیرمستقیم در انحصار دولت است، یکی از عمده‌ترین شاخص‌های افزایش قیمت کالا، افزایش قیمت فولاد بوده پس این جا نمی‌شود دولت را بدون تقصیر در تغییر قیمت ماشین‌های کشاورزی دانست، از طرف دیگر بخش‌های دیگری از حوزه‌های دولتی مثل حوزه‌های مالیاتی خوب یک سری معافیت‌هایی را در این حوزه سال‌ها وجود داشته، ولی واقعیت قضیه این که این معافیت‌ها اعمال نمی‌شود و فشارش در نهایت روی قیمت تمام شده و قیمت فروش به کشاورز می‌آید، این که شما گفتید کشاورز نمی‌تواند ماشین آلاتش را به روز کند دلیل آن وضعیت اقتصادی ضعیفی است که براساس همین سیاست گذاری‌ها ایجاد شده، الان بحث روز ما آن چه که در مجلس، در وزارت جهاد در لابی مطرح می‌شود بعنوان مثال موضوع قیمت گذاری گندم است در حالی که دولت ید حمایتی خاصی ندارد یعنی تمام نهاده‌های کشاورزی به صورت آزاد دارد به کشاورز فروخته می‌شود و کشاورز از هر جا که بتواند دارد تامین میکند. صنعتگر و تولیدکننده مواد اولیه فولادی اش را، قطعات استانداردش، بلبرینگ، لاستیک همه را دارد از بازار آزاد و بدون کوچکترین حمایت دولتی تامین میکند، طبیعتا این که دولت بیاید آخر خط بایستد و بگوید من می‌خواهم قیمت را تعیین کنم ممکن است در یک برهه کوتاه هم موفق شود و یک تاثیرات خاصی بگذارد یا حداقل یک سری اعداد و ارقامی را مثل الان در یک سری سامانه‌هایی مثل سامانه ۱۲۴ اعلام کند، ولی اعدادی که آن جا گذاشته می‌شود عملا قابلیت اجرایی ندارد یعنی براساس قیمت‌هایی که دولت در سامانه ۱۲۴ می‌گذارد نه کسی می‌خرد و نه کسی می‌فروشد و فاجعه بزرگ‌تر این است که این نا امیدی باعث می‌شود که خروج سرمایه را از حوزه کشاورزی و حوزه ماشین‌های کشاورزی داشته باشیم و رغبت کشاورز و تولید کننده صنعتی به توسعه یا ادامه آن کار که مستقیما با امنیت غذایی مردم سروکار دارد افزایش یابد. به هر حال، حال کشاورز خوب نیست.
سوال: در خصوص نظارت و بازرسی، اتحادیه شما به چه صورت عمل میکند و آیا به عهده اتحادیه است؟
نامی: بله در حوزه توزیع و فروش ما ساختار‌هایی را که تعریف کردند برای ما که مبنی بر سود‌های بسیار محدود به طور مشخص سه درصد در حوزه عمده فروشی و شش درصد در حوزه خرده فروشی است، این موضوع فعالیت و عملکرد همکاران من است و طبیعتا آن چیزی که دارد یک مقدار این بازار را دچار اختلال میکند هجمه‌های هزینه‌های پیش بینی نشده بر این چرخه اقتصادی است یعنی به طور مثال اگر فرض کنید یک کالایی مثل یک ساندویچ اگر بهای تمام شده آن برای آن واحد تولیدی ۵۰ هزار تومان در آمده و قرار است مثلا ۱۰۰-۱۱۰ هزار تومان کارتخوانش کارت بکشد این عدد یک عدد ۱۰۰-۱۱۰ هزار تومانی است که در آن ممکن است ۳۰-۴۰ درصد بعدا مورد سوال قرار نگیرند، ولی به هر حال آستانه سود چند ده درصدی دارد، ولی چون عدد، عددی کوچک است دیده نمی‌شود، ولی همین وقتی می‌اید یک الکتروموتور، پمپ یا گاوآهن و سمپاش می‌خواهد بخرد، چون عدد، چند ده میلیونی می‌شود علیرغم این که می‌بینید مثلا در یک ماشین کشاورزی که ۵۰ میلیون تومان قیمت خرید و فروشش است آستانه سودش در حد ۲-۳ میلیون تومان است این عدد بزرگ متاسفانه این صنف را در دیدگاه نهاد‌هایی به ویژه مثل سازمان امور مالیاتی بزرگ نشان می‌دهد و این عملا بیشتر به چشم می‌آید علیرغم این که سود کمتری دارد و انرژی بسیاری می‌برد که اثبات کنیم این کارخانه هایمان را تبدیل به یک سری کار‌های
سوال: مشکل مواد اولیه است
نامی: مشکل تامین مواد اولیه مان است، چون دولتی نیست قانون اجازه نمی‌دهد که دولت بر نرخ گذاری هم دخالت کند
سوال: یعنی شما به صورت آزاد مواد اولیه دریافت می‌کنید و اصلا حمایت نمی‌شوید.
نامی: به هیچ وقت حمایت نمی‌شویم.
سوال: آیا کشاورزان برای تامین ماشین آلاتشان با شما در ارتباط هستند و آیا حمایتی می‌شوند از طرف انجمن و اتحادیه؟
نامی: تا یکی دوسال گذشته یک موضوعی را ما داشتیم به عنوان اعتبارات مکانیزاسیون در واقع تسهیلاتی بود که بانک کشاورزی با یک نرخ خیلی خیلی محدود به لحاظ یارانه یعنی سه درصد یارانه در آن نرخ سود تسهیلات به این‌ها اعطا می‌شد منتها عملا با توجه به وضعیت بانک‌ها که کلا اعطای وام‌ها را یک مقدار محدود کردند و تزریق نقدینگی را شاید به خاطر سیاست‌های کلان بانکی محدود کردند عملا این وامی که دارند می‌دهند از چرخه اثربخشی خارج شده نه این که وامی ندهند شاید در سال هزار تا دو هزار میلیارد تومان هم بدهند، ولی این عدد معادل ۵-۱۰ درصد کل نیاز کشور است.
سوال: یعنی فقط در حد تسهیلات است که به کشاورز داده می‌شود آن هم در حد خیلی محدود و کم و به طور مستقیم این نیست که ماشین آلات را برایشان تهیه کنند؟
نامی: سال‌ها است که چنین حمایت‌هایی برداشته شده حتی در مورد بقیه نهاده‌ها هم به همین شکل است یعنی روی کود، سم و بذر هم کشاورز مجبور است آزاد بخرد و ریسک‌های تولید آن در بیابان از مسائل جوی بگیرید تا آفات و وضعیت آب و امثال آن، این بیزینس را دارد تبدیل به یک بیزینس غیرجذاب و پرریسکی میکند من منظورم از بیزینس تولید کشاورزی است چه در مزرعه، چه در کارخانه تولید دستگاه باشد چه چیز دیگر.
سوال: آقای نامی سخن پایانی را بفرمائید.
نامی: اجازه می‌خواهم در این جملات پایانی به عنوان سندی که امیدوارم بعد‌ها نیاز نباشد به آن برگردیم این را عرض کنم خدمت سیاست گذاران اصلی به ویژه در حوزه دولت که بخش خصوصی واقعا آزمایشگاه مدیران دولتی نیست که هر دولت می‌آید ساختار و شاکله این‌ها را برهم بزند، بخش خصوصی تولید کننده چه آن مزرعه دار، چه مرغدار و چه دامدار و کارخانه دار نیاز به ثابت و آزادی عمل دارد وقتی خیلی دولت به دست و پای بخش خصوصی بپیچد عملا این بخش که با امنیت غذایی تاکیدا می‌گویم با امنیت غذایی سر و کار دارد ضعیف خواهد شد.
