تاریخچه آتشکده آذرفرنبغ:

این آتشکده در زمان اردشیر بابکان بنا شده و بعد از حمله تازیان آتش آن به عقداى یزد متقل شده  و تا ۷۰۰ سال در آنجا از آن نگهدارى می‌شد.

پس از آن به اردکان یزد جا به جا می‌شود و سال ۱۳۱۸ شمسی به آتشکده شهر یزد برده می‌شود که هنوز نیز کماکان در آن محل افروخته می‌باشد.

مکان آن در شهر فیروز آباد یا اردشیر خره یا اردشیر خوره در 120 کیلومتری جنوب شیراز است و کاخ بزرگ آن که توسط شاهنشاه اردشیر بابکان ساخته شده بود هم اکنون فرو ریخته است.

آتشکده کاریان یا آذرفرنبغ در روستای کاریان از توابع بخش جویم می‌باشد که سالیان بسیار قبل پس ازساخته شدن کاخ اردشیر به دستور اردشیر بزرگ پادشاه آن زمان باید آتشی مقدس در آن افروخته می‌شد وآنها این آتش را از آتشکده آذرفرنبغ واقع در روستای کاریان به آنجا بردن و از آن زمان به بعد کاخ اردشیر به آتشکده کاریان معروف شد.

نقشه اصلی این آتشکده به شکل ذوزنقه بوده که اضلاع جلویی آن در حدود ۵ متر عرض و ۷ متر ارتفاع دارند. در جلو این ضلع سکویی به ارتفاع 5/1 متر از سطح زمین واقع شده‌است.

برفراز این سکو در ارتفاع ۳متری روی دیواره حفره‌ای مثلثی شکل وجود دارد. مصالح به کار رفته در دیواره این آتشکده آجر و گل می‌باشد. روی صفهٔ آتشکده آثاری از راهرو و اتاق دیده می‌شود که به درون فرو ریخته‌است.

این آتشکده یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آتشکده‌های زمان ساسانیان بوده و یکی از مهم‌ترین آتش‌های سه گانه زردشتی که مختص موبدان بوده، در آن جا می‌سوخته‌است.

ساسان جد اردشیر بابکان تولیت این آتشکده را بر عهده داشته و ساسانیان همواره علاقه خاصی به این آتشکده داشته‌اند.

اردشیر به همین جهت نام شهر را ارتخشر خوره ( ارت خشتر) نامید که به معنی شهر شکوه و جلال اردشیر است.