به گزارش خبرآنلاین، کمیته نوبل در استکهلم اعلام کرد جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۵ به سه دانشمند آمریکایی به دلیل پژوهش‌های آنان در زمینه‌ی مکانیک کوانتومی رسید. 

جان کلارک (John Clarke) از دانشگاه برکلی، میشل اچ. دووره (Michel H. Devoret) از دانشگاه ییل، جان مارتینیس (John M. Martinis) از دانشگاه سانتا باربارا برندگان جایزه نوبل فیزیک در سال ۲۰۲۵ هستند. 

این سه فیزیکدان به خاطر کارهای پیشگامانه خود در فهم رفتار کوانتومی مواد و طراحی ابزارهایی برای کنترل و اندازه‌گیری پدیده‌های کوانتومی، موفق به دریافت این جایزه شدند.

رازهای جهان در مقیاس کوانتومی

پژوهش‌های این سه نفر در مرز میان فیزیک نظری و آزمایشگاهی قرار دارد؛ جایی که قوانین کلاسیک نیوتون از کار می‌افتند و رفتار ذرات تنها با احتمال و تابع موج توصیف می‌شود.

کمیته نوبل در بیانیه خود نوشت: «کار این دانشمندان مسیر را برای فهم عمیق‌تر پدیده‌های کوانتومی و توسعه فناوری‌های آینده مانند رایانش کوانتومی، سنجش دقیق و شبیه‌سازی مواد جدید هموار کرده است.»

هر سه برنده، نقشی کلیدی در پروژه‌هایی ایفا کرده‌اند که پایه‌گذار رایانش کوانتومی امروزی محسوب می‌شوند.

• میشل دووره یکی از نخستین کسانی بود که مدارهای ابررسانا را برای مطالعه پدیده‌های کوانتومی توسعه داد.

• جان کلارک در دهه ۱۹۷۰ دستگاهی اختراع کرد که می‌تواند میدان‌های مغناطیسی فوق‌العاده ضعیف را اندازه بگیرد — دستگاهی به نام SQUID که امروزه در فیزیک، پزشکی و زمین‌شناسی کاربرد دارد.

• جان مارتینیس نیز یکی از معماران نسل اول رایانه‌های کوانتومی گوگل بود و در سال ۲۰۱۹ با تیمش نخستین «برتری کوانتومی» را در یک آزمایش واقعی نشان داد.

برندگان نوبل جایزه‌ای نقدی به ارزش ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود ۱ میلیون یورو) را بین خود تقسیم می‌کنند. مراسم رسمی اهدای جوایز طبق سنت، در ۱۰ دسامبر هم‌زمان با سالروز درگذشت آلفرد نوبل در استکهلم برگزار خواهد شد.

جایزه نوبل فیزیک یکی از معتبرترین جوایز علمی جهان است و هر سال به دانشمندانی تعلق می‌گیرد که «بیشترین سهم را در پیشرفت فهم ما از جهان فیزیکی» داشته‌اند.

۵۸۵۸