خبرگزاری مهر- گروه استانها: در شرایط کنونی که بحران کم‌آبی و تغییرات اقلیمی به چالشی جدی در بسیاری از مناطق جهان و کشور ایران تبدیل شده است، بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی، به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده منابع آبی، از ضرورت انکارناپذیری برخوردار است.
در این میان، روش‌های نوین آبیاری، به‌ویژه آبیاری قطره‌ای و «نوار تیپ»، به‌عنوان راه‌حلی کارآمد و پایدار مطرح شده‌اند که نه‌تنها مصرف آب را کاهش می‌دهند، بلکه بازدهی محصول و کیفیت تولید را نیز به طور چشمگیری افزایش می‌دهند.
آبیاری قطره‌ای و «نوار تیپ»، برخلاف روش‌های سنتی مانند آبیاری سطحی یا بارانی، آب را به‌صورت مستقیم و بادقت بالا به منطقه ریشه گیاهان می‌رساند. این سیستم با استفاده از شبکه‌ای از لوله‌ها، قطره‌چکان‌ها و شیرهای کنترل، میزان آب موردنیاز هر گیاه را به طور مجزا و در زمان‌های مشخص تأمین می‌کند.
این دقت در توزیع آب، علاوه بر صرفه‌جویی قابل‌توجه و معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ درصد، از تبخیر و هدررفت آب نیز جلوگیری می‌کند.
در شهرستان ازنا استان لرستان، کشاورزان برای بهره‌وری هر چه بیشتر از آب، ۱۰ هزار هکتار از انواع محصولات و به‌ویژه لوبیا را به شیوه‌های نوین آبیاری «نوار تیپ» یا آبیاری «قطره‌ای» کشت کرده‌اند.
روشی که استفاده از آب در مزرعه را به نصف می‌رساند
یک کشاورز ازنایی دراین‌رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در آبیاری غرق آبی حدود ۱۵ هزار مترمکعب برای هر هکتار آب نیاز داریم، اما در آبیاری «نوار تیپ» حدود هشت هزار مترمکعب آب برای هر هکتار زمین کشاورزی نیاز داریم.
این کشاورز ازنایی، بیان داشت: با این اوصاف ۵۰ درصد کاهش مصرف آب را با استفاده از روش آبیاری «نوار تیپ» داریم.
روش آبیاری که آفت‌ها را در مزرعه کم می‌کند
کشاورز دیگر ازنایی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به استفاده از روش‌های نوین آبیاری در زمین کشاورزی خود، اظهار داشت: به طور مثال در روش غرق آبی، با ۳۰ لیتر در ثانیه آب، می‌توانیم تا هشت هکتار زمین را کشت کنیم.
با استفاده از روش‌های نوین آبیاری، هم کشت به روش خوبی آبیاری می‌شود و هم پرت آب کم می‌شود وی عنوان کرد: اما با روش نوین آبیاری، با این ۳۰ لیتر در ثانیه آب، تا ۱۵ هکتار زمین را می‌توانیم کشت کنیم.
این کشاورز ازنایی در ادامه سخنان خود با تأکید بر اینکه با استفاده از روش‌های نوین آبیاری، هم کشت به روش خوبی آبیاری می‌شود و هم پرت آب کم می‌شود، تصریح کرد: همچنین با استفاده از این روش‌های نوین آبیاری هم برداشت محصول باکیفیت می‌شود و هم آفت‌ها در زمین‌های کشاورزی کم می‌شود.
روشی که مصرف بذر را هم به نصف می‌رساند
کشاورز دیگر ازنایی که خود تولیدکننده بذر است و امسال ۲۰ هکتار لوبیا با همین روش «نوار تیپ» کشت کرده است در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: این شیوه، هزینه‌ها را تا ۵۰ درصد برایم کاهش داده است.
استفاده از این روش باعث شده که هزینه‌های کاشت و داشت برای من ۵۰ درصد کاهش پیدا کند وی در ادامه عنوان کرد: قبلاً که به روش غرق آبی کشت می‌کردم، مصرف بذر ما ۳۵۰ کیلو بود و الان با استفاده از روش «نوار تیپ»، مصرف بذر ما به ۱۸۰ تا ۲۰۰ کیلو رسیده است.
این کشاورز ازنایی، بیان داشت: با استفاده از روش «نوار تیپ» مصرف بذر در زمین کشاورزی من ۵۰ درصد کاهش‌یافته است.
وی تصریح کرد: در مجموع استفاده از این روش باعث شده که هزینه‌های کاشت و داشت برای من ۵۰ درصد کاهش پیدا کند.
انتقاد کشاورزان از عدم پرداخت تسهیلات حمایتی
کشاورز دیگر ازنایی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با انتقاد از عدم پرداخت تسهیلات به کشاورزان برای استفاده از روش‌های نوین آبیاری، اظهار داشت: درگذشته تسهیلات بلاعوض دراین‌رابطه به کشاورزان پرداخت می‌شد.
وی عنوان کرد: درگذشته دولت و بانک بین ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه‌ها را دراین‌رابطه پرداخت می‌کرد، اما الان که در این کم‌آبی و خشکسالی باید به کمک کشاورزان و تولید بیایند، نمی‌دانم چرا این تسهیلات و حمایت‌ها را قطع کرده‌اند.
این کشاورز ازنایی، تصریح کرد: امیدواریم زمینه برای پرداخت این تسهیلات دوباره فراهم شود تا کشاورزان دوباره به استفاده از این روش‌های نوین آبیاری در مزارع روی‌آورند.
اجرای روش‌های نوین آبیاری در ۵۸ هزار هکتار زمین کشاورزی
نامدار صیادی رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: برای اینکه بتوانیم از آب به نحو مطلوب در حوزه کشاورزی استفاده کنیم، یکی از پروژه‌های در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی لرستان اجرای سیستم‌های نوین آبیاری است.
در آبیاری قطره‌ای این راندمان حتی تا ۹۰ درصد هم خواهد رسید وی عنوان کرد: در حالت عادی، راندمان آبیاری غرق آبی در بخش کشاورزی استان حدود ۳۵ درصد است، برای مناطق معتدل و سرد استان که آبیاری بارانی را بیشتر توصیه می‌کنیم، راندمان آب حدود ۶۰ درصد است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان، گفت: همچنین در آبیاری قطره‌ای این راندمان حتی تا ۹۰ درصد هم خواهد رسید.
صیادی با تأکید بر اینکه این پروژه آبیاری نوین نقش بسیار اساسی در افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی دارد، افزود: تا الان در استان لرستان، حدود ۵۸ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی آبی به سیستم‌های نوین آبیاری تجهیز شده‌اند.
کم‌آبی پایان راه نیست...
وی ادامه داد: با این اقدام توانسته‌ایم بهره‌وری و راندمان آب در اراضی آبی استان را از ۳۲ درصد به ۴۲ درصد برسانیم.
بنابراین گزارش، در مواجهه با چالش‌های فزاینده کم‌آبی و تغییرات اقلیمی، گذار از روش‌های سنتی به سیستم‌های نوین آبیاری نه‌تنها یک انتخاب، بلکه یک ضرورت انکارناپذیر برای بقا و پایداری کشاورزی مدرن است.
آبیاری قطره‌ای به‌عنوان نماد این تحول، تنها یک تکنیک برای کاهش مصرف آب نیست؛ بلکه نقش کلیدی در افزایش بهره‌وری، حفظ خاک، کاهش هزینه‌ها و نهایتاً تضمین امنیت غذایی ایفا می‌کند.
اگر به دنبال آینده‌ای سبز و پایدار برای کشاورزی لرستان هستیم، سرمایه‌گذاری، ترویج و توسعه این فناوری باید در صدر برنامه‌های سیاست‌گذاران و کشاورزان قرار گیرد، کم‌آبی پایان راه نیست، به شرطی که هر قطره را به فرصتی برای رویش تبدیل کنیم.
