خبرگزاری مهر، گروه استانها- زینب موحدی نیا: زیرساخت‌های مخابراتی جنوب کرمان چه در حوزه تلفن ثابت و چه ارتباطات بی‌سیم در بسیاری از مناطق به شدت فرسوده و ناکارآمد هستند و این مشکل که سال‌ها به دلیل کمبود سرمایه گذاری و بی توجهی به توسعه متوازن باقی مانده، امروز به مشکلی فراگیر تبدیل شده است و به گفته کارشناسان در مواقع اضطراری مستقیماً با جان شهروندان در ارتباط است.
ضعف زیرساخت‌های مخابراتی در جنوب کرمان دیگر تنها یک گلایه روزمره از کیفیت تماس یا سرعت اینترنت نیست، بلکه به مشکلی تبدیل شده که قربانیان خاموش و ثبت نشده‌ای دارد و هر بار که تماس با شماره‌های ۱۱۰ و ۱۱۵ یا حتی نزدیک ترین مرکز درمانی برقرار نمی‌شود، احتمال قربانی شدن یک انسان چندین برابر می‌شود.
در حالی که در جهان امروز خدمات ارتباطی بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره به شمار می‌روند، در بخش‌هایی از جنوب کرمان حتی برقراری تماس با خطوط اضطراری مانند ۱۱۰ و ۱۱۵ با مشکل جدی مواجه است، این وضعیت به ویژه در مناطق روستایی و دورافتاده به محرومیت کامل از خدمات مخابراتی انجامیده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۱۴۰۱ با اذعان به «فرسودگی غیرقابل کتمان زیرساخت ارتباطی کشور» بر ضرورت سرمایه گذاری‌های کلان دولتی تأکید کرده بود، با این حال پرسش اساسی این است که سهم جنوب کرمان از این سرمایه گذاری ها چه میزان بوده و تا چه اندازه مردم منطقه شاهد بهبود شرایط ارتباطی بوده‌اند؟
پیامدهای انسانی ضعف زیرساخت‌های مخابراتی جنوب کرمان
تابستان گذشته جوانی ۲۷ ساله به دلیل مارگزیدگی در منطقه بحرآسمان شهرستان جیرفت جان باخت و نزدیک ترین وسیله ارتباطی گوشی همراه یکی از دامدارها بود که حتی با بالا رفتن از تپه نیز آنتن نداشت و انتقال خبر به روستا و سپس به شهر بیش از پنج ساعت طول کشید، زمانی که دیگر برای تزریق سرم ضدسم دیر شده بود.
در یکی از روستاهای شهرستان کهنوج نیز مردی ۵۵ ساله نیمه شب دچار حمله قلبی شد و تماس با ۱۱۵ ممکن نشد و خانواده مجبور شدند با خودرو شخصی در جاده خاکی بیمار را منتقل کنند که او پیش از رسیدن به بیمارستان جان داد.
در منطقه‌ای کوهستانی اطراف جیرفت هم پسربچه ای ۹ ساله با تب شدید و علائم تشنج، نیاز فوری به انتقال به مرکز درمانی داشت و تماس با اورژانس به دلیل قطعی کامل خطوط ممکن نبود، لذا به دلیل بارندگی و بسته شدن مسیر، خانواده دو ساعت بعد توانستند او را به مرکز بهداشتی برسانند که در همان‌جا کودک فوت شد.
باید گفت قطعاً وقتی خطوط اضطراری کار نمی‌کنند دو مسیر جانشین باقی می‌ماند که یکی انتقال پیام حضوری که زمان بر و پر خطر است و دیگری استفاده از مسیرهای فرعی و غیر رسمی از جمله راننده عبوری، تماس با آشنایان در شهر و.... که به ندرت به موقع نتیجه می‌دهد.
در حوادث اورژانسی مثل حمله قلبی، سکته مغزی، مارگزیدگی، خونریزی شدید یا آتش‌سوزی، زمان طلایی درمان تنها چند دقیقه تا نهایتاً یک ساعت است وقطع و اختلال ارتباطی این پنجره حیاتی را می‌بندد و عملاً سرنوشت قربانی را رقم می‌زند.
بر اساس گزارش غیررسمی از اورژانس جنوب کرمان، فقط در سال گذشته دست کم ده‌ها مورد مرگ مستقیم به دلیل تأخیر ناشی از اختلال ارتباطی در مناطق روستایی ثبت شده است که این رقم شامل ده‌ها مورد دیگر بستری طولانی، قطع عضو یا ناتوانی دائمی به دلیل تأخیر در تعامل با امدادگر نیست.
خانواده متوفیان بیش از غم از دست دادن عزیزانشان از این رنج می‌برند که مرگ به دلیل نبود آنتن یا قطعی خط رخ داده است و این نوع مرگ‌ها برای بازماندگان معنادارتر از یک حادثه غیرقابل پیشگیری است، چرا که درد بی تدبیری و ضعف زیرساختی را به سوگ اضافه می‌کند.
روایت‌های تلخ از دل مردم جنوب کرمان
محمدی، یکی از شهروندان ساکن در جنوب کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: مادرم در خانه دچار تشنج شد و بارها با شماره ۱۱۵ تماس گرفتم، ولی ارتباط برقرار نمی‌شد و در نهایت با یکی از کارکنان اورژانس تماس گرفتم که اگر آن لحظه ارتباط نداشتم سرنوشت مادرم نامعلوم بود.
محمد سالاری دیگر شهروند جنوب کرمان، نیز می‌گوید: نیمه شب در کوچه مان چند نفر با هم درگیر شدند و من بارها تلاش کردم با ۱۱۰ تماس بگیرم که موفق نشدم، این یعنی در شرایط بحرانی امنیت مردم بدون پشتیبانی می‌ماند.
فاطمه، یکی از شهروندان جیرفتی می‌گوید: پیرزنی تنها هستم که چند بار شبانه حالم بد شد، اما امکان تماس با اورژانس ۱۱۵ نبود.
وی می‌افزاید: در روستایمان نه خط ثابت داریم و نه آنتن موبایل، به همین دلیل مجبورم در شهر و در گرمای طاقت‌فرسا زندگی کنم.
محمد کمالی، یکی دیگر از اهالی شهرستان جیرفت در گفتگو با مهر با بیان اینکه هشت ماه سال را در منطقه بحرآسمان زندگی می‌کند می‌گوید: یک دکل مخابراتی در منطقه بحرآسمان با گذشت سال‌ها از نصب آن هنوز راه اندازی نشده است و این در شرایطی است که چندین نفر بر اثر مارگزیدگی یا بیماری شدید به دلیل نبود ارتباط مخابراتی جان خود را از دست داده‌اند.
حسین سعیدی، معلم یکی از روستاهای کهنوج هم می‌گوید: وقتی معلم نتواند حتی با والدین دانش‌آموزان ارتباط بگیرد یا پیام فوری به اداره آموزش و پرورش ارسال کند، این یعنی توسعه آموزشی و فرهنگی هم فلج می‌شود، چرا که ارتباطات زیربنای همه حوزه‌ها است.
وی با بیان اینکه وقتی می‌بینیم زیرساخت هست ولی فعال نشده، حس می‌کنیم مشکل فقط مدیریتی است نه فنی می‌افزاید: در شرایط اضطراری، عدم برقراری تماس سریع و مؤثر با شماره‌های امداد و پلیس، امنیت روانی و جانی مردم را تهدید می‌کند.
تأخیر در راه‌اندازی تجهیزات مخابراتی
بر اساس داده‌های غیررسمی بیش از ۵۰ درصد از روستاهای جنوب استان کرمان دسترسی پایدار به خط تلفن ثابت ندارند و در حدود ۴۵ درصد از این مناطق، پوشش موبایل حتی برای تماس صوتی صفر است. این ارقام در مقایسه با میانگین ملی که کمتر از ۵ درصد گزارش شده نشان‌دهنده شکاف چشمگیر در عدالت ارتباطی است.
رئیس اداره مخابرات جیرفت، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به وضعیت زیرساخت‌های ارتباطی این شهرستان می‌گوید: در حال حاضر مخابرات شهرستان جیرفت از نظر زیرساختی با مشکل خاصی مواجه نیست، اما در برخی شرایط که حجم تماس‌های مشترکین افزایش پیدا می‌کند نیاز است که شیوه مدیریت تماس‌ها به سمت سامانه‌های الکترونیک سوق پیدا کند تا فشار بر خطوط کاهش یابد.
عبدالله اسفندیاری، با تأکید بر نقش حیاتی اورژانس ۱۱۵ در مدیریت حوادث می‌افزاید: هر فعالیتی در این زمینه باید از سمت خود مشترک انجام شود و اورژانس جیرفت نیز فرآیند نصب تجهیزات سیپ ترانک را انجام داده و تنها مرحله باقی‌مانده راه‌اندازی این تجهیزات است که اجرای کامل این پروژه می‌تواند سرعت و کیفیت پاسخگویی اورژانس را به طور چشم‌گیری ارتقا دهد.
وی با بیان اینکه سامانه پاسخگویی ۱۱۰ پلیس در جیرفت در حال حاضر فعال نیست، خاطرنشان کرد: چنانچه ضعفی در این زمینه وجود داشته باشد باید از طریق مرکز استان پیگیری و برطرف شود.
رئیس اداره مخابرات شهرستان جیرفت با تاکید بر اینکه نقش او در شهرستان فراهم‌سازی زیرساخت و هماهنگی برای بهره‌برداری است، عنوان می‌کند: هر سامانه‌ای که مشکل دارد کوتاهی از سمت خود مشترک است و زیر ساخت‌های مخابراتی جنوب کرمان مشکلی ندارد.
بر اساس اظهارات رئیس مخابرات شهرستان جیرفت مهم‌ترین گلوگاه ارتباطی فعلی این شهرستان نه کاستی در زیرساخت، بلکه تأخیر در راه‌اندازی تجهیزات موجود است و در حوزه اورژانس نیز راه‌اندازی کامل سامانه سیپ ترانک می‌تواند به کاهش زمان ارائه خدمات فوری و مدیریت بهتر تماس‌ها به ویژه در بحران‌ها کمک کند. همچنین نبود پاسخگویی ۱۱۰ در سطح شهرستان جیرفت، ضرورت هماهنگی میان حوزه‌های مخابرات و نیروی انتظامی را پررنگ‌تر می‌کند.
در شرایطی که جهان به سمت شهرها و روستاهای هوشمند پیش می‌رود عدم دسترسی مطمئن به خدمات مخابراتی نه تنها شهروندان جنوب کرمان را از مسیر توسعه باز می‌دارد، بلکه در مقاطع بحرانی به تهدیدی مستقیم برای آنان تبدیل می‌شود.
اکنون چشم‌ها به تصمیم گیری‌های جدی و اختصاص منابع کافی از سوی مسئولان به جنوب کرمان دوخته شده است.
