بمب‌افکن هشت‌موتوره بی-۵۲ استراتوفورترس (B-52 Stratofortress) یکی از معروف‌ترین بمب‌افکن‌های استراتژیک نیروی هوایی ایالات متحده به شمار می‌رود. این هواپیما که به طور غیررسمی با نام رفیق چاق بزرگ زشت (Big Ugly Fat Fella) شناخته می‌شود.
به گزارش روزیاتو، اولین پرواز خود را در دهه ۱۹۵۰ انجام داد و طی سال‌ها با ارتقاها و برنامه‌های نوسازی همچنان در خدمت ارتش این کشور باقی مانده است. برد این هواپیما به حدود ۱۴,۱۶۰ کیلومتر می‌رسد و توانایی حمل تا ۳۱,۷۰۰ کیلوگرم مهمات مختلف را برای وارد آوردن ضربه به دشمن دارد.
در حالی که بمب‌افکن‌های استراتژیک جدید مانند بی-۲ اسپیریت و بی-۲۱ ریدر تنها با دو خدمه قابل هدایت هستند، بی-۵۲ برای انجام مأموریت‌های خود به سه نفر خدمه اضافی نیاز دارد. خدمه این هواپیما شامل خلبان، فرمانده هواپیما که خود خلبان آموزش‌دیده‌ای است، ناوبر، اپراتور رادار و افسر جنگ الکترونیک می‌شوند. همه اعضای تیم با هماهنگی کامل کار می‌کنند تا بی-۵۲ به مقصد رسیده، محموله خود را تحویل داده و به سلامت به پایگاه بازگردد.
بمب‌افکن بی-۵۲ راحت‌ترین هواپیمای نیروی هوایی برای پرواز نیست؛ خدمه مجبورند روی میز کار خود خم شوند، دستشویی‌ها حریم خصوصی کمی دارند و تنوع غذایی بسیار محدود است. این شرایط، زمانی دشوارتر می‌شود که خدمه ناچارند تا ۲۴ ساعت پیاپی در هواپیما بمانند؛ حتی در یک مورد گزارش شده که پرواز بی-۵۲ بیش از ۳۳ ساعت بدون فرود ادامه داشته است. با این حال، مجلس نمایندگان آمریکا در طرح سیاست دفاعی سال ۲۰۲۵ قصد دارد شرایط راحت‌تری برای خدمه این هواپیما فراهم کند.
وقتی بمب‌افکن بی-۵۲ برای نخستین بار به خدمت گرفته شد، توپچی در قسمت انتهایی هواپیما مستقر بود. بعدها او به جلوی هواپیما و در کنار سایر خدمه قرار گرفت، اما در نهایت این جایگاه به‌طور کامل حذف شد و جای خود را به یک سامانه دفاعی کنترل آتش داد. در طراحی فعلی بی-۵۲، خدمه به این شکل مستقر می‌شوند: خلبان و کمک‌خلبان در عرشه بالایی قرار دارند و در عرشه پایینی دو اپراتور سامانه ناوبری بمب و افسر جنگ الکترونیک فعالیت می‌کنند.
این بخش «ایستگاه نبرد» نامیده می‌شود و هر خدمه جایگاه مخصوص خود با تجهیزات مختلفی از جمله نمایشگرهای رادار، سامانه‌های ارتباطی و کنترل‌های متنوع دارند. قرار است در مدل‌های آینده، جایگاه اپراتور رادار نیز حذف شود و تعداد خدمه به چهار نفر کاهش یابد.
در کابین اصلی، فرمانده و خلبان در کنار یکدیگر می‌نشینند، درست شبیه به هواپیماهای مسافربری. آن‌ها از طریق رادیوهای تعبیه‌شده در کلاه‌هایشان به‌طور مداوم با سایر اعضای خدمه در ارتباط هستند. وظایف اصلی آن‌ها شامل رساندن بمب‌افکن به موقعیت هدف، مدیریت پرواز و فرماندهی کل مأموریت است. با وجود اینکه بی-۵۲ یکی از قدیمی‌ترین جت‌های نظامی فعال به شمار می‌رود، همچنان قرار است این هواپیما و خدمه‌اش تا دهه ۲۰۵۰ نیز در خدمت منافع راهبردی ایالات متحده باقی بمانند.
