سخنان اخیر مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در آیین آغاز پویش نصب تجهیزات کاهنده مصرف آب، بیش از آنکه نویدبخش یک تحول جدی باشد، یادآور یک حقیقت تلخ است: ما سال‌ها در اجرای همین اقدامات ساده تعلل کرده‌ایم.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، نصب تجهیزات کاهنده مصرف آب، موضوع تازه‌ای نیست. قانونی که به گفته خود مدیرعامل، از سال ۱۳۹۴ وجود داشته، حالا و در سال ۱۴۰۴ به مرحله اجرا رسیده است؛ یعنی تقریباً یک دهه از دست رفته که در این مدت نه‌تنها فرصت طلایی مدیریت مصرف را از دست دادیم، بلکه تنش‌های آبی شدیدتر و سرمایه اجتماعی در زمینه اعتماد عمومی به مدیریت منابع آب ضعیف‌تر شد.
نگاهی به تجربه کشور‌های دیگر نشان می‌دهد که مدیریت مصرف آب باید سال‌ها زودتر به یک اولویت ملی تبدیل می‌شد:
• در امارات متحده عربی که شرایط اقلیمی بسیار خشک‌تری از ایران دارد، متوسط مصرف روزانه آب شرب با اجرای سیاست‌های سختگیرانه و نصب تجهیزات کاهنده به حدود ۱۷۰ لیتر رسیده است.
• در استرالیا پس از خشکسالی‌های دهه ۹۰ میلادی، با اجرای سیاست‌های سختگیرانه و نصب تجهیزات کاهنده، مصرف سرانه در برخی ایالت‌ها به زیر ۱۲۰ لیتر رسید.
• در اسپانیا و پرتغال که با بحران‌های مشابه مواجه‌اند، بیش از ۷۰ درصد منازل به تجهیزات کاهنده مجهز شده‌اند و جریمه‌های سنگین برای پرمصرف‌ها اعمال می‌شود.
در مقابل، ما تازه در سال ۱۴۰۴ به نصب تجهیزات کاهنده به شکل پویش عمومی رسیده‌ایم؛ آن هم در شرایطی که تهران پنجمین خشکسالی متوالی خود را تجربه می‌کند و بسیاری از شهر‌های کشور در آستانه جیره‌بندی هستند.
انتقال آب بین حوضه ای چاره گشا نیست
واقعیت این است که مدیریت آب تنها با پروژه‌های انتقال بین‌حوضه‌ای یا توسعه سد‌ها پایدار نمی‌شود؛ بلکه فرهنگ مصرف و ابزار‌های کاهش‌دهنده باید سال‌ها پیش در اولویت قرار می‌گرفت. امروز این اقدام دیرهنگام گرچه لازم و حیاتی است، اما دیگر کافی نیست.
و اما نکته مهم‌تر روابط‌عمومی آبفای کشور به‌جای اجرای یک برنامه عمیق برای جلب مشارکت اجتماعی، فعلاً به یک شوی تبلیغاتی پرزرق‌وبرق، اما کم‌اثر بسنده کرده است. چند روز از آغاز این پویش گذشته، اما هنوز اثر ملموسی در سطح جامعه دیده نمی‌شود؛ گویی دوباره درگیر همان چرخه همیشگی «تبلیغ بدون تغییر» هستیم.
در واقع، روابط‌عمومی آبفا طی این سال‌ها منفعل بوده و فضای عمومی جامعه را به‌طور کامل از دست داده است. حالا هم با طرح‌هایی نظیر توزیع محدود تجهیزات کاهنده مصرف آب، نمی‌توان انتظار داشت اتفاق بزرگی در مدیریت مصرف رخ دهد.
