به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از نشریه Alzheimer’s Disease، مطالعه‌ای جدید از دانشگاه میشیگان و دانشگاه کلمبیا نشان می‌دهد برخی مناطق مغز در افراد مبتلا به آلزایمر در حالت استراحت بیش از افراد سالم بازسازی می‌شوند و در افراد سالم، این بازآرایی مکرر می‌تواند پیش‌بینی کند چه کسانی در آینده ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
الیانا وارنگیس، استاد کمکی دانشکده کینزیولوژی دانشگاه میشیگان و نویسنده اول این مطالعه به اشاره به اینکه توانایی مغز برای بازآرایی مناطق مختلف، «انعطاف‌پذیری عصبی» نامیده می‌شود، افزود: «مغز ما همواره در حال سازماندهی و بازسازماندهی مناطق خود در شبکه‌های عملکردی مختلف است تا منابع مورد نیاز برای انجام وظایف شناختی متنوع را تامین کند. ما دریافتیم که در بیماری آلزایمر، مغز تمایل دارد این بازآرایی را با فرکانس بالاتری انجام دهد.»
وی افزود: «به طور کلی، مقاله ما نشان می‌دهد که می‌توان با بررسی نحوه سازماندهی مغز در شبکه‌های عملکردی، به شناسایی افراد مبتلا به آلزایمر کمک کرد.»
بر اساس آمار، یک مرد از هر ۱۰ مرد و یک زن از هر ۵ زن در طول عمر خود ممکن است به آلزایمر مبتلا شود و مداخله زودهنگام برای حفظ استقلال فرد حیاتی است. وارنگیس خاطرنشان کرد که تصویربرداری عملکردی مغز می‌تواند به عنوان یک نشانگر اولیه از ریسک بیماری عمل کند.
در این مطالعه محققان از داده‌های fMRI استفاده کردند که در حالی که شرکت‌کنندگان بیدار اما در حالت استراحت بودند جمع‌آوری شده بود، تا انعطاف‌پذیری عصبی در مغز ۸۶۲ بزرگسال مسن را بررسی کنند. شرکت‌کنندگان در سه گروه شناختی سالم، دارای اختلال شناختی خفیف و مبتلایان به آلزایمر مورد مطالعه قرار گرفتند.
هدف محققان دو چیز بود: اول، بررسی اینکه آیا آسیب مغز ناشی از آلزایمر باعث تغییر در انعطاف‌پذیری عصبی می‌شود؛ و دوم، اینکه آیا انعطاف‌پذیری عصبی می‌تواند پیش‌بینی کند که چه کسانی از گروه سالم در آینده به آلزایمر مبتلا خواهند شد.
نتایج نشان داد که انعطاف‌پذیری عصبی در گروه مبتلایان به آلزایمر در تمام مناطق مغزی و در شش شبکه مشخص، به طور قابل توجهی بالاتر از گروه سالم بود. همچنین، در گروه دارای اختلال شناختی خفیف، انعطاف‌پذیری عصبی در شبکه بینایی بالاتر از گروه سالم مشاهده شد. از میان ۶۱۷ شرکت‌کننده سالم در ابتدا، ۸.۶ درصد طی ۱۱ سال آینده به زوال عقل مبتلا شدند، که با برآوردهای ملی از شیوع زوال عقل در سنین بالا مطابقت دارد. انعطاف‌پذیری بالاتر در شبکه بینایی با انتقال به آلزایمر مرتبط بود.
وارنگیس توضیح داد: «اگرچه این اثر متوسط بود، اما نشانه خوبی است که فعالیت در مناطق بینایی ممکن است سال‌ها پیش از تشخیص رسمی، ریسک ابتلا به آلزایمر را نشان دهد.»
وی افزود: «از آنجا که معمولاً اختلالات شناختی، علامت اصلی آلزایمر در نظر گرفته می‌شود، یافته اینکه شبکه‌های حسی پیش‌بینی‌کننده انتقال به آلزایمر بوده‌اند، کمی غیرمنتظره بود، اما کاملاً شگفت‌انگیز نیست. در آلزایمر معمولی، آسیب‌شناسی مغز که باعث بیماری می‌شود، تا مراحل پیشرفته به مناطق حسی نمی‌رسد و ممکن است این مناطق انعطاف بیشتری نشان دهند زیرا هنوز از آسیب‌شناسی آلزایمر مصون مانده‌اند.»
این یافته‌ها، شهود محققان را به چالش کشید، زیرا به طور کلی، انعطاف‌پذیری و سازگاری مغز به عنوان ویژگی مثبت در نظر گرفته می‌شوند. وارنگیس گفت: «اما زمانی که فرآیند بیماری آغاز شود، ممکن است بازآرایی مکرر مغز در حالت استراحت نشان دهد که بخش‌هایی از مغز به درستی کار نمی‌کنند.»
وارنگیس در پایان افزود: «خبر مثبت این است که این یافته‌ها نشان می‌دهد مغز یک اندام بسیار پویا است و حتی وقتی افراد دچار تغییرات شناختی یا بدتر شدن وضعیت می‌شوند، هنوز انعطاف زیادی برای سازگاری دارد که خود نشانه‌ای از امید و مقاومت است.»
