فیسالیس چیست؟

میوه فیسالیس با نام علمی (Physalis peruviana) بومی کشورهای آمریکای جنوبی از جمله برزیل، پرو، کلمبیا، اکوادور و شیلی است. از نظر ظاهری، میوه‌‌های فیسالیس شبیه گوجه‌فرنگی‌های گیلاسی به رنگ زرد، قرمز یا نارنجی هستند و طعم آن‌ها ترکیبی از گیلاس، آناناس، کیوی و توت‌فرنگی است. این میوه منبع غنی ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر مواد مغذی است. در جدول زیر، مواد مغذی موجود در ۱۰۰ گرم میوه فیسالیس ذکر شده است:

انواع فیسالیس چیست؟

سه نوع فیسالیس وجود دارد که عبارتند از:

• فیسالیس نارنجی: این نوع میوه فیسالیس سرشار از ویتامین C است و با نام فانوس چینی شناخته می‌شود. فیسالیس نارنجی طعمی ترش، شیرین و کمی تلخ دارد. نکته مهم در مورد فیسالیس نارنجی، این است که به غیر از بخش میوه آن، بقیه قسمت‌هایش سمی است.
• فیسالیس زرد: معروف‌ترین گونه فیسالیس است و ویتامین زیادی دارد. فیسالیس زرد به اندازه یک گوجه گیلاسی است و با نام توت طلایی نیز شناخته می‌شود. طعم آن ترش و شیرین است.
• فیسالیس سبز: نوع نارس فیسالیس و سمی است و باعث مسمومیت می‌شود.

آیا فیسالیس سمی است؟

از آنجا که مطالعات اندکی درباره‌ی میزان سمی بودن میوه فیسالیس انجام شده، اثرات منفی آن بر سلامت انسان هنوز به‌طور کامل شناخته نشده‌اند.

نقل قول از:

sciencedirect

Its unripe fruit contains a solanine toxin, which causes gastrointestinal toxicity, and neurological problems such as headaches, and hallucinations.

ترجمه:

میوه‌ی نارس این گیاه حاوی سم «سولانین» است که می‌تواند باعث مسمومیت‌های گوارشی و مشکلات عصبی مانند سردرد و توهم شود.

خواص میوه فیسالیس چیست؟

تقویت سیستم ایمنی: یک فنجان فیسالیس بیش از ۵۰٪ از نیاز روزانه بدن به ویتامین C را تامین می‌کند. ویتامین C به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و از بدن در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و سیستم ایمنی را تقویت می‌نماید. همچنین این ویتامین نقش مهمی در تولید کلاژن دارد که برای بهبود زخم‌ها ضروری است. علاوه بر این، ویتامین C جذب سایر مواد مغذی را نیز افزایش می‌دهد؛ مثلاً به جذب آهن کمک می‌کند و در تولید آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین E نقش دارد.

خواص ضد التهابی و ضد سرطانی: فیسالیس حاوی استروئیدهایی به نام ویتانولید (Withanolides) است. این ترکیبات می‌توانند به مقابله با بیماری‌های التهابی مانند آرتریت، لوپوس و بیماری التهابی روده (IBD) کمک کنند. ویتانولیدها ممکن است در پیشگیری و درمان سرطان نیز نقش داشته باشند.

حفظ سلامت استخوان‌ها: مصرف میوه فیسالیس می‌تواند نیاز روزانه بدن به کلسیم را تامین کند. بسیاری از افراد می‌دانند که کلسیم برای ساخت و حفظ توده استخوانی ضروری است؛ اما این ماده معدنی در عملکردهای مهم دیگری نیز نقش دارد، از جمله:

• انقباض عضلات
• تنظیم ریتم قلب
• حمایت از سلامت رگ‌های خونی

حفظ سلامت دستگاه گوارش: میوه فیسالیس پکتین زیادی دارد و خوب است بدانید که پکتین یک منبع خوب فیبر غذایی محسوب می‌شود. فیبر به حرکت غذا در روده بزرگ (کولون) کمک کرده و از یبوست جلوگیری می‌کند.

کاهش کلسترول بد: نیاسین موجود در فیسالیس به کاهش کلسترول بد کمک می‌کند.

مضرات فیسالیس در بارداری چیست؟

مصرف فیسالیس در بارداری باید محدود شود زیرا فیسالیس یک آلرژن قوی است. مصرف آن ممکن است باعث واکنش شدید آلرژیک به شکل جوش‌های پوستی، ورم و خارش شود. چنین واکنشی می‌تواند باعث محدودیت رشد داخل رحمی شود. از سوی دیگر، در دوران بارداری، فشار خون مادر ناپایدار است. از آن‌جا که فیسالیس می‌تواند باعث کاهش فشار خون و سطح انرژی شود، باید در مصرف آن بسیار احتیاط کرد.

همچنین میوه فیسالیس خاصیت ادرارآوری دارد. این ویژگی در صورت وجود ورم در بارداری می‌تواند مفید باشد اما اگر همزمان با داروهای دیگر مصرف شود، احتمال کم‌آبی شدید بدن وجود دارد که می‌تواند برای جنین خطرناک باشد. بنابراین پیش از خوردن میوه فیسالیس در بارداری، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

موارد منع مصرف فیسالیس

مانند هر میوه دیگری، فیسالیس نیز دارای موارد منع مصرف است. مهم‌ترین خطر آن مربوط به گیاه فیسالیس است یعنی برگ‌ها و کاسبرگ‌ها.

در صورتی که از فیسالیس برای آشپزی استفاده ‌شود، میوه‌ها باید کاملاً شسته شوند. اگر از آن به عنوان دارو استفاده می‌شود، رعایت دقیق دوز مصرفی ضروری است. همچنین جوشانده‌ها و دمنوش‌های فیسالیس نباید همراه با داروهای دیگر مصرف شوند. مصرف فیسالیس در شرایط زیر باید با احتیاط بسیاری صورت گیرد:

• دوران بارداری و شیردهی
• کودکان زیر ۱۲ سال
• سابقه یا احتمال واکنش آلرژیک
• اسیدیته بالای معده
• تشدید زخم معده یا زخم اثنی‌عشر
• بیماری دیابت

در این موارد، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است.

آیا فیسالیس عقیم می‌کند؟

 فیسالیس، مدت زیادی است که به عنوان گیاهی سقط‌‌آور شناخته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف عصاره‌ی فیسالیس در روزهای ۱ تا ۵ بارداری، به‌طور معناداری باعث کاهش تعداد محل‌های لانه‌گزینی می‌شود. بنابراین مصرف عصاره فیسالیس، خاصیت ضد باروری دارد.

فیسالیس برای کودکان

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، با وجود فواید زیادی که میوه فیسالیس دارد، برای کودکان زیر 12 سال باید بسیار با احتیاط مصرف شود. توصیه می‌شود پیش از مصرف فیسالیس برای کودکان، با پزشک مشورت کنید.

نحوه‌ی خوردن میوه ی فیسالیس به چه صورت است؟

میوه فیسالیس را هم می‌توان به صورت تازه مصرف کرد و هم در تهیه‌ی انواع غذاها و دسرها به کار برد. از آن‌جایی که این میوه استوایی طعمی ترش و شیرین دارد، می‌توان از آن در تهیه مربا و ژله نیز استفاده کرد. برای خوردن فیسالیس، کافی است پوسته کاغذی ‌شکل آن را باز کرده و میوه‌ی نارنجی‌رنگ داخل آن را میل کنید. هنگام خریدن میوه فیسالیس، نکات زیر را رعایت کنید:

• میوه‌هایی را انتخاب کنید که داخل پوسته‌ی خشک و بسته قرار دارند.
• فراموش نکنید کاسبرگ‌های سبز، نشانه‌ی نارس بودن میوه فیسالیس هستند.
• برای نگهداری طولانی‌مدت، میوه را باید درون پوسته‌ی آن، در جای خنک و تاریک نگهداری کرد؛ در این صورت تا حدود یک ماه سالم می‌ماند.
• در صورتی که میوه فیسالیس پوست کنده شده است، باید در یخچال و حداکثر تا ۱۰ روز نگهداری شود.

کلام آخر

در مجموع، میوه فیسالیس با وجود خواص تغذیه‌ای فراوان مانند تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد گوارشی، کاهش کلسترول و تامین ویتامین C، در دوران بارداری باید با احتیاط فراوان مصرف شود. شواهد علمی نشان می‌دهند که فیسالیس ممکن است اثرات ضد باروری داشته باشد و مصرف آن در مراحل اولیه بارداری می‌تواند منجر به کاهش لانه‌گزینی جنین شود. همچنین به دلیل وجود ترکیبات سمی در میوه نارس و بخش‌های غیرخوراکی گیاه، مصرف نادرست آن می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. بنابراین توصیه می‌شود زنان باردار پیش از مصرف این میوه، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند.