گسترش نیوز: به گواه بسیاری از تحلیلگران، موج خروج اتباع ممکن است بخشی از خانههای اجارهای را بدون مستأجر باقی بگذارد و مالکان را وادار به بازنگری در نرخها یا شرایط قراردادها کند.
با این حال، این تأثیرات لزوماً گسترده و فراگیر نخواهند بود. مناطق مرکزی شهرها یا محلههایی که عمدتاً در اختیار اقشار متوسط و بالاتر هستند، از این تغییر جمعیتی تأثیر چندانی نمیپذیرند. در نتیجه، کاهش نرخ اجاره در کلانشهرها احتمالاً ناهمگن و محدود به مناطقی خاص خواهد بود. به علاوه، نبود سیاستگذاری هدفمند و نبود سامانههای نظارتی برای کنترل قیمت اجاره میتواند مانع از بازتاب واقعی کاهش تقاضا در نرخها شود.
در بلندمدت، تداوم این روند ممکن است ساختار بازار اجاره را دستخوش تغییر کند. خروج نیروی کار مهاجر، که بسیاری از آنها به عنوان کارگران خدماتی یا ساختمانی فعالیت میکردند، میتواند تبعاتی بر عرضه پروژههای ساختمانی جدید داشته باشد. کاهش سرعت ساختوساز در نهایت به کاهش عرضه مسکن منجر میشود و همین موضوع ممکن است پس از یک وقفه زمانی، مجدداً باعث افزایش فشار بر بازار اجاره شود.
همچنین، کاهش حضور مهاجران میتواند به تغییر بافت اجتماعی و اقتصادی برخی محلات منجر شود. این تغییر ممکن است برخی سرمایهگذاران یا مالکان را نسبت به آینده سرمایهگذاری در بخش املاک محتاطتر کند، بهویژه در مناطقی که عمده مستأجران آن را اتباع خارجی تشکیل میدادند. بیثباتی ناشی از این تحولات میتواند در بلندمدت جذابیت بازار اجاره را برای برخی فعالان کاهش دهد.
در نهایت، تأثیر خروج اتباع بر بازار اجاره، بستگی زیادی به نحوه واکنش دولت، شهرداریها و نهادهای تنظیمگر دارد. چنانچه سیاستهایی برای جایگزینی تقاضای از دسترفته، اصلاح نظام اجارهداری و توسعه مسکن ارزانقیمت اتخاذ نشود، این تغییر جمعیتی ممکن است تنها به یک فرصت مقطعی برای مستأجران داخلی تبدیل شود، بدون آنکه اثری پایدار بر کاهش بحران اجارهنشینی در کشور بگذارد.
گسترش نیوز در این راستا، گفتگویی با کارشناس حوزه مسکن و شهرسازی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
شهریار شقاقی درباره نگرانی های اخیر از بابت تاثیر منفی خروج اتباع بر ادامه ساخت و سازها در کشور گفت: به باور من، خروج این دسته از مهاجران نمی تواند در بلندمدت اثر منفی بر موضوع ساخت مسکن بگذارد و ادعاهای اخیر پیرامون این مسئله، از جمله عوام فریبی های آشکار در راستای حمایت از اتباع غیر مجاز است.
او ادامه داد: من با رفتارهای خارج از عُرف و ادب با اتباع مخالف هستم و معتقدم که باید به شکلی صحیح و متعارف زمینه خروج و بازگشت این افراد به کشورشان فراهم گردد. منتها ریختن اشک تمساح برای مهاجران غیر قانونی از سوی برخی افراد را درک نمی کنم. طبق آمار حضور اتباع به برخی بازارهای مهم از جمله بازار مسکن ضربه وارد کرده است.
شقاقی افزود: اتباع خارجی جای نیروی کار ایرانی را در بسیاری از مشاغل اشغال کردند و طبق آمار مرتکب برخی کارهای خلاف نیز شده اند که در طول سال های اخیر چالش هایی را برای دستگاه های انتظامی و امنیتی پدید آوردند. حضور اتباع در برخی استان های ما نظیر خراسان، تهران و مرکزی چشمگیر بوده و در سایر استان ها یا خیلی کمرنگ هستند و یا حضور محسوسی ندارند؛ بنابراین خروج اتباع نمی تواند برای بخش ساخت و ساز مسکن چالش و بحران جدی ایجاد کند. کشور ما دارای نیروی کار جوان و ماهر است که می تواند در غیاب اتباع مشاغل را از آن خود کرده و به کار مشغول شوند.
وی در پیوند بر ریزش نرخ اجارهبها پس از اخراج اتباع غیر مجاز بیان کرد: این مورد هم دقیقاً نظیر بحث ساخت و سازها نمی تواند اثرگذاری چشمگیری داشته باشد. در کوتاه مدت و به میزان اندک می تواند اثر داشته باشد اما در بلند مدت ملموس نخواهد بود. اتباع بابت زندگی سیاه، اجاره سیاه پرداخت می کردند و در خانه های قدیمی ساز و کلنگی ساکن بودند. حالا این واحدها به تبع خروج اتباع خالی شده و موجران برای رهایی از این وضع و تورم موجود، احتمالاً واحدها را به قیمت کمتری اجاره می دهند.
کارشناس حوزه مسکن در پایان اضافه کرد: مردم ما همواره مهربانی و مهمان نوازی خود را به اثبات رساندند اما پس از وقایع اخیر امنیتی و تاثیرات منفی بر برخی بازارهای مالی، حالا خروج گسترده اتباع غیر مجاز اجتناب ناپذیر بوده و باید به تصمیم حاکمیت احترام گذاشت. ورود بیرویه و غیر قانونی اتباع برای هیچ دولتی قابل پذیرش نیست و چه بسا رفتار برخی کشورها در ماه های گذشته از جمله آمریکا، آلمان، تاجیکستان و پاکستان را با این دسته از تبعه ها مشاهده کردید.
در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه مسکن و آخرین تحولات در بازار اجاره، سرویس راه و مسکن پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.