به گزارش همشهری‌آنلاین، صادرات نفت ایران در تناقضی آشکار با سیاست «فشار حداکثری» آمریکا، در دوره بایدن ۳۷ درصد افزایش یافت و به ۲ میلیون بشکه در روز رسید؛ این رقم نه تنها بالاترین میزان از زمان خروج ترامپ از برجام است بلکه نشان‌دهنده بی‌اثری تحریم‌های طراحی‌شده توسط ۴ رئیس‌جمهور متوالی آمریکاست. گزارش‌های جدید حاکی از آن هست که ایران با شبکه‌ای پیچیده از مکانیزم‌های مالی غیرسنتی، تحریم‌ها را به چالشی برای معماران سیاست خارجی آمریکا تبدیل کرده است.
تاریخچه تحریم‌ها؛ از کارتر تا بایدن
پدر تحریم‌های نفتیجیمی کارتر نخستین تحریم نفتی را در آبان ۱۳۵۸ پس از اشغال سفارت آمریکا در تهران اجرا کرد؛ وی واردات ۷۰۰ هزار بشکه نفت ایران (۴ درصد مصرف آمریکا) را ممنوع و از مردم کشورش خواست در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنند .
دوره فلج‌کننده اوباما (۲۰۱۲-۲۰۱۵)، با تحریم بانک مرکزی ایران و قطع ارتباط با سوئیفت، صادرات نفت ایران را ۵۶ درصد کاهش داد (از ۲.۵ میلیون به ۱.۱ میلیون بشکه) . ترامپ (۲۰۱۸-۲۰۲۰)، در اوج «فشار حداکثری یک»، صادرات ایران را به ۳۰۰ هزار بشکه رساند (کاهش ۸۵ درصدی) .
شکست فشار حداکثری
باوجود ۶۰۰ تحریم جدید، صادرات ایران در دوره بایدن به ۲ میلیون بشکه رسید و دوره دوم ترامپ با وجود ادعای مدام مقامات دولت وی مبنی بر صفر کردن صادرات نفت، رکورد فروش نفت کشور شکسته شده است.وزیر خارجه آمریکا دوره بایدن ،آنتونی بلینکن، در نشست سنا اعتراف کرد: «تهران هر کاری برای خنثی‌سازی تحریم‌ها انجام داد و موفق شد.»
چرا تحریم‌ها شکست خوردند؟
شکست تحریم‌ها علیه ایران را می‌توان نتیجه تخصص این کشور در ایجاد و گسترش شبکه‌های تجاری پیچیده، به‌ویژه در منطقه خلیج فارس، دانست.
ایران با بهره‌گیری از مسیرهای غیررسمی، شرکت‌های واسطه و سازوکارهای مالی جایگزین، توانسته بخش قابل توجهی از فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها را دور بزند. معمار تحریم‌های آمریکا علیه ایران، ریچارد نفیو با اشاره به این واقعیت می‌گوید: «ما به بانک‌ها گفتیم: یا با ایران تجارت کنید یا با آمریکا. آن‌ها آمریکا را انتخاب کردند... اما حالا ایران خریداران جدیدی یافته که حاضرند قواعد ما را نادیده بگیرند.»
مرگ تدریجی یک ابزار سیاست خارجی
تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران که روزی «سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ تمدن بشر» خوانده می‌شد، اکنون به نمادی از کاهش هژمونی مالی آمریکا تبدیل شده است. همان‌گونه که آنتونی بلینکن اعتراف کرد، ایران نه تنها تحریم‌ها را خنثی کرده، بلکه با درآمد ۸۰ میلیارد دلاری از فروش نفت، بودجه لازم برای تقویت نفوذ منطقه‌ای خود را تامین کرده است .
