همشهری آنلاین - گروه سیاسی: جاش دوسی خبرنگار شناختهشده آمریکایی به همراه ۲ روزنامهنگار دیگر، تایلر پیجر و آیزاک آرنسدورف، اخیرا کتابی منتشر کردهاند که به یکی از حساسترین و پرمناقشهترین موضوعات سالهای اخیر در سیاست آمریکا میپردازد. عنوان کتاب «بازگشت ترامپ، سقوط دموکراتها در سال ۲۰۲۴» (۲۰۲۴: How Trump Retook the White House and the Democrats Lost America) است و در آن، نویسندگان تلاش کردهاند روایتی جامع، مبتنی بر تحقیق و دستاول از رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴، بازگشت دونالد ترامپ به قدرت و همچنین افول آشکار حزب دموکرات را ارائه دهند.
انتشار این کتاب، تنها چند هفته پس از اقدام نافرجام به ترور ترامپ، بازتاب گستردهای در محافل رسانهای، سیاسی و دانشگاهی آمریکا و دیگر کشورها داشت و در کمتر از چند روز به یکی از آثار بحثبرانگیز در حوزه ژورنالیسم سیاسی بدل شد.
نویسندگان این کتاب هر ۳ سابقهای درخشان در روزنامهنگاری سیاسی دارند. جاش دوسی سالها در روزنامه واشنگتنپست و والاستریت ژورنال فعالیت کرده و یکی از چهرههای ثابت در پوشش تحولات کاخ سفید، بهویژه در دوران ریاستجمهوری ترامپ بوده است. او عضو تیمی بوده که برای پوشش حمله ششم ژانویه به ساختمان کنگره موفق به دریافت جایزه پولیتزر شد. تایلر پیجر نیز از خبرنگاران سیاسی ارشد در واشنگتنپست است و سابقه تحلیل تحرکات درون حزب دموکرات را دارد. آیزاک آرنسدورف، دیگر نویسنده کتاب، روزنامهنگاری است که با نشریاتی چون پولیتیکو و واشنگتنپست همکاری داشته و تمرکز ویژهای بر سیاستهای جمهوریخواهان، بهویژه در سطح ایالتی، دارد. ترکیب این ۳ نویسنده، که هر یک از دیدگاهی متفاوت به مسائل نگاه میکنند، سبب شده که کتاب واجد نوعی تعادل تحلیلی باشد که کمتر در آثار اینچنینی دیده میشود.
کتاب ۲۰۲۴ حاصل بیش از ۱۸ ماه تحقیق مستمر، بیش از ۳۵۰ مصاحبه با افراد مختلف از داخل و خارج کمپینهای انتخاباتی و بررسی اسناد، نوارهای ضبطشده و یادداشتهای خصوصی است. نویسندگان تلاش کردهاند روایتی دقیق، بدون اغراق و با تکیه بر شواهد مستند ارائه دهند. یکی از مهمترین بخشهای کتاب به ۲ تلاش برای ترور دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۴ اختصاص دارد. در این بخش، جزئیاتی از حمله تیراندازی در باتلر، پنسیلوانیا، و سپس رویدادی مشابه در فلوریدا آمده است. کتاب علاوه بر شرح دقیق این حوادث، به نحوه واکنش ترامپ، تیم امنیتی او و نزدیکانش میپردازد. نویسندگان تاکید دارند که این حوادث تاثیر شگرفی بر روان عمومی جامعه آمریکا و همچنین جهتگیری رایدهندگان گذاشتند.
نکتهی مهم دیگری که کتاب به آن پرداخته، تغییرات اساسی در رفتار امنیتی ترامپ پس از این حملات است. به نوشته نویسندگان، ترامپ پس از تلاش نافرجام به ترورش، دست به اقدامات ویژهای زد: مسیرهای سفرش دیگر قابل پیشبینی نبود، هواپیماهای پوششی در هر سفر او را همراهی میکردند، و حتی برخی از جلسات انتخاباتیاش پشت درهای بسته و با حضور اندک برگزار میشد. این مسئله به گفته کتاب، نشانهای از اضطراب روزافزون درون کمپین جمهوریخواهان بود که البته در نهایت به سود ترامپ تمام شد، چرا که او توانست چهرهای «قربانی اما مقاوم» از خود به نمایش بگذارد.
در سپتامبر ۲۰۲۴، منابع اطلاعاتی آمریکا تیم کمپین ترامپ را در جریان قرار دادند که گروههای ترور وابسته به جمهوری اسلامی ایران (ادعای کتاب) در خاک ایالات متحده فعال هستند و گزارشهایی مبنی بر قصد ترور چندی از مقامات برجسته منتشر شد. طبق این افشاگری، این تهدیدها باعث شد رفتار امنیتی ترامپ بهطور روزمره دستخوش تغییرات اساسی شود؛ از مسیر سفرها و استفاده از هواپیماهای پوششی گرفته تا نصب سیستمهای ضدمواد شیمیایی و رباتهای تشخیص بمب در مارالاگو.
در سوی دیگر، کتاب به شکلی بیپرده و بعضا انتقادی به وضعیت درون کمپین دموکراتها پرداخته است. نویسندگان با استناد به مکاتبات، مصاحبهها و مشاهدات مستقیم، نشان دادهاند که دموکراتها در سال ۲۰۲۴ دچار نوعی فروپاشی در سازماندهی، پیامرسانی و اتحاد درونی بودند. از جمله نکات جالب کتاب، اشاره به دیدار باراک اوباما با بایدن است، جایی که رئیسجمهور سابق ایالات متحده خطاب به بایدن میگوید: «کمپین شما یک آشوب است.» نویسندگان در ادامه توضیح میدهند که این جمله صرفا یک ارزیابی انتقادی نیست، بلکه نشانگر یاس فزایندهای است که حتی چهرههای محبوب دموکراتها نیز نسبت به آینده حزبشان داشتهاند. فشار درونحزبی برای واداشتن بایدن به مناظرههای زودهنگام تنها یکی از نمودهای این آشفتگی در کمپین بوده است.
کتاب همچنین به موضوع مهمتر و گستردهتری میپردازد: تهدیدهای خارجی علیه شخصیتهای کلیدی جمهوریخواه، بهویژه ترامپ و مایک پمپئو. در بخشی از کتاب، نویسندگان به جزئیاتی از یک طرح ترور ناکام علیه پمپئو اشاره میکنند که گفته میشود منبع آن جمهوری اسلامی ایران بوده است.
یک بخش فوقالعاده حساس کتاب مدعی میشود که در سال ۲۰۲۲، عوامل ایرانی نزدیک بودند تا مایک پمپئو، وزیر سابق خارجه آمریکا، را در هتلی در پاریس ترور کنند. هرچند او جان سالم به در برد، این واقعه پیش از این بهصورت عمومی منتشر نشده بود. منابع مدعی کتاب این اتفاق را یکی از دستکم ۳ تلاش ترور فعال توسط ایران در سه سال منتهی به انتخابات ۲۰۲۴ توصیف میکنند.
در حالی که رسانههای رسمی دولت ایران هرگونه دخالت در این طرح را انکار کردهاند، منابع امنیتی ایالات متحده آن را تهدیدی جدی تلقی کردهاند. نویسندگان این تهدیدات را در متن گستردهتری از نزاع ژئوپلیتیک و بازتعریف مفهوم امنیت داخلی آمریکا تحلیل کردهاند و معتقدند این فشارهای خارجی، خود به یکی از عوامل بسیج بیشتر رأیدهندگان جمهوریخواه بدل شده است.
بازتاب کتاب در رسانهها بسیار گسترده و متنوع بوده است. از یک سو، نشریاتی مانند ونتیفر و آکسیوس (Vanity Fair و Axios) از آن به عنوان یک اثر متعادل، دقیق و مستند نام بردهاند که نه تنها طرفداران ترامپ، بلکه تحلیلگران مستقل را نیز مخاطب قرار میدهد. در مقابل، برخی منتقدان، بهویژه از طیف چپ، این نگرانی را مطرح کردهاند که روایت کتاب ممکن است به تقویت افسانهسازی پیرامون ترامپ به عنوان «رهبر نجاتیافته از مرگ» کمک کند. با این حال، باید اذعان کرد که حتی این منتقدان نیز نتوانستهاند اعتبار روششناختی و گزارشگری مبتنی بر منابع دستاول نویسندگان را زیر سؤال ببرند. در واقع، کتاب به دلیل پرهیز از داوریهای سطحی و تمرکز بر واقعیتهای میدانی، خود را بهعنوان منبعی معتبر در تاریخنگاری معاصر سیاست آمریکا تثبیت کرده است.
بهطور کلی، ۲۰۲۴ فراتر از یک گزارش انتخاباتی صرف است. این کتاب در عین روایتگری، نوعی کالبدشکافی روانی، امنیتی و اجتماعی از جامعه آمریکا در یک مقطع بحرانی ارائه میدهد. نویسندگان با بهرهگیری از مهارتهای ژورنالیستی، دیدی انسانی و همزمان تحلیلی به شخصیتهایی مانند ترامپ، بایدن، پمپئو و اوباما دارند و این مسئله باعث شده که کتاب نهتنها برای علاقمندان به سیاست، بلکه برای پژوهشگران علوم اجتماعی، تاریخنگاران و حتی نویسندگان ادبیات سیاسی نیز اثری خواندنی و ارزشمند باشد. چه موافق ترامپ باشیم، چه منتقد جدی او، نمیتوان انکار کرد که کتاب داوزی و همکارانش تصویری مستند و پیچیده از بازگشت او به قدرت در شرایطی بحرانی ترسیم کرده است؛ تصویری که احتمالاً تا سالها یکی از منابع مرجع برای فهم این مقطع تاریخ آمریکا باقی خواهد ماند.