همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: در فاصله ۳۷۰ سال نوری از زمین، دو سیاره جوان درحال‌رشد هستند و جیمز وب توانسته است با تکنیک‌های پیشرفته روند شکل‌گیری آن‌ها را به طور مستقیم مشاهده کند؛ داستانی که به ما کمک می‌کند بهتر بفهمیم سیارات چگونه متولد می‌شوند.
اسرار رقابت سیارات
چند میلیون سال پیش در یکی از گوشه‌های دوردست کیهان، دو سیاره جوان در حال شکل‌گیری بودند؛ دور ستاره‌ای تازه‌متولدشده که همچنان درحال‌رشد است. حال، با پیشرفت تکنولوژی و بهره‌گیری از تلسکوپ فضایی جیمز وب، دانشمندان موفق شده‌اند برای نخستین‌بار این فرآیند پیچیده و حیرت‌انگیز را از نزدیک رصد کنند. تصویربرداری با تکنیک‌های نوین نه‌تنها به ما تصویری زنده از تولد سیارات می‌دهد، بلکه رازهایی درباره اسرار رقابت سیارات برای جذب گاز و گردوغبار و حتی احتمال شکل‌گیری قمرها در اطراف این سیارات
جوان را فاش می‌کند.
بیشتر بخوانید :
پنجره‌ای نو به دنیای نجوم
این کشف نه‌تنها پنجره‌ای نو به دنیای نجوم باز می‌کند، بلکه شباهت‌های فراوانی به شکل‌گیری سامانه خورشیدی خودمان دارد و به ما کمک می‌کند تاریخچه‌ای دقیق‌تر از آغاز زندگی سیارات را درک کنیم.
سامانه ستاره‌ای PDS ۷۰، واقع در فاصله ۳۷۰ سال نوری، میزبان دو سیاره جوان به نام‌های PDS ۷۰ b و PDS ۷۰ c است که در فرآیند شکل‌گیری قرار دارند. اطراف این ستاره یک دیسک گازی و گردوغبار گسترده شده که محل شکل‌گیری سیارات است. یک شکاف قابل‌توجه در این دیسک، جایگاه رشد و تکامل این دو سیاره را نشان می‌دهد.
نور شدید ستاره جوان
تلسکوپ جیمز وب با استفاده از ابزار NIRISS و تکنیک خاصی به نام «آمپچر ماسکینگ اینترفروتری» (Aperture Masking Interferometry)، نور شدید ستاره جوان را کاهش داده و امکان مشاهده سیارات کم‌نور و درحال‌رشد را فراهم کرده است. این روش تصویربرداری پیشرفته، جزئیاتی را نشان می‌دهد که پیش‌تر امکان دیدنشان وجود نداشت.
رقابت سیارات برای بقا و رشد
سیارات PDS ۷۰ b و c همچنان در حال جذب گاز و گردوغبار از دیسک اطراف خود هستند. این فرآیند تجمعی (Accretion) به آن‌ها کمک می‌کند جرم و جوّ خود را افزایش دهند و در این رقابت سخت با یکدیگر و ستاره میزبان، تلاش می‌کنند تا شرایط بهتری برای رشد فراهم کنند.
نشانه‌هایی از شکل‌گیری قمرها
نتایج مشاهدات نشان می‌دهد هر یک از این سیارات ممکن است حلقه‌های کوچک گردوغباری اطراف خود داشته باشند که شبیه به دیسک‌های اطراف مشتری و زحل است. این حلقه‌ها ممکن است محل تولد قمرهای تازه باشند که در آینده این سیارات را همراهی خواهند کرد.
گذشته سامانه خورشیدی ما
مشاهده این سامانه جوان به ما یادآوری می‌کند خورشید و سیارات ما نیز زمانی همین مسیر دشوار شکل‌گیری را طی کرده‌اند. این کشف کمک می‌کند تا فرآیندهای آغازین شکل‌گیری سامانه‌های سیاره‌ای را بهتر بشناسیم و چگونگی شکل‌گیری سیارات و قمرها را بفهمیم.
رازهای بی‌پایان کیهان
این یافته‌ها نه‌تنها بینش ما را نسبت به تولد سیارات و تکامل سامانه‌های ستاره‌ای عمیق‌تر کرده‌اند، بلکه مسیر را برای کشفیات آینده درباره پیدایش قمرها و تشکیل منظومه‌های خورشیدی هموار ساخته‌اند. تلسکوپ جیمز وب بار دیگر ثابت کرده است که مرزهای دانش بشری در کشف رازهای بی‌پایان کیهان است و هر روز ما را به درک بهتر جهان هستی نزدیک‌تر می‌کند.
