تصور کنید بتوانید سرمایه‌گذاری کنید، ترید انجام دهید و سود به دست بیاورید؛ بدون اینکه ساعت‌ها پای نمودارها بنشینید یا نگران اشتباه‌های انسانی باشید. با ورود هوش مصنوعی به فضای دیفای و ترکیب آن با دیفای سنتی، مفهوم جدیدی به اسم DeFAI متولد شده که این امر را ممکن کرده است. با DeFAI می‌توانید تریدهای خود را اتوماتیک کنید، سود را به حداکثر برسانید و ریسک را کاهش دهید.
در این مقاله به بررسی مفهوم DeFAI می‌پردازیم، کاربردهای کلیدی آن را مرور کرده و نشان می‌دهیم که چگونه این ترکیب هوشمندانه، در حال شکل‌دادن به آینده‌ای است که در آن امور مالی هم هوشمندتر و هم دسترس‌پذیرتر از همیشه خواهد بود.
DeFAI که ترکیب امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) است، آمده تا نقش انسان‌ها را در امور مالی کاهش دهد. برعکس دیفای سنتی که استفاده از آن پیچیده بود، DeFAI با بهره‌گیری از پتانسیل‌های هوش مصنوعی پلتفرم‌های مختلف را تحلیل می‌کند، فرصت بیشترین سود و کمترین ضرر را پیدا می‌کند، و فقط با یک دکمه تأیید کاربر تراکنش را به‌صورت خودکار اجرا می‌کند.
DeFAI قصد دارد با کمک قدرت آنالیز و پیش‌بینی و همچنین قدرت خودکارسازی AI، یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز هوشمندتر و کارآمدتر و البته کاربرپسندتر خلق کند.
هسته اصلی DeFAI در توانایی بی‌نظیرش برای تحلیل لحظه‌ای حجم عظیمی از داده‌هاست. الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند اطلاعات را از منابع مختلف جمع‌آوری و پردازش کنند و بینش‌هایی ارائه دهند که حتی از چشم تحلیل‌گران حرفه‌ای هم دور می‌ماند.
با ادغام AI در پروتکل‌های دیفای، کاربران می‌توانند ریسک را بهتر ارزیابی کنند، پیش‌بینی بهتری از بازار داشته باشند و فرصت‌های سرمایه‌گذاری را پیدا کنند که شاید قبلاً دیده نمی‌شد.
در دیفای سنتی همه چیز توسط خود کاربر مدیریت می‌شود. به‌عنوان مثال، برای استیکینگ در دیفای سنتی کاربر باید شخصاً پلتفرم‌های مختلف را بررسی کند، میزان سود، مزایا و معایب را بسنجد و نهایتاً یک پلتفرم را انتخاب کند. اما در DeFAI با عامل‌ها یا ایجنت‌های DeFAI روبه‌رو هستیم که این کارها را برای شما انجام می‌دهند و فقط تأیید نهایی را بر عهده شما می‌گذارند.
یا فرض کنید می‌خواهید مقداری توکن را مبادله کنید. ایجنت‌های DeFAI به زبان طبیعی به شما پاسخ می‌دهند، درخواست‌تان را تحلیل می‌کنند، بهترین منبع نقدینگی را پیدا می‌کنند و داده‌های تراکنش را تولید می‌کنند.
با این حال، کاربردهای DeFAI فقط به خودکارسازی محدود نمی‌شود. هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که تصمیماتی بگیرد که به یک سری قواعد خشک و از پیش تعیین‌شده وابسته نباشد. با DeFAI به یک سیستم هوشمند می‌رسیم که توانایی مدیریت کیف پول، سنجش شرایط بازار و اجرای استراتژی‌های پیچیده مالی به زبان ساده انسانی را ممکن می‌سازد.
فرض کنید می‌خواهید مقداری از دارایی‌های خودتان را وارد یک استخر نقدینگی در پلتفرم غیرمتمرکز Uniswap کنید. برای اجرای این دستور، کافی است بگویید:
می‌خواهم نقدینگی به جفت ارز ETH-USDC در یونی‌سواپ اضافه کنم.
در این لحظه، عامل DeFAI وارد عمل شده و این درخواست را به‌صورت خودکار پردازش می‌کند. این عامل داده‌های لازم را از منابع آن‌چین (مثل حجم معاملات) و منابع خارج از زنجیره (مثل شاخص نوسانات بازار) دریافت می‌کند. سپس شرایط بازار را تحلیل می‌کند و اگر بازار نوسان زیادی داشته باشد، به‌طور خودکار پوزیشن معاملاتی شما را تغییر می‌دهد. عامل DeFAI حتی هزینه‌های گس، پاداش‌ها و ریسک زیان ناپایدار را هم محاسبه و تنظیم می‌کند.
اگر بخواهیم با یک مثال تفاوت بین دیفای و DeFAI را توضیح دهیم، اگر DeFi مثل داشتن یک جعبه ابزار پیشرفته و پیچپیده باشد، DeFAI مثل داشتن یک دستیار مالی باهوش است که ابزارها را می‌شناسد، بازار را تحلیل می‌کند و گوش به فرمان شماست.
اگر قصد دارید درباره دیفای سنتی بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله دیفای چیست را مطالعه کنید. در این مقاله به‌طور کامل با چیستی و نحوه کار دیفای آشنا خواهید شد و سپس تفاوت آن با DeFAI که موضوع این مقاله است را بهتر درک خواهید کرد.
مهم‌ترین کاربردهای DeFAI در حوزه ارزهای دیجیتال را می‌توان این موارد دانست:
DeFAI با استفاده از بات‌های معاملاتی مجهز به هوش مصنوعی، معاملات را بر اساس تحلیل‌های لحظه‌ای بازار انجام می‌دهد. این بات‌ها با بررسی حجم بالایی از داده‌ها، فرصت‌های سودآور را شناسایی کرده و معاملات را با دقت و سرعت بالا اجرا می‌کنند. همچنین امکان اجرای استراتژی‌های معاملاتی هدف‌محور و جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های احساسی هم با این روش فراهم می‌شود.
همچنین الگوریتم‌های DeFAI می‌توانند با تحلیل داده‌های لحظه‌ای، بهترین استراتژی‌های ییلد فارمینگ (Yield Farming) یا تأمین نقدینگی را برای کاربران انتخاب کنند.
مثلاً می‌دانید که ییلد فارمینگ به‌معنای گشت‌وگذار در همه پلتفرم‌های دیفای و جابه‌جایی سرمایه در بین این پلتفرم‌ها با هدف به‌حداکثررساندن سود است. در دیفای سنتی، کاربر باید شخصاً پلتفرم‌ها را بررسی می‌کرد و انتخاب می‌کرد. حالا DeFAI خودش این کار را انجام می‌دهد و فقط با یک تأیید شما، سرمایه را به پلتفرمی که پیدا کرده منتقل می‌کند.
یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران DeFi، مدیریت ریسک، جلوگیری از لیکوئید شدن و کلاهبرداری است. سیستم‌های DeFAI با رصد الگوهای تراکنشی، نوسانات بازار و رفتار قراردادهای هوشمند، می‌توانند خطرات احتمالی را شناسایی کنند و به کاربران هشدار دهند.
با گسترش تنوع دارایی‌های دیجیتال، مدیریت سبد سرمایه به کاری پیچیده تبدیل شده است. DeFAI این چالش را با امکان تعامل زبانی حل می‌کند؛ یعنی کاربران می‌توانند تنها با یک پیام ساده، وضعیت دارایی‌های خود را بررسی کنند یا تغییر دهند:
DeFAI به کاربران کمک می‌کند تا در فرایند حاکمیت DAOها مشارکت کنند. این سیستم‌ها می‌توانند پیشنهادها را خلاصه کنند، تأثیرات را تحلیل کنند و بر اساس ترجیحات کاربر، رأی‌گیری خودکار انجام دهند.
با رشد سریع تکنولوژی و شکل‌گیری مفهوم DeFAI، در حال حاضر شاهد ظهور پروژه‌های متعددی در این فضا هستیم. این پروژه‌ها شامل ابزارهای معاملاتی خودکار، دستیارهای مالی هوشمند، پروتکل‌های تحلیل بازار و پلتفرم‌هایی برای ساخت عامل‌های AI در بستر DeFi هستند.
بهترین پروژه‌های فعال حال حاضر در حوزه DeFAI عبارت‌اند از:
پلتفرم AIXBT با استفاده از هوش مصنوعی به تحلیل داده‌های بازار و خودکارسازی استراتژی‌های معاملاتی می‌پردازد. این پروژه به‌عنوان یکی از پیشگامان در زمینه DeFAI، به کاربران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از داده‌های بلادرنگ، تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری‌های خود اتخاذ کنند.
ویرچوالز پروتکل (Virtuals Protocol) یک اکوسیستم جامع برای ایجاد و مدیریت عامل‌های هوش مصنوعی (AI Agents) روی بلاک چین است. این پلتفرم به کاربران این امکان را می‌دهد که ابزارهای هوش مصنوعی خود را برای وظایف مختلف مالی مانند بهینه‌سازی سود و مدیریت نقدینگی به‌طور ساده راه‌اندازی کنند. برای آشنایی بیشتر با این پروژه به مقاله ویرچوالز پروتکل چیست مراجعه کنید.
ChainGPT با استفاده از هوش مصنوعی به ارائه تحلیل‌های جامع بازار، پیش‌بینی قیمت‌ها و اجرای معاملات خودکار در اکوسیستم DeFi می‌پردازد. این پروژه به‌طور خاص بر تحلیل‌های پیش‌بینی و تصمیم‌گیری هوشمند متمرکز است و ابزاری مفید برای سرمایه‌گذاران به‌منظور اجرای استراتژی‌های مبتنی بر داده‌ها و تحلیل‌های هوش مصنوعی فراهم می‌کند.
Hey Anon که توسط دنیل سستا (Daniele Sesta) توسعه یافته، با استفاده از پردازش زبان طبیعی (NLP) به کاربران این امکان را می‌دهد که به‌راحتی با پروتکل‌های DeFi تعامل داشته باشند. این پلتفرم از داده‌های لحظه‌ای برای ارائه استراتژی‌های مالی شخصی‌شده استفاده می‌کند.
Orbit یک ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی است که به‌منظور مدیریت نقدینگی میان‌زنجیره‌ای و اجرای معاملات خودکار در اکوسیستم DeFi طراحی شده است. این ابزار با قابلیت فعالیت در بلاک چین‌های مختلف، به کاربران اجازه می‌دهد تا از اختلاف قیمت دارایی‌ها در شبکه‌های گوناگون برای کسب سود (آربیتراژ) استفاده کنند. همچنین با بررسی همزمان وضعیت بازار در این زنجیره‌ها، امکان مدیریت متعادل و هوشمند پرتفو را فراهم می‌سازد.
Griffin AI یک پلتفرم مبتنی بر بلاک چین سولانا است که به‌طور خودکار سود را بهینه و دارایی‌ها را مدیریت می‌کند. این سیستم به کاربران کمک می‌کند تا با استفاده از داده‌های شخصی، استراتژی‌های مالی سفارشی برای کسب بازده بیشتر ایجاد کنند و ریسک‌ها را به حداقل برسانند.
DeFAI نه‌تنها به‌عنوان گام بعدی طبیعی در تکامل DeFi مطرح شده، بلکه به‌دلیل مزایای منحصربه‌فرد خود نیز به‌سرعت در حال جلب توجه است:
در کنار مزایای جذاب، DeFAI با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است که می‌تواند بر امنیت، شفافیت و عدالت در استفاده از این فناوری‌ها تأثیرگذار باشد. آگاهی از این چالش‌ها برای توسعه‌دهندگان، سرمایه‌گذاران و کاربران ضروری است:
مفهومی که امروز به‌شکل خودکارسازی‌های ساده آغاز شده، در آینده می‌تواند به اجرای استراتژی‌های مالی پیچیده و وابسته به شرایط مختلف بدون نیاز به دخالت انسانی منجر شود. همزمان با آشنایی بیشتر کاربران با DeFAI، تقاضا برای راهکارهای مالی شخصی‌سازی‌شده نیز بالا می‌رود. این نیاز توسعه‌دهندگان را به‌سمت طراحی رابط‌های کاربری ساده‌تر، قابل‌فهم‌تر و متناسب با نیازهای هر فرد سوق می‌دهد.
از طرفی، با ورود بیشتر مردم به فضای دیفای، ماهیت جامعه‌محور این پلتفرم‌ها می‌تواند همکاری و نوآوری را در بین کاربران تقویت کند. DeFAI با ترویج شفافیت، مشارکت و در دسترس بودن، این پتانسیل را دارد که آینده مالی را هوشمندتر، انسانی‌تر و عادلانه‌تر کند.
از سوی دیگر، همان‌طور که چهارچوب‌های نظارتی نیز در حال تکامل‌اند، ممکن است فضای قانونی مناسب‌تری برای رشد DeFAI شکل بگیرد. پیشرفت‌های فناوری، ظهور ابزارهای مالی نوین، تکامل چهارچوب‌های قانونی و افزایش تقاضا برای راهکارهای مالی شخصی‌سازی‌شده، همگی از عوامل موثر در رشد DEFAI خواهند بود.
DeFAI ترکیبی از امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و هوش مصنوعی (AI) است که خدمات مالی را هوشمندتر، خودکارتر و کاربرپسندتر می‌کند.
هوش مصنوعی به تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی روندهای بازار، مدیریت ریسک و بهینه‌سازی تصمیم‌گیری‌های مالی کمک می‌کند. AI می‌تواند استراتژی‌های سرمایه‌گذاری شخصی‌سازی‌شده و معاملات خودکار را به کاربران ارائه دهد.
DeFAI در ترکیب با Web3 و متاورس، خدمات مالی هوشمند در محیط‌های مجازی، تعامل در سوشال‌فای (SocialFi) و گیم‌فای (GameFi) و ایجاد DAOهای هوشمند و خودکار را ممکن می‌سازد.
خیر، با استفاده از رابط‌های کاربری مبتنی بر زبان و گفت‌وگو محور، کاربران بدون دانش فنی می‌توانند به‌راحتی خدمات مالی غیرمتمرکز را مدیریت کنند.
در این مقاله توضیح دادیم که مفهوم جدید DeFAI چیست و چه کاربردهایی دارد. DeFAI نمایانگر نسل جدیدی از خدمات مالی غیرمتمرکز است که با تلفیق هوش مصنوعی و فناوری بلاک چین، انقلابی در حوزه فین‌تک ایجاد می‌کند. این فناوری صرفاً مجموعه‌ای از ابزارهای خودکار یا رابط‌های کاربری جذاب نیست؛ بلکه نقطه آغاز یک تحول اساسی در شیوه تعامل کاربران با فضای مالی غیرمتمرکز است.
آینده امور مالی غیرمتمرکز هوشمند نویدبخش خدمات مالی هوشمند، در دسترس و فراگیر برای تمامی اقشار جامعه است. این تحول می‌تواند دموکراسی مالی را گسترش داده و مرزهای فعلی مالی را به‌طور چشمگیری تغییر دهد.
