شرکت سونی با راه‌اندازی شبکه بلاک چینی لایه دوم اتریوم خود به‌نام سونیوم در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۳)، وارد فضای بلاک چین شد. پروژه سونیوم قصد دارد مشکلاتی مانند کندی سرعت و کارمزدهای بالای مربوط به راهکارهای لایه اول را برطرف کند. شرکت سونی برای توسعه بلاک چین سونیوم از تکنولوژی‌های OP Stack و Superchain که توسط بنیاد آپتیمیزم (Optimism) طراحی شده‌اند، استفاده کرده است.
در این مطلب، به این سؤال پاسخ می‌دهیم که سونیوم چیست و چه تکنولوژی‌هایی برای توسعه بلاک چین سونی استفاده شده است. سپس، قابلیت‌های شبکه سونیوم، ایردراپ ارز دیجیتال سونی و آینده این پروژه را بررسی می‌کنیم.
سونیوم (Soneium)، یک اکوسیستم بلاک چینی لایه دوم اتریوم است که توسط شرکت Sony Block Solutions Labs طراحی شده است. این پروژه با هدف تغییر شیوه عملکرد تجربیات دیجیتال در حوزه‌های سرگرمی، مالکیت محتوا و اکوسیستم خالقان، در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۳) راه‌اندازی شد.
سونی که پیشتر به‌خاطر نوآوری‌های پیشرو در سخت‌افزار، بازی و توزیع رسانه شناخته می‌شد، اکنون اتصال وب ۳ (Web ۳.۰) به خدمات اینترنتی روزمره یعنی وب ۲ را هدف قرار داده است. این اتصال، استفاده از بلاک چین را برای کاربران ساده‌تر خواهد کرد و به افراد بیشتری کمک می‌کند تا وارد دنیای وب۳ شوند.
سونی به‌عنوان یکی از پیشروهای صنعت فناوری، تا نیمه سال ۲۰۲۴ درآمدی بالغ بر ۱.۷ میلیارد دلار داشته است. اکنون با توسعه سونیوم، این غول ژاپنی، پتانسیل رقابت با برترین زنجیره‌های لایه دوم مانند آربیتروم وان (Arbitrum One) و بیس (Base) را دارد.
پروژه سونیوم به سونی امکان می‌دهد نقش خود را از توزیع‌کننده محتوا به ارائه‌دهنده زیرساخت ارتقا دهد. توکنیزه کردن (Tokenization) دارایی‌ها در قالب‌های مختلف (آیتم‌های درون‌بازی، حق امتیاز موسیقی، آثار هنری دیجیتال، هویت دیجیتال) به کاربران امکان می‌دهد مالک واقعی دارایی‌های دیجیتال خود باشند و مدل‌های جدید توزیع، کسب درآمد و ایجاد وفاداری را برای سونی فراهم می‌کند.
بلاک چین Soneium از تکنولوژی‌ها و نوآوری‌هایی مانند کیت توسعه OP Stack استفاده می‌کند که باعث تبدیل شدن آن به گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای لحظه‌ای و بلادرنگ مانند انجام بازی‌های آنلاین، مالکیت کلکسیون‌های دیجیتال، استریم موسیقی و ساخت پلتفرم‌های تعاملی هواداری می‌شود.
اوپی استک (OP Stack) یک کیت توسعه است که به‌عنوان چارچوبی پایه و ماژولار، زیربنای ساختار سونیوم را تشکیل می‌دهد. این چارچوب در به‌روزرسانی بدراک (Bedrock) پروتکل آپتیمیزم معرفی شد. اوپی استک، قابلیت‌های زیر را برای کاربران و توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند:
سونیوم به‌عنوان یک بلاک چین لایه دوم (Layer ۲) اتریوم، از فناوری رول آپ آپتیمیستیک (Optimistic Rollups) برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها خارج از زنجیره اصلی استفاده می‌کند. در این روش، تراکنش‌ها به‌صورت پیش‌فرض معتبر در نظر گرفته می‌شوند، اما یاما یک بازه زمانی برای ثبت اثبات‌های تقلب (Fraud Proofs) توسط اعتبارسنج‌ها در صورت مشاهده چالش، وجود دارد.
بنابراین، سونیوم به‌جای تکیه بر شبکه اصلی اتریوم که اغلب با ازدحام مواجه است، تراکنش‌ها را در خارج از زنجیره اصلی پردازش و تجمیع کرده و سپس به‌صورت دسته‌ای روی شبکه اتریوم نهایی‌سازی می‌کند. نکته مهم این است که سونیوم خود یک مکانیزم اثبات سهام (PoS) اختصاصی برای اعتبارسنجی نهایی این تراکنش‌ها ندارد و برای این کار، به امنیت اتریوم و اثبات سهام آن متکی است.
سوپرچین (Superchain) یک چارچوب معماری است که اکوسیستمی مشارکتی برای اتصال، تراکنش و تعامل میان چندین شبکه بلاک چینی لایه دوم مبتنی بر اوپی استک فراهم می‌کند. این شبکه‌های به‌هم‌پیوسته، منابعی مانند لایه‌های امنیتی و ارتباطی را نیز به‌صورت مشترک استفاده می‌کنند که باعث افزایش سازگاری، تعامل‌پذیری و بهبود مقیاس‌پذیری (Scalability) کلی آن‌ها می‌شود.
اتصال گسترده این شبکه‌ها در بستر سوپرچین، به ایجاد یک اکوسیستم لایه دوم یکپارچه‌تر و هماهنگ‌تر کمک می‌کند و درعین‌حال، شکاف میان راهکارهای مقیاس‌پذیری بلاک چین‌ها را کاهش داده و توسعه پروژه‌های جدید لایه دوم را تسهیل می‌کند.
بیش از ۳۰ پروژه از جمله سونیوم، بیس (Base)، زورا (Zora) و سلو (Celo) جزو اکوسیستم سوپرچین هستند.
معماری سوپرچین تحت نظارت یک نهاد غیرمتمرکز به‌نام آپتیمیزم کالکتیو (Optimism Collective) قرار دارد که مسئول توسعه و رشد این اکوسیستم است. این نهاد بر پایه مشارکت جامعه شکل گرفته است و با داشتن ساختار غیرمتمرکز، هولدرهای توکن در تصمیم‌گیری‌های سوپرچین نقش فعال دارند.
درآمد حاصل از فعالیت در سوپرچین، از جمله کارمزدهای تراکنش و سایر منابع بالقوه، یکجا جمع شده و صرف حمایت از پروژه‌ها و ابتکارهایی می‌شود که به کل اکوسیستم سود می‌رسانند.
یکی از مزایای فناوری اوپی استک، ادغام بی‌دردسر برنامه‌های سونیوم با ابزارهای موجود اتریوم است. این یعنی سونیوم با ماشین مجازی اتریوم سازگار است و توسعه‌دهندگان به‌راحتی می‌توانند اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اتریوم را روی سونیوم نیز ادغام کنند.
از آنجاکه بلاک چین Soneium روی اتریوم ساخته شده، ساختار و مکانیسم هزینه‌های آن نیز از زیرساخت لایه اول اتریوم پیروی می‌کند. در سونیوم دو نوع گس فی (Gas Fee) برای هر تراکنش وجود دارد:
کارمزد L۱ ممکن است بسته به شلوغی شبکه اتریوم متغیر باشد. شما می‌توانید با ارسال تراکنش در ساعات کم‌ترافیک، در این هزینه صرفه‌جویی کنید. کارمزد L۲ نیز متناسب با میزان استفاده و تراکم در بلاک چین سونیوم تغییر می‌کند.
میناتو، تست‌نت (Testnet) عمومی سونیوم است که اجازه آزمایش برنامه‌ها و بررسی و بهینه‌سازی عملکرد و کارایی آن‌ها پیش از عرضه رسمی روی مین‌نت را به توسعه‌دهندگان می‌دهد. این شبکه در اوت ۲۰۲۴ (مرداد ۱۴۰۳) راه‌اندازی شد.
از جمله مزایا و کاربردهای میناتو برای توسعه‌دهندگان شامل موارد زیر است:
سونیوم همچنین با همکاری Blockscout، یک اکسپلورر اختصاصی برای شبکه میناتو راه‌اندازی کرده است. این ابزار رایگان به شما اجازه می‌دهد اطلاعات دقیق بلاکچین‌های سازگار با EVM را بررسی کنید از جمله:
از زمان راه‌اندازی سونیوم در ژانویه ۲۰۲۵ تا امروز در خرداد ۱۴۰۴، ۶۵ پروژه روی این زنجیره منتشر شده و حجم معاملات روی آن به بالای ۲۵ میلیون دلار رسیده است. به استناد DappRadar، سونیوم هم‌اکنون در رتبه ۳۱ام زنجیره‌های برتر قرار دارد، اما میزان ارزش کل قفل شده (TVL) روی آن دقیق مشخص نیست. در ادامه، سونیوم را با دیگر راه‌حل‌های لایه دوم مانند بیس و آربیتروم مقایسه می‌کنیم.
شبکه بیس (Base) یکی دیگر از اجزای کلیدی اکوسیستم سوپرچین است که به‌عنوان یک پل بلاک چینی (Blockchain Bridge) عمل می‌کند و امکان ادغام و تعامل میان اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مختلف را فراهم می‌سازد. اما سونیوم بیشتر یک زنجیره مقرون‌به‌صرفه متمرکز بر افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های تراکنش‌ها محسوب می‌شود.
به استناد DappRadar، بیس با ارزش کل قفل‌شده ۱.۷۴ میلیارد واحدی، یکی از زنجیره‌های برتر اکوسیستم دیفای محسوب می‌شود. بااینکه DappRadar میزان TVL سونیوم را مشخص نکرده است، اما وبسایت L۲Beat این مقدار را ۱۷۲ میلیون دلار تخمین زده است.
آربیتروم (Arbitrum) یک راه‌حل لایه دوم مقیاس‌پذیری اتریوم مشابه سونیوم است که از فناوری رول‌آپ آپتیمیستیک استفاده می‌کند. به استناد DappRadar، آربیتروم با ارزش کل قفل‌شده بالای ۲ میلیارد دلاری، پنجمین زنجیره برتر دیفای و یکی از بزرگترین راهکارهای لایه دوم اتریوم محسوب می‌شود.
ساختار کارمزدها در آربیتروم نیز از دو قسمت شامل کارمزد زنجیره L۱ و L۲ تشکیل می‌شود. در خصوص سرعت پردازش، آربیتروم از نظر تئوری قادر به پردازش ۴۰ هزار تراکنش در ثانیه است. به‌دلیل تازگی آغاز به‌کار سونیوم، هنوز اطلاعات دقیقی از سرعت تراکنش‌های آن در دسترس نیست، اما انتظار می‌رود به‌دلیل داشتن ساختاری مشابه آربیتروم و همچنین استفاده از فناوری اوپی استک، قادر به پردازش تراکنش‌هایی تا همین مقدار باشد.
در جدول زیر، خلاصه‌ای از مقایسه سونیوم، بیس و آربیتروم آورده شده است:
| ویژگی‌ها | آربیتروم | بیس | سونیوم |
| نوع رول‌آپ | آپتیمیستیک با معماری اختصاصی (Nitro) | آپتیمیستیک مبتنی بر اوپی استک و سوپرچین | آپتیمیستیک مبتنی بر اوپی استک و سوپرچین |
| TPS تئوری | ۴۰ هزار | ۱۰ هزار | نامشخص |
| TPS عملی فعلی | ۲۰ تا ۶۰ | ۱۵ تا ۵۰ | نامشخص |
| امنیت لایه ۱ | متکی به اثبات سهام اتریوم | متکی به اثبات سهام اتریوم | متکی به اثبات سهام اتریوم |
| زمان نهایی‌سازی (Finality) | ۵ تا ۱۰ دقیقه | ۱ تا ۲ دقیقه | نامشخص |
| کارمزد تراکنش | بسیار پایین؛ ولی بستگی به تراکم شبکه دارد | بسیار پایین؛ ولی بستگی به تراکم شبکه دارد | پایین؛ در حال بهینه‌سازی |
| هدف اصلی | دیفای، دی‌اپ‌ها، مقیاس‌پذیری گسترده | پذیرش انبوه، سهولت توسعه، مصرف‌کننده محور، تعامل متقابل زنجیره‌ها | سرگرمی، موسیقی، اقتصاد خالقان |
شرکت سونی در راستای توسعه بلاک چین سونیوم، برنامه‌ای به‌نام Soneian Community Program را راه‌اندازی کرده است که همه علاقه‌مندان از جمله توسعه‌دهندگان، سناریونویس‌ها، هنرمندان و دیگر افراد خلاق می‌توانند در آن شرکت کنند.
این برنامه چند مرحله مختلف دارد که پس از اتمام هر کدام، مرحله دیگر برای مشارکت باز می‌شود. برای شرکت، باید به صفحه رسمی دیسکورد سونیوم مراجعه کرده و یک نقش انتخاب کنید. سپس با انجام وظایف هر نقش، می‌توانید امتیازهای آن را کسب کرده و وارد مرحله بعد شوید.
پس از اتمام وظایف و مراحل، افراد براساس امتیازهایشان پاداش‌دهی شده و می‌توانند ایردراپ سونیوم را دریافت کنند. ما در مطلبی به‌طور کامل به آموزش ایردراپ سونیوم پرداخته‌ایم که با مطالعه آن می‌توانید با روش تعامل با این زنجیره و کسب توکن‌های سونیوم آشنا شوید.
از اواسط سال ۱۴۰۳ شایعه ایردراپ Soneium آغاز شد. اکنون چند ماهی است که شبکه اصلی سونیوم راه‌اندازی شده و چندین پل بلاک چینی برای انتقال توکن‌های اتریوم به این زنجیره فعال شده‌اند. بااین‌حال، تا امروز در خرداد ۱۴۰۴، هیچ اطلاعیه رسمی از سوی سونی در خصوص ایردراپ توکن بومی برای شبکه سونیوم منتشر نشده است.
بنابراین، مشخص نیست که آیا واقعا توکن بومی برای این شبکه در کار باشد یا خیر. برای مثال، پروژه آربیتروم تا حدود ۲ سال پس از آغاز به‌کار، توکن بومی نداشت. بااین‌حال، باتوجه به روندهای گذشته و همچنین کاربرد احتمالی این توکن برای خرید دیگر محصولات سونی، می‌توان به عرضه آن امیدوار بود.
شرکت سونی برای توسعه بلاک چین لایه دوم Soneium، با شرکای متعددی همکاری کرده تا بتواند دسترسی‌پذیری، شفافیت و پذیرش وب۳ را افزایش دهد. در جدول زیر، لیست شرکا و حوزه فعالیت آن‌ها را مشاهده می‌کنید:
| نام شریک | حوزه فعالیت | نتیجه همکاری برای سونیوم |
| Astar Network | بلاک چین چندزنجیره‌ای | – شریک راه‌اندازی ویژه – انتقال تدریجی از Astar zkEVM به سونیوم – افزایش کاربرد توکن ASTR |
| Transak | زیرساخت پرداخت وب۳ | – خرید NFT با ارز فیات – دسترسی جهانی در ۱۶۰ کشور |
| Alchemy | ابزار توسعه وب۳ | – ارائه API سوپرنود – داشبورد توسعه‌دهنده – پشتیبانی از دی‌اپ‌ها |
| Optimism | زیرساخت اوپی استک | – پایه فنی شبکه سونیوم – اتصال به سوپرچین – امنیت لایه اول اتریوم |
| Chainlink | اوراکل غیرمتمرکز | – ارائه فید داده – اتوماسیون قرارداد هوشمند |
| Circle | استیبل کوین | – نقدینگی USDC به‌عنوان ابزار پرداخت در شبکه – شفافیت و نقدشوندگی بالا برای پذیرش سریع‌تر |
| The Graph | ایندکس داده بلاک چینی | – سازمان‌دهی و دسترسی آسان به داده‌های وب۳ – پایداری بالا و تجربه کاربری حرفه‌ای |
| Pyth Network | اوراکل بازار لحظه‌ای | – فید قیمت لحظه‌ای برای کاربران Spark – پشتیبانی از ۷۵ بلاک چین و ۴۰۰ اپلیکیشن |
سونیوم اسپارک یک برنامه حمایتی از سوی سونی بلاکچین سولوشن لبز است که با هدف پرورش توسعه‌دهندگان و خالقان با استعداد و دید آینده‌نگر طراحی شده است. مأموریت اصلی سونیوم اسپارک، شعله‌ور کردن نوآوری‌هاست و در همین راستا، امکانات زیر را برای تیم‌های منتخب فراهم می‌کند:
این واحد برای هر تیم منتخب با ایده‌ای نوآورانه، تا سقف ۱۰۰,۰۰۰ دلار حمایت مالی ارائه می‌دهد. برای شرکت در برنامه اسپارک، متقاضیان باید فرم ثبت‌نام را از طریق وبسایت رسمی این پروژه تکمیل کرده و اطلاعاتی از جمله معرفی پروژه، معرفی اعضای تیم، ویدیوی دموی پروژه، وضعیت فعلی توسعه و لینک‌های مستندات فنی را ارائه دهند.
ورود سونی به فضای بلاک چین، نشان‌دهنده یک نقطه عطف در نحوه ورود برندهای مصرفی بزرگ و شرکت‌های مطرح به دنیای وب۳ است. این پلتفرم، زیرساختی در سطح سازمانی را با اصول مالکیت غیرمتمرکز تلفیق می‌کند.
برای کاربران نیز این تحول می‌تواند به شکل کیف پول ارز دیجیتال (Crypto Wallet) یکپارچه، مالکیت داخلی دارایی‌ها در پلتفرم‌های سرگرمی و مدل‌های مشارکتی شفاف‌تر ظاهر شود. در این ساختار، اپلیکیشن‌ها می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند، پاداش‌ها بین اپ‌ها قابل انتقال‌اند و مزایای اقتصادی به‌صورت منصفانه‌تری توزیع می‌شود.
از نگاه صنعت فناوری، سونیوم نمونه‌ای الهام‌بخش از این است که یک برند باسابقه چگونه می‌تواند با حفظ هویت خود، به‌صورت هوشمندانه وارد فضای بلاک چین شود. با گسترش روند استفاده از تعاملات توکنیزه‌شده و اقتصاد خالقان، این پروژه می‌تواند نشان دهد که نسل بعدی پلتفرم‌های دیجیتال چگونه می‌توانند باز، کاربرمحور و از نظر اقتصادی فراگیر باشند.
با توسعه‌های مداوم، مشارکت جامعه و همکاری‌های گسترده، پلتفرم سونیوم احتمالاً در آینده‌ای نزدیک ویژگی‌های جدیدی را معرفی و دامنه فعالیت‌هایش را گسترده‌تر خواهد کرد. همچنین، با افزایش آگاهی کاربران نسبت به مزایای واقعی ارزهای دیجیتال، احتمال پذیرش بیشتر این شبکه در صنایع مختلف وجود دارد.
چشم‌انداز بلندمدت پروژه Soneium را می‌تواند شامل موارد زیر دانست:
سونیوم یک راه‌حل لایه دوم اتریوم است که شرکت سونی برای رفع مشکلاتی مانند کندی سرعت و کارمزدهای بالای مربوط به راهکارهای لایه اول آن را راه‌اندازی کرد.
دقیق مشخص نیست. اما براساس روندهای گذشته و راه‌اندازی برنامه تعاملی روی دیسکورد، انتظار می‌رود در آینده نزدیک شاهد ایردراپ توکن سونیوم باشیم.
سونیوم شباهت زیادی به سایر بلاک چین‌های لایه دوم مانند بیس و آربیتروم دارد. این شبکه‌ها بر مقیاس‌پذیری اتریوم، کاهش هزینه و افزایش سرعت تراکنش‌ها متمرکزند. بااین‌حال، اهداف، زیرساخت‌ها و ویژگی‌های این بلاک چین‌ها با یکدیگر متفاوت‌اند.
شبکه اصلی سونیوم در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۳) راه‌اندازی شد.
سونیوم (Soneium) یک شبکه بلاک چینی لایه دوم اتریوم است که توسط شرکت سونی در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۳) راه‌اندازی شد. این شبکه دارای زیرساخت آپتیمستیک رول‌آپ (Optimistic rollup) است و از کیت توسعه است اوپی استک (OP Stack) به‌عنوان چارچوب پایه و ماژولار برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کند.
هنوز تاریخ دقیقی برای ایردراپ توکن سونیوم مشخص نشده است، اما براساس الگوهای گذشته، انتظار می‌رود در آینده نزدیک شاهد عملی شدن این اتفاق باشیم.
