عصر ایران - دقیقاً نمی دانیم از چه تاریخی روی مرقد امام رضا علیه السلام، ضریح نصب شده است ولی می دانیم که برای سال های متمادی، روی مرقد آن امام، صندوقی بزرگ نهاد می شده است.
اولین بار در سال 915 قمری، به موضوع نصب ضریح روی مرقد امام رضا (ع) اشاره شده است. در آن شاه اسماعیل اول به شیبک خان ازبک نامه ای نوشت و از تصمیم خود برای ساخت ضریح خبر داد ولی دقیقاً نمی دانیم چه شد. آنچه مسلم است این که در دوران شاه طهماسب اول صفوی (حکومت: ۹۳۰-۹۸۴ق) ضریحی روی مرقد مطهر نصب شده که در حمله ازبک‌ها به مشهد و غارت حرم امام رضا(ع) در سال ۹۹۷ق، تخریب شده است. این ضریح به نام "ضریح شاه طهماسبی" معروف بوده و کتیبه‌های زرین بازمانده از آن در موزه آستان قدس رضوی نگه داری می شود.
دومین ضریح حرم امام رضا(ع) ضریح شاه‌عباسی است. این ضریح از جنس فولاد و فاقد تزئینات بوده است. این ضریح در دوران شاه عباس صفوی ساخته شد. سال ها بعد در ۱۳۳۲قمری، فتحعلی‌شاه یک در جواهرنشان به حرم امام رضا(ع) اهدا کرد که در سمت پایین‌پای این ضریح کار گذاشته شد و این امر باعث شد عده ای به اشتباه این ضریح را منسوب به فتحعلی شاه بدانند.
ضریح فولادی شاه‌عباسی هم اکنون در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می شود.
ضریح سوم، ضریح مُرَصَّع فولادی، معروف به ضریح نگین‌نشان است که گویا نادرشاه افشار دستور داده بود آن را بسازند تا بعد از مرگش روی قبر خودش گذاشته شود ولی جانشینانش آن را برای حرم امام رضا(ع) وقف کردند.
این ضریح دارای حدود ۳۲۶۰ قبه در تقاطع شبکه‌های فولادی خود بوده است؛ بر روی هر قبه نگین‌های یاقوت و زمرد کوچک نصب بوده است. به همین دلیل به آن، نگین نشان هم می گویند.
چهارمین ضریح به ضریح شیر و شکر معروف است. در دوران پهلوی دوم، سید جلال‌الدین تهرانی، نایب التولیه وقت، دستور تهیه نقشه ضریح جدید را صادر کرد. ساخت ضریح در مرداد 1336 آغاز شد و در دی 1338 روی مرقد نصب شد و در روز 22 یهمن همان سال که مصادف با میلاد امام زمان (عج) بود، به روی زائران گشوده شد.
ضریح شیر و شکر ۴۱ سال برقرار بود و در سال ۱۳۷۹شمسی به موزه آستان قدس رضوی منتقل شد.
پنجمین ضریح نصب‌شده در حرم امام رضا(ع) "سیمین و زرین" نام دارد که در پی انفجار بمب در حرم در سال 1373 و آسیب دیدن آن، تصمیم به تعویضش گرفته شد.
طراحی فوق العاده زیبای این ضریح کار استاد نامدار مینیاتور ایران، "محمود فرشچیان" است. کارهای قلم‌زنی و زرگری ضریح سیمین و زرین تحت نظر مصطفی خدادزاده اصفهانی، استاد قلم‌زنی، خطاطی کتیبه‌های آن توسط سید محمد حسینی موحد، خوشنویس ایرانی و خاتم‌کاری داخل ضریح توسط استادان ایرانی برجسته این هنر، محمدمهدی کشتی‌آرای شیرازی، غلامرضا روزی‌طلب و عباس صفری، انجام شده است.
این ضریح در روز ۱۶ اسفند ۱۳۷۹ مصادف با عید قربان به روی زائران باز شد و هم اکنون در حرم امام رضا (ع) خوش می درخشد.
