بارداری دوره‌ای سرشار از تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی در بدن زنان است که می‌تواند باعث بروز علائم مختلفی شود. یکی از این علائم که برای بسیاری از زنان نگران‌کننده است، تورم واژن می‌باشد. دلیل تورم واژن در بارداری معمولاً به تغییرات طبیعی در جریان خون، فشار رحم بر رگ‌های لگنی، یا تغییرات هورمونی مربوط می‌شود، اما در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از عفونت یا مشکل پزشکی باشد. شناخت علت این تغییر می‌تواند به آرامش ذهنی مادر و مراقبت بهتر در دوران بارداری کمک کند.
تورم واژن یکی از علائم شایع در دوران بارداری است که ممکن است با خارش یا التهاب پوست این ناحیه همراه باشد. دلایل متعددی می‌توانند باعث ایجاد این وضعیت شوند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
در برخی موارد، جسم خارجی مانند تامپون فراموش‌شده می‌تواند وارد واژن شده و باعث واکنش سیستم ایمنی بدن شود. این وضعیت منجر به تورم، التهاب و ناراحتی در ناحیه واژن خواهد شد.
با رشد شکم در دوران بارداری، دسترسی به ناحیه واژن دشوارتر می‌شود. در نتیجه، رعایت بهداشت ممکن است کاهش پیدا کند. عدم توجه به بهداشت جنسی یا لباس زیر، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و التهاب فراهم می‌کند. پس از شست‌وشوی واژن، خشک کردن کامل آن نیز ضروری است.
پوشیدن لباس‌های زیر تنگ، نایلونی یا غیر قابل‌تنفس می‌تواند باعث حبس رطوبت و گرما در ناحیه تناسلی شود. این شرایط محیطی مناسب برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها ایجاد کرده و احتمال بروز عفونت و در نتیجه تورم واژن را افزایش می‌دهد. لباس‌های زیر نخی و آزاد توصیه می‌شوند.
رابطه‌ی جنسی در دوران بارداری می‌تواند باعث تورم واژن شود، به‌ویژه اگر طولانی‌مدت یا همراه با خشونت باشد. همچنین، حساسیت به مایع منی یا لاتکس کاندوم نیز ممکن است منجر به تحریک و تورم واژن گردد.
برخی بیماری‌های آمیزشی مانند زگیل تناسلی، تبخال تناسلی و تریکومونیازیس می‌توانند موجب تورم واژن در بارداری شوند. علائم این بیماری‌ها شبیه به عفونت قارچی بوده و ممکن است شامل خارش، ترشحات غیرعادی و التهاب باشند. درمان نکردن آن‌ها می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین به‌همراه داشته باشد.
واژینوز باکتریایی یکی از عفونت‌های رایج در بارداری است که در اثر بر هم خوردن تعادل بین باکتری‌های مفید و مضر واژن به وجود می‌آید. این نوع عفونت با نشانه‌هایی مثل سوزش، خارش، تورم، ترشحات سفید یا خاکستری با بوی نامطبوع همراه است.
اختلال در تعادل بین مخمرها و باکتری‌های طبیعی واژن می‌تواند باعث بروز عفونت قارچی شود. این عفونت اغلب با ترشحات سفید، بدون بو، خارش، سوزش و درد در زمان ادرار همراه است و یکی از دلایل رایج تورم واژن در بارداری محسوب می‌شود.
تغییر سطح هورمون‌های زنانه در دوران بارداری باعث افزایش ترشحات واژن و در نتیجه تورم این ناحیه می‌شود.
غدد بارتولن در دو سوی دهانه واژن قرار دارند. اگر خروجی این غدد مسدود شود، مایع داخل آن‌ها تجمع پیدا کرده و باعث ایجاد کیست بارتولن می‌شود. این کیست ممکن است دردناک بوده و با تورم همراه باشد.
تورم واژن یکی از علائم شایع در دوران بارداری محسوب می‌شود که ممکن است با خارش یا التهاب پوست این ناحیه همراه باشد. دلایل متعددی می‌توانند باعث ایجاد این وضعیت شوند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
در دوران بارداری، خون‌رسانی به ناحیه واژن افزایش پیدا می‌کند. هم‌زمان، عضلات اطراف واژن ممکن است تضعیف شوند و باعث تورم این ناحیه گردند. این وضعیت یکی از دلایل بزرگ شدن لبه‌های واژن است؛ موضوعی که برخی از افراد را نگران و به فکر جراحی‌های زیبایی مانند لابیاپلاستی می‌اندازد. در حالی‌که در اغلب موارد، این تغییر کاملاً طبیعی و بی‌خطر است.
در دوران بارداری، ترشحات واژن افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به تورم لب‌های بزرگ واژن شود. افزایش ترشحات بی‌رنگ یا سفید و بی‌بو در دوران بارداری طبیعی است. اما اگر ترشحات رنگ، بو یا قوام غیر طبیعی داشته باشند، می‌توانند نشانه‌ای از عفونت باشند.
بسیاری از زنان در دوران بارداری احساس سنگینی یا فشار در ناحیه تناسلی دارند که ممکن است به دلیل افزایش جریان خون و فشار رحم به لگن باشد.
پوست اطراف واژن ممکن است قرمزتر از حالت عادی باشد. این تغییر رنگ به دلیل افزایش جریان خون و گاهی اوقات واکنش التهابی به حساسیت‌ها یا عفونت‌ها رخ می‌دهد.
خارش خفیف ممکن است طبیعی باشد؛ اما اگر این خارش همراه با سوزش، ترشحات غیر طبیعی یا بوی نامطبوع باشد، می‌تواند نشانه‌ای از عفونت قارچی یا باکتریایی باشد.
در برخی موارد، تورم با درد همراه است؛ به ویژه هنگام نشستن، راه رفتن یا رابطه جنسی. اگر درد شدید یا مداوم باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
احساس سوزش هنگام دفع ادرار یا در حالت عادی، در صورتی که با تورم همراه باشد، ممکن است به عفونت مجاری ادراری یا واژینال مرتبط باشد.
گاهی واژن و لبه‌های آن در اثر تورم، به لمس حساس‌تر می‌شوند. این مورد ممکن است در اثر تجمع مایعات یا فشار موضعی ایجاد شود.
درمان تورم واژن در بارداری بسته به علت بروز آن متفاوت است. در بسیاری از موارد، تورم واژن ناشی از تغییرات طبیعی بدن است و نیازی به درمان خاصی ندارد، اما برخی اقدامات می‌توانند به کاهش ناراحتی کمک کنند. در ادامه، راه‌های مؤثر برای کاهش و درمان تورم واژن در دوران بارداری را بررسی می‌کنیم:
اگر تورم واژن ناشی از عفونت یا بیماری خاصی باشد، ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشید:
اگر تورم واژن همراه با علائم زیر بود، مراجعه به پزشک ضروری است:
به طور کلی، دلیل تورم واژن در بارداری در اغلب موارد ناشی از روند طبیعی سازگاری بدن با رشد جنین است. با این حال، آگاهی از سایر عوامل احتمالی مانند عفونت یا مشکلات وریدی و مشورت با پزشک در صورت مشاهده علائم غیرعادی، نقش مهمی در حفظ سلامت مادر و جنین ایفا می‌کند. رعایت بهداشت، استراحت کافی و استفاده از راهکارهای خانگی می‌تواند به کاهش این تورم کمک کند و تجربه بارداری را راحت‌تر سازد.
