به گزارش بهداشت نیوز بسیاری از اقدامات مربوط به سلامت خانگی مانند کنترل فشار خون، قند خون یا مراقبت از زخمهای سطحی، به راحتی در منزل قابل انجام هستند. با این حال، عدم آگاهی کافی میتواند منجر به بروز اشتباهات رایج سلامتی شود که حتی جان افراد را به خطر میاندازد. رفتارهای خودسرانه در حوزه سلامت نیز مشکلات فراوانی ایجاد میکند.
۱. اندازهگیری نادرست فشار خون:
یکی از شایعترین خطاها، استفاده نادرست از دستگاههای فشارسنج خانگی است. نشستن اشتباه، صحبت کردن حین اندازهگیری، یا استفاده از بازوبند با سایز نامناسب، نتایج را مخدوش کرده و ممکن است منجر به نادیده گرفتن فشار خون بالا یا درمان نادرست شود.
۲. خطای اندازهگیری قند خون:
افراد دیابتی گاهی به دلیل کالیبره نبودن دستگاه، نشستن دستها قبل از تست، یا زمانبندی اشتباه (مثلاً بلافاصله بعد از غذا)، قند خون خود را نادرست اندازهگیری میکنند. این خطا در تنظیم دوز انسولین یا داروها بسیار خطرناک است.
۳. نادیده گرفتن دوز صحیح داروها:
برخی افراد تصور میکنند کم یا زیاد کردن دوز داروی تجویزی پزشک بیخطر است. قطع داروی فشار خون به دلیل "احساس بهبودی" یا افزایش خودسرانه دوز، میتواند بیماری را تشدید کند یا منجر به مسمومیت دارویی شود. داروها باید دقیقاً طبق دستور مصرف شوند.
۴. تشخیص بیماری با اینترنت و هوش مصنوعی:
جستجوی علائم در اینترنت یا استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای تشخیص بیماری بدون مشورت پزشک، یک اشتباه خطرناک است. سردرد ساده میتواند به تومور مغزی نسبت داده شود، در حالی که علت واقعی شاید تنها استرس باشد. تشخیص دقیق نیازمند ارزیابی تخصصی است.
۵. مصرف خودسرانه مکمل و ویتامین:
بسیاری بدون آزمایش و تجویز پزشک، مکملهایی مانند ویتامین D، آهن یا غیره را مصرف میکنند. مصرف بیش از حد برخی ویتامینها (مثل ویتامین D) سمی است و میتواند به کلیهها آسیب بزند. نیاز به مکمل باید توسط پزشک تأیید شود.
۶. بیتوجهی به علائم هشداردهنده:
نسبت دادن علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس شدید یا خستگی مزمن به مسائل کماهمیت و عدم مراجعه به پزشک، میتواند فرصت تشخیص زودهنگام بیماریهای جدی مانند مشکلات قلبی را از بین ببرد و جان فرد را تهدید کند.
۷. اتکای صرف به ترازوی خانگی:
وزن به تنهایی معیار کامل سلامت نیست. ممکن است فردی وزن طبیعی داشته باشد اما درصد چربی بدن یا چربی احشایی بالایی داشته باشد که او را در معرض بیماریهای قلبی-عروقی قرار میدهد. شاخصهای دیگر سلامت را نباید نادیده گرفت.
۸. مراقبت نادرست از زخم:
پانسمان زخمهای کوچک بدون شستشوی مناسب با آب و صابون، یا استفاده از مواد غیر استریل مانند پنبه معمولی، خطر عفونت را به شدت افزایش میدهد. استفاده از پانسمان استریل ضروری است.
۹. عدم توجه به برچسب محصولات غذایی:
مصرف مواد غذایی مانند سالادهای آماده یا محصولات "کمچرب" بدون بررسی برچسب ارزش غذایی یک اشتباه رایج است. این محصولات ممکن است حاوی مقادیر بالای قند، نمک یا چربیهای پنهان باشند که برای افراد دیابتی یا دارای اضافه وزن مضر است.
۱۰. قطع دارو پس از بهبود علائم:
توقف مصرف دارو، به خصوص آنتیبیوتیکها، بلافاصله پس از احساس بهبودی، یکی دیگر از اشتباهات رایج سلامتی است. این کار میتواند باعث بازگشت بیماری، مقاومت میکروبی یا نوسانات خطرناک در شرایط مزمن مانند دیابت و فشار خون شود. دوره درمان باید کامل شود.
۱۱. مصرف داروهای گیاهی بدون مشورت:
باور عمومی بر بیخطر بودن داروهای گیاهی همیشه درست نیست. برخی گیاهان دارویی میتوانند با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند یا برای افراد با مشکلات کبدی و کلیوی مضر باشند. مصرف زیاد زنجبیل یا شیرینبیان نیز فشار خون را بالا میبرد. مشورت با پزشک الزامی است.
۱۲. ورزش سنگین بدون آمادگی:
افراد، به خصوص میانسالان یا بیماران زمینهای، نباید ناگهانی ورزشهای سنگین یا طولانیمدت را شروع کنند. این کار میتواند باعث آسیبهای مفصلی، مشکلات قلبی یا تشدید بیماریهای موجود شود. شروع ورزش باید تدریجی و متناسب با توان فرد باشد.
۱۳. جایگزینی نمک یددار با نمکهای دیگر:
استفاده از نمک دریا یا نمک صورتی به جای نمک تصفیه شده یددار، به دلیل باورهای نادرست تغذیهای، میتواند منجر به کمبود ید شود. کمبود ید، به ویژه در کودکان و زنان باردار، باعث اختلالات تیروئید و مشکلات رشد مغزی میشود.
۱۴. نگهداری همه داروها در یخچال:
یک تصور اشتباه دیگر، نگهداری تمام داروها در یخچال است. در حالی که برخی داروها (مانند انسولین) نیاز به یخچال دارند، اکثر قرصها و کپسولها باید در دمای اتاق (۱۵-۲۵ درجه)، جای خشک و دور از نور نگهداری شوند. شرایط نامناسب نگهداری اثربخشی دارو را کاهش میدهد.
نتیجهگیری:
آگاهی از این اشتباهات رایج سلامتی و پرهیز از خوددرمانی گامی مهم در حفظ سلامت خانگی و پیشگیری از عوارض ناخواسته است. برای تشخیص، درمان و هرگونه تغییر در روند مراقبتهای بهداشتی، همواره با پزشک یا متخصص مشورت کنید.