یدالله سهرابی، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: آلودگی هوا به عنوان یکی از مهم‌ترین معضلات زیست محیطی قرن بیست و یکم، امروزه به بحران جدی در حوزه سلامت عمومی تبدیل شده است. رشد سریع شهرنشینی، گسترش صنایع، استفاده بی‌رویه از وسایل نقلیه و سوخت‌های فسیلی، موجب افزایش غلظت آلاینده‌ها در هوای تنفسی انسان شده است. این وضعیت نه تنها سلامت جسمی و روانی شهروندان را تهدید می‌کند، بلکه با افزایش میزان بیماری‌ها، میانگین مصرف دارو را بالا برده و هزینه‌های سنگینی را بر دوش نظام سلامت کشورها تحمیل می‌کند.

عضو انجمن داروسازان ایران، به تأثیر آلودگی هوا بر سلامت انسان اشاره کرد و افزود: ترکیبات آلاینده مانند ذرات معلق (PM۲.۵ و PM۱۰)، دی‌اکسید گوگرد (SO₂)، اکسیدهای نیتروژن (NOx)، ازن (O₃) و مونوکسید کربن (CO) از جمله مهم‌ترین عوامل خطر برای سلامت انسان هستند. این ترکیبات با نفوذ به سیستم تنفسی و گردش خون، موجب بروز طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها از جمله آسم، برونشیت مزمن، بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، اختلالات عصبی و حتی سرطان می‌شوند.

وی گفت: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه بیش از ۷ میلیون نفر در جهان بر اثر پیامدهای ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. در کنار این آمار تکان دهنده، میلیون‌ها نفر دیگر نیز به طور مزمن از بیماری‌هایی رنج می‌برند که نیازمند مصرف داروهای روزانه و درمان‌های بلندمدت هستند.

سهرابی در خصوص افزایش میانگین مصرف دارو، اظهار داشت: آلودگی هوا موجب افزایش مراجعه بیماران به مراکز درمانی و داروخانه‌ها می‌شود. داروهای ضدالتهاب، برونکودیلاتورها، آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای قلبی و حتی مکمل‌های تقویتی در مناطق آلوده‌تر، به میزان قابل‌توجهی مصرف می‌شوند. مطالعات داخلی و بین‌المللی نشان داده‌اند در روزهایی که شاخص کیفیت هوا در وضعیت «ناسالم» یا «خطرناک» قرار دارد، مصرف داروهای تنفسی و قلبی، از ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. همچنین در بلند مدت، تکرار قرارگیری در معرض آلودگی باعث افزایش موارد ابتلا به بیماری‌های مزمن می‌شود که به معنی مصرف مداوم دارو و افزایش وابستگی دارویی در جامعه است.

رئیس کمیسیون دارو و تجهیزات شورای عالی نظام پزشکی کشور، در خصوص تحمیل هزینه‌ها به نظام سلامت، گفت: افزایش مصرف دارو، افزایش مراجعات پزشکی، بستری در بیمارستان و هزینه‌های مراقبت‌های ویژه، پیامد مستقیم آلودگی هوا بر نظام سلامت است. این وضعیت نه تنها بودجه بخش بهداشت را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه هزینه‌های غیرمستقیم مانند کاهش بهره‌وری نیروی کار، افزایش غیبت شغلی و کاهش کیفیت زندگی را نیز به همراه دارد.

وی افزود: بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده در کشورهای در حال توسعه، هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا، بین ۲ تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) را تشکیل می‌دهد. در ایران نیز طبق گزارش‌های وزارت بهداشت، سالانه هزاران میلیارد تومان صرف درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا می‌شود که بخش قابل‌توجهی از آن مربوط به دارو و خدمات بستری است.

عضو کمیته رصد دارویی سازمان غذا دارو درباره پیامدهای اجتماعی و اقتصادی، اضافه کرد: آلودگی هوا نه تنها بر سلامت فردی اثر می‌گذارد، بلکه با افزایش هزینه‌های درمانی، موجب فشار مالی بر خانوارها و بیمه‌های درمانی می‌شود. خانواده‌هایی که در مناطق آلوده زندگی می‌کنند، معمولاً بخش بزرگی از درآمد خود را صرف داروهای تنفسی، قلبی و مکمل‌های تقویتی می‌کنند. از سوی دیگر، بار مالی ناشی از بیماری‌های مزمن به‌ویژه در میان سالمندان، باعث افزایش تقاضا برای یارانه‌های دارویی و خدمات درمانی دولتی می‌شود.

عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور، در پایان گفت: آلودگی هوا صرفاً یک مسئله زیست محیطی نیست؛ بلکه بحرانی ملی در حوزه سلامت، اقتصاد و توسعه پایدار به شمار می‌آید. افزایش میانگین مصرف دارو و هزینه‌های درمانی، نشانه‌ای از تأثیر مستقیم این بحران بر زندگی مردم است. راهکارهای مؤثر شامل توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، کنترل منابع صنعتی آلاینده و آموزش عمومی در زمینه سبک زندگی سالم می‌تواند ضمن کاهش آلودگی، فشار مالی و دارویی را از دوش مردم و نظام سلامت بکاهد. هوای پاک، نه یک شعار زیست‌محیطی، بلکه پایه‌ای از سلامت ملی و عدالت اجتماعی است.