به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محمد اسلامی با حضور در برنامه صف اول برنامه های صنعت هسته ای کشور را تشریح کرد.
سوال: اگر بخواهیم مقایسهای کنیم بین آنچه که سازمان انرژی اتمی در پیش از انقلاب اسلامی داشته تا الان که ۴۴ سال از آن زمان میگذرد، وضعیت و پیشرفت ما در حوزههای مربوط به انرژی اتمی و استفاده صلح آمیز آن در قسمتهای مختلف چگونه است؟
رئیس سازمان انرژی اتمی: مقایسه اساسی که بین قبل از انقلاب و بعد از انقلاب است، در دو بخش اساسی میتوانیم این را جستجو کنیم، اولین این بوده که ظرفیتی که در بخش هستهای ایجاد شده، ابتدا در دانشگاه تهران بوده به عنوان راکتوری که امروز در تهران ما بهره برداری میکنیم، راکتور تحقیقاتی ۵ مگاوات که از نوع سختی است و سال ۱۳۴۶ که عملیات احداث این نیروگاه آغاز میشود وقتی که این زمان که زمان صفر شروع کار هستهای بوده، آن زمان هم کشور به دنبال این بوده که بتواند ظر فیتهای مورد نیاز هستهای را به ویژه احداث نیروگاهها را دنبال میکرده که مطالعات آن زمان برای ۲۳ هزار مگاوات برق هستهای تعریف شده بوده که تا پیروزی انقلاب تعدادی از اینها به قرارداد میرسد، چند عدد از آنها در حد تفاهم نامه بوده، سایتها انتخاب میشود و قراردادهایی که با پیروزی انقلاب متوقف میشود و به دلایل گوناگون برنمی گردند که تعهداتشان را به اجرا در بیاورند، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همین یک راکتور تحقیقاتی بر روی هم که سوخت آن را واگذار نمیکنند و تحریم میکنند، همین یک راکتور هم متوقف میشود و عملاً نمیتوانسته که به عنوان یک راکتور تحقیقاتی هم به فعالیت خودش ادامه دهد.
سوال: در واقع راکتور تهران را هم سال ۱۳۴۶ هدیه میکنند به همه، هیچ مهندس ایرانی و هیچ دانشمند ایرانی در ساخت و نصبش دخالتی نداشته است.
آقای اسلامی: وقتی که عملیات ساختمانی راکتور آغاز میشود شرکت ایرانی کار میکرده زمانی که نوبت تجهیزات میرسد ایرانیها را از پروژه بیرون میکنند و اجازه نمیدهند هنگام نصب تجهیزات یک ایرانی آنجا حضور داشته باشد، یعنی یک اقدام انحصاری خودخواهانهای که به هیچ عنوان نشت اطلاعات و انتقال دانشی برای ماهیت فناورانه راکتور صورت نگیرد و در انحصار خودشان باقی بماند، این یک حقیقتی است که ثبت تاریخ است و نیروهای انسانی که آن زمان بودند البته سنی هم از آنها گذشته و بازنشسته هستند در خاطراتشان گفته اند، بنابراین در این حد اینها مصمم بودند که هیچ فناوری به کشور منتقل نشود، ما با پیروزی انقلاب اسلامی و با سیاست گذاریهایی که صورت گرفت راه سخت و پرمزاحمت را با تخریبهای سنگینی که کردند طی کردیم، نکتهای که حائز اهمیت بود این بود که همه این سرفصلها را که در دنیا در اتمی کار میکنند به صورت چند کشوری و چندین شرکت هستند و مشارکت و تعامل دارند، هیچ یک از عوامل و عناصری که در بحث هستهای است به تنهایی توسط یک کشور کار نمیشود، زنجیرهای و فرایندهایی است که یکپارچگی آن تقسیم شده بین کشورها و شرکت ها، وقتی که ما را تحریم کردند تمام اینها بر اساس درون زایی با دانش بومی و با توکل بر خدا و همت سنگینی که بچههای نسلهای گوناگون اتمی تا امروز انجام دادند همه اینها را اگر دنیا با هم کار میکنند ما به تنهایی کار کردیم، مثلا در چرخه سوخت هستهای از استخراجی که از معدن میخواهید انجام دهید، چه در شناسایی، اکتشاف، استخراج، بهره برداری، فراوری، تا رسیدن به کیک زرد تا تبدیل کنید به فرایند یو سی اف به یو اف سیکس که در حقیقت اورانیوم غنی شده میشود که میخواهید در صفحهها و میلههای سوخت کار کنید کل این به صورت تمام ایرانی است بدون اینکه کسی کمک کرده باشد، بله بوده اجزا و عناصری را از این فرایندها و ظرفیتها که خرید شده، ولی امروز توان و ظرفیت کشور به گونهای است که همه اینها را پوشش داده و این کلیدیترین بخش و اساسیترین و راهبردی برشی از فناوری هستهای است که جمهوری اسلامی ایران به لطف الهی به آن رسیده و عصبانیت اینها از این است، نه از اتهاماتی که میزنند که این مطلب را که در چند کشور انحصار شده و برای خودشان کرده اند و دنیا را تحت تاثیر قرار میدهند ما این را به صورت بومی رسیده ایم، از برکات انقلاب اسلامی و خون شهدا به ویژه شهدای هستهای این اتفاق افتاده، پس ما با پیروزی انقلاب که خود باوری را جایگزین خود باختگی کردیم و آن تحقیری که آنها میکردند که ایرانیها را تراز دسترسی شان را و محدودیت دسترسی میکردند ما خودمان را آودریم در یک تراز برتر در آن مقطع، با آن مزاحمتی که داشتند و منعی که میکردند امروز به حمدالله به این عرصه دست پیدا کردیم، کل این فرایند، دانش فنی، تجهیزات، عناصری که مصرفی است، عناصری که برای آن فوت کوزه گری که شما چگونه این را انجام دهید، با تجارب با ظرفیتهایی که به وجود آمده ما امروز در این تراز هستیم که این یک ظرفیت قدرتی است، چون شما اینها را با قدرت تمام عیار و با ظرفیت فعالی که مقابله میکردند شما به اینجا نرسید به لطف الهی رسیدیم و دیگر قطار رفته بلیط دست آنهاست.
سوال: ما به سطح و فناوری رسیدیم که در دنیا شاید کمتر از ۱۰ کشور دارد، مثلا خود ژاپنیها برای فراوری غنی سازی میفرستند به فرانسه علی رغم اینکه خودشان ۵۳، ۵۴ نیروگاه اتمی دارند، وضعیتی که ما الان داریم چرا قدرتهای بزرگ مانع از این قضیه میشوند یا میخواهند مانع شوند گرچه نمیتوانند، مثلا این موضوع را مطرح میکنند که میخواهیم جلوگیری کنیم از دستیابی ایران به بمب اتمی، در صورتی که میدانند نه در دکترین دفاعی ایران است، نه گزارشهای آژانس این را نشان میدهد حضرت آقا هم به صراحت اعلام کرده حرمت شرعی داشتن بمب اتم، چرا انقدر فشار میآوردند که ایران دسترسی پیدا نکند به این چرخه کامل سوخت؟
آقای اسلامی: به هر صورت به لحاظ ابزاری خود سوخت هستهای خودش یک قدرت است هم ارزش اقتصادی بالایی دارد و هم ارزش افزوده بالایی ایجاد میکند، در فراوریهای صنعتی وقتی صنعتی میشوید فوق العاده ارزش افزوده بالا وجود دارد در این فرایند، نیروگاههای اتمی هم به ویژه، چون انرژی پاک و پایدار تولید میکنند ارزش اقتصادی بالایی دارند به همین دلیل نمیخواهند، همین فرانسه باعث خیلی از این مزاحتها و فشارها به کشور ماست، ۷۵ درصد برق تولیدی خودش را از فناوری هستهای میگیرد، پول اولیهای که اینها در قبل از انقلاب و سرمایه گذاری که الان بر روی سوخت انرژی برای ایران است قبل از انقلاب اینها یک میلیارد دلار از شاه گرفتند و وقتی که طراحی نیروگاهها شده بود این بوده که سوخت آنها را فرانسه تامین کند، اول گفتند که شما بیایید سرمایه گذاری کنید از سهام خودتان هم سوخت ببرید، بعد از اینکه این حرف را مطرح کردند به خاطر اینکه میخواستند ایران را مهار کنند.
سوال: سهام ایران در اور دی اف چه شد، یک میلیارد دلاری که ایران سرمایه گذاری کرد؟
آقای اسلامی: یک میلیارد دلار جدا بوده، وامی بوده که سرمایه گذاری کنند و آن را به ایران برگردانند، با شرایطی که در قرارداد بوده که یکی از مطالبات کهن کشور است، سرمایه گذاری هم که در آن شرکت فرانسوی گفتند نمیتوانید انجام دهید در شرکت اروپایی آمدند یک شرکت ایرانی- فرانسوی زدند و با این شرکت رفتند ۱۵ درصد سهام شرکت بزرگ را خریداری کردند، این جایگاه و آن ظرفیت قدرتی که به عنوان پتانسیل بازدارنده ایجاد میکند این نکته برجستهای است که در بحث فراوری و تولید سوخت هستهای وجود دارد به همین دلیل بر نمیتابند و کنترل میکنند که این اتفاق نیفتد، موضوعی که وجود دارد در بحث سوخت هستهای منابع هم است شما نگاه کنید جاهایی که منابع اورانیوم دارد حکومتهای سرزمین، اینها تسلط دارند، افریقای جنوبی، استرالیا، کانادا و با عبارت دیگری کشور دیگری که نام نمیبرم تسلطی که بر این کشورها دارند به لحاظ حکمرانی هم تسلط دارند که منابع و ذخایر اورانیم را مدیریت کنند و بتوانند این انحصار را پابرجا نگه دارند، پابرجا نگه داشتن این انحصار قلمرو حکومتی چند سرزمین را هم تحت سیطره خودشان قرار دادند که بتوانند مدیریت کنند.
سوال: ما چند نیروگاه اتمی داریم، فعال و هم در حال احداث؟
آقای اسلامی: ما یک نیروگاه اتمی فعال داریم که هزار و ۲۵ مگاوات ظرفیت آن است که الان در دوره هشتم قرار دارد (هر یکسال را یک دوره میگویند) و سه نیروگاه در دست ساخت داریم که یکی را هم جدید شروع کردیم، دو نیروگاه دوم و سوم را همان قرارداد با روسها است که در بوشهر است در جوار همان نیروگاه شماره یک، نیروگاه جدیدی که شروع کردیم در دارخوین است و بعد ۱۰ هزار مگاوات جدید هم در دست برنامه داریم که مناطقش بر اساس مطالعات گذشته و حال انتخاب شده است و شرکتها را ایجاد کردیم و اینها در حال انجام مطالعات هستند، وضعیت و تصویری که الان ما طبق سند راهبردی که در سازمان تصویب شد داریم، یک هدف گذاری ۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری است که با تعریفی که از مدل مالی برای تامین منابع کردیم انشاءالله این را بتوانیم در این دو دهه آینده سبد برق هستهای را به نسبت ۲۰ درصد سبد برق کشور انشاءالله برسانیم.
سوال: دروغ بزرگی که قدرتهای بزرگ مدعی آن هستند این است که انرژی اتمی صرفاً برای ساخت بمب است در صورتی که نمونه عادی آن که برای برق و انرژی است و بعد هم ایزوتوپ داروها، بیماران سرطانی و بحث مربوط به کشاورزی و ... نه فقط ما خودکفا شدیم در حوزه رادیو داروها بلکه زمینه برای صادرات هم فراهم شده، الان دستاوردهای ما در این حوزه چیست؟
آقای اسلامی: بیش از ۲۰۰ مرکز درمانی الان به طور پیوسته و طبق برنامه رادیو داروشان را از سازمان انرژی اتمی تامین میکنند، صادرات به ۱۱ کشور برقرار بوده که به دلیل کرونا و به هم خوردن شبکه پروازی وقفه ایجاد شد، مجدد با بهبود وضعیتی که در کرونا اتفاق افتاد و شکل گرفتن شبکه پروازی مجدد اینها شروع شده و تقاضا برای رادیو داروهای تولید ایران وجود دارد، شرکت پارس استاک که تولید کننده رادیو داروها است الان تمرکز اساسی اش به کمک پژوهشگاه و پژوهشکدههای فعال در سازمان انرژی اتمی به دنبال این هستند که رادیو داروها را در بخش تشخیصی به ضریب دقتش را افزایش دهند، چون برای ماها اهمیت دارد که کیفیت تشخیص را برای گروه پزشکی بتواند افزایش دهد و همچنین در بخش درمانی رادیو داروها را بتواند اثر بخشی اش را بالا ببرد و بتواند بیماران را با زحمت کمتری و دوره درمان کوتاه تری زودتر از این بیماری رها کند، دنیا هم به این سمت در حال حرکت کردن است، یعنی تا رادیو داروهای درمانی حدود ۱۰ سال است که پا گرفته تا قبل از ۲۰۱۰ به قبل عمده رادیو داروها برای تشخیص استفاده میشد در دنیا، ولیکن درمانی که آغاز شده الان رو به گسترش است، یعنی آنها سالی ۴، ۵ درصد رشد میکند، ولی بخش درمانی سال ۲۰، ۳۰ درصد رشد میکند که ما هم در ایران این کار را دنبال میکنیم که بتوانیم درمان را بیشتر و بیشتر داروهایش را تامین کنیم از طریق خودکفا شدن در انواع ایزوتوپهایی که میتوانیم فراوری کنیم، و تولید بومی آن به نتایج بهتری برسیم.
سوال: در این حوزه هم به نظر میرسد که جمهوری اسلامی ایران در لبه دانش حرکت میکند و کار ساخت بیمارستان پرتودهی برای مبارزه با سرطان در البرز است الان وضعیت این پروژه چطور است؟
آقای اسلامی: الحمدالله پیشرفت خوبی دارد و امیدواریم تا پایان ۱۴۰۳ در خدمت مردم قرار گیرد، هم مرکز تولید تولید رادیو دارو مرکز تتراک در دست اقدام است یعنی اولین و شاید بزرگترین مرکز تولید دارو در منطقه غرب آسیا قلمداد میشود ظرفیت بزرگی است، عملیات اجرایی اش خیلی خوب پیشرفت میکند و در مدار قرار بگیرد و به بهره برداری برسد توان سازمان را برای خدمت رسانی گسترش خواهد داد.
سوال: در حوزه کشاورزی هم به نظر میرسد سازمان انرژی اتمی وارد گود شده و طی سالهای گذشته به پیشرفتهای خوبی رسیده و عملیاتی شده در این زمینه چطور است؟
آقای اسلامی: نکتهای که اشاره میکنید خیلی مهم است، بحث بهداشت و پیشگیری در بخش سلامت بسیار مهم است که ما بتوانیم این میکروبها و آفتها و باقی مانده سموم را از طریق پرتو دهی بتوانیم برطرف کنیم، در حال حاضر ما دو بخش به صورت فعال را دنبال کنیم. پرتودهی با سامانه پرتودهی گاما است که طراحی و ساخت سامانههای آن را با مشارکت شرکتهای دانش بنیانی در دستور کار قرار دادیم، شتاب دهنده خطی را که باز یکی از ابزارها و وسایلی است که در این فرایند است، اینها همه مواردی است که تحریم و به ایران نمیفروشند و ما خیلی عقب ماندگی داریم برای ورود به این کار، ایجاد این ظرفیت در فرایند محصولات کشاورزی و محصولات غذایی را باید خیلی زودتر از اینها به آن میپرداختیم این الان شروع شده، مطالعاتش صورت گرفته، ۱۲ قطب بزرگ منطقهای برای کشور طراحی کردیم با استفاده از اسنادی که در وزارت جهاد کشاورزی و وزارت راه و شهرسازی بوده، کانونهای اصلی شناسایی شدند، برنامه ریزی شده ساخت و تولید دستگاهها شروع شده، هم شرکایی که با ما آمادگی مشارکت دارند را تاحدودی تعیین کردیم و در حال رایزنی هستیم برای اینکه این را به کل کشور تسری دهیم، با استفاده از سامانه پرتو دهی این باقی مانده سموم، آفت ها، میکروبها و قارچها از محصول زدوده میشود و با زدوده شدن آن میزان زمان نگهداری اش بالا میرود و آفت پذیری ان از بین میرود که در معیشت خانوار تاثیر فوق العاده دارد، ضایعات بزرگی که در کشور است را از بین میبرد و نکته مهمتر سلامت است؛ یعنی بیماریهایی که متاثر از باقی مانده آفتها میماندند در مواد غذایی خودشان عامل خیلی از بیماریها بودند از این طریق خدمت به جامعه میشود، در بخش دوم بخش پلاسما است که هم در بخش پزشکی و کشاورزی ما با فوریت بر روی بحث پسته اقدام کنیم، چون پسته در بخش صادرات به مشکل خورده بود با آفت همزمان که این کار را انجام دادیم و دستگاهها ساخته شد و آقای رئیس جمهور هم رونمایی کردند و این را انشاءالله امسال در یک فرایند صنعتی فعال خواهیم کرد، مواجه شدیم آفت پسته در باغات پسته، این هم آمدیم با همین فناوری پلاسما ساز و کارش را فراهم کردیم، در باغهایی که نتایج اولیه آن را گرفته بودیم، آن را گسترش دادیم و امروز به یاری حق تعالی پسته در سطح کشت کشور با هماهنگی که صورت میگیرد و با اقدامی که خودشان در آن مشارکت کنند به صورت صنعتی در اختیارشان قرار خواهد گرفت که هم در باغ با آفت پسته مبارزه میشود و هم پستهها در فرایند و خط تولیدشان از آن کانال عبور میدهند که خود به خود گواهی دارد که به هر نطقه از عالم هم صادر شود از این بابت ایمن است، نکته دیگر برای باغات زیتون، نخلستان ها، خرما که هم با پرتو دهی و هم پلاسما هر دوی اینها در دستور کار قرار گرفته نکته سوم بحث مگس مدیترانه برای مرکبات بود و کرم گلوگاه برای انار بود که مسائل و مشکلات دیرینهای بود که با افتهای شیمیایی حل بشو نبوده و راه حل آن با فناوری هستهای بوده که از طریق عقیم سازی حشرات که پروژه اس آی تی نام دارد به صورت عملیاتی در میدان و در یک باغ بزرگ ۲۰۰ هکتاری که قراردادش منعقد شد پیاده شد بالای ۹۷ درصد جواب گرفت و مشخص شد که هم جلوگیری کرد از تهاجم مگس مدیترانهای به باغ مرکبات و هم راه حلی است که به صورت ایمن تحت پوشش قرار دهد، نکته آخر هم که یک نتیجه شتابان یعنی همت عالی برای زود نتیجه گرفتن بود، بچههای ما آمدند با فناوری ماکرویو سامانهای را ساختند که برای آفت کشی حبوبات مورد استفاده قرار میگیرد که برای صد کیلوگرم در ساعت اولین و کوچکترین سامانهای است که در هر خط تولیدی که بسته بندی مواد غذایی را میخواهد انجام دهد در حبوبات مستقر میشود هم آفتهای درون را میکشد و هم افت پذیری را از بین میبرد.
سوال: ما امسال ۲۰ فروردین که سالروز فناوری هستهای است، سند توسعه صنعت هستهای را رونمایی کردیم اهداف این سند چه بوده و چیست؟
آقای اسلامی: برای اولین بار بود که سازمان صاحب یک سند جامع میشد یکی از خلاءها همین سند جامع بود فشارها و جوسازیهایی که صورت میگیرد علیه کشور و تهمتهایی که میزنند حتی ذهن مردم خودمان را هم به هم میریزد یعنی برای همه این ابهام به وجود میآید که انرژی هستهای به چه درد ما میخورد برای چه ما خودمان را به جنگ انداختیم با دنیا، طبیعی است که هم برای خودمان که یک چشم انداز داشته باشیم که سازمان نخواهد دچار روزمرگی باشد بداند مقصد کجاست و به کدام سمت میرود، دنیا و مردم خودمان بدانند، مزیت ان چیست، چه دستاوردی میخواهد داشته باشد و چه تاثیری در زندگی شان دارد، این سند به لطف الهی مراحل تهیه شد و مراحل تصویب را طی کرد و ما رسیدن به ۲۰ درصد برق کشور را هستهای تولید کنیم که یک هدف کلان است که یک کشنده جذاب است ما به این عدد برسیم، ۱۱ درصد از برق دنیا از هستهای است با هدف گذاریهای جدیدی که کرده اند یک حرکت جهشی برای دو برابر کردن را در اعلامیه هاییی که میدهند از مذاکراتی که صورت میگیرد از تفاهم نامههایی که مبادله میشود از قراردادهایی که منعقد میشود که به صورت رسمی دولتها اعلام میکنند مشاهده میکنید که نسبت برق همان عدد ۲۰ درصد را که ما هدف گذاری کردیم دنیا به این سمت میرود.
سوال: در همین زمینه وقتی مذاکرات با آژانس میکنید با مدیر کل آژانس نمیگویید که ما یک کشور خشک هستیم آب نداریم، برق نمیتوانیم تولید کنیم و ناچاریم این کار را انجام دهیم، و نکته بعدی اینکه شما خودتان هم فرمودید و در اسناد سازمان انرژی اتمی است که قبل از انقلاب سال ۵۴ گفتند ایران نیاز به ۲۳ هزار مگاوات برق هستهای دارد، چرا الان مقابل این میایستند؟
آقای اسلامی: آژانس مقابل برنامه ما قانوناً ایستادگی نکرده و نمیتواند ایستادگی کند، موضوع آژانس دو بخش دارد بنابراین این هدف گذاری برای برق با این نسبت که میشود بخش قدرتی و برق که انرژی که از آن تولید میشود بخش غیر قدرتی که تحت عنوان پرتوها از آن یاد میکنیم دامنه گستردهای دارد که محیط زیست، پزشکی و بخش سلامت، کشاورزی، مواد غذایی و امنیت غذایی، آب، خاک و... اینها مواردی است که فناوری هستهای میتواند بر رویش تاثیر داشته باشد، یک و نیم ماه قبل یک دستاورد بسیار پیشرفتهای را به لطف الهی رونمایی کردیم اولین دستگاه شتاب دهنده الکترو استاتیک الکترون بود که این در فرایند خنثی سازی و تصفیه پسابها مورد استفاده قرار میگیرد در استفاده از همین فرایند در حقیقت مربوط به صنایع گوناگون پلیمری و ... میتواند تاثیر گذار باشد و صنعت لاستیک که اینها باز از مواردی است که در دنیا در انحصار دو سه کشور بیشتر نیست و ما این سامانهای را که الان یک گروه جوان با معدل سنی زیر ۳۱ سال طراحی کردند و ساختند این الان باز یکی از جبهههایی است که در این فرایند میخواهیم دنبال کنیم بنابراین داشتن این ظرفیتها و ورود به این حوزه کاربرد پرتوها اینها از اهداف این سند است که تاثیرش در زندگی مردم کاملاً ملموس و مستقیم است، انرژی اتمی شما ببنید نیروگاههای اتمی پایدار یعنی اگر میگوید ۱۰ هزار مگاوات ۱۰ هزار و ۲۵ ثابت تا وقتی که روشن است همین قدر برق میدهد یعنی هوا گرم میشود شرایط آب و هوایی موجب افت راندمانش نمیشود فرکانسش که مینویسد ۵۰ هرتز این همچنان ثابت میرود این برای شبکه برق کشور برای مصرف کننده برای مدیریت انرژی کشور یک ظرفیت قابل اعتماد است که میتوان رویش حساب و برنامه ریزی کرد، آلایندگی هم هیچی ندارد الان همین یک نیروگاه ما که در این دوره کار کرده بیش از ۵۲ میلیارد کیلووات ساعت برق به شبکه تزریق کرده حدود ۸۵ میلیون بشکه نفت صرفه جویی کرده که اگر معادل سنجی کنید میشود ۷ میلیارد دلار پول نفتی است که صرف نشده که بخواهد آلایندگی ایجاد کند این انرژی پاک آلایندگی ندارد و سوخت فسیلی استفاده نمیکند این هم ارزش اقتصادی است، بنابراین سند سندی است که کشور را در یک تراز برتر قابلیت ساز قرار میدهد که ما خودکفایی برای ساخت و تولید کلیه اجزا و ادوات این فرایندها را هم برنامه ریزی کردیم که درون زا و بومی انجام دهیم.
سوال: یک بخشی از فعالیتهای صلح امیز هستهای ایران از سال ۱۳۸۲ توسط سه کشور اروپایی آلما، انگلیس و فرانسه از یک موضوع حقوقی و فنی که باید در آژانس مورد بررسی قرار میگرفت تبدیل به یک مسئله سیاسی و تبلیغاتی شد، آژانس در این ۲۰ سال گذشته چگونه با این موضوع برخورد کرده است؟
آقای اسلامی: طبق اساسنامه آژانس طبق ضوابط پادمان همه کشورها حق دارند که فناوری هستهای داشته باشند و هیچ منعی برایشان نیست تا وقتی که وارد عرصهای شوند که غیر صلح آمیز و غیر نظامی خارج میشود بنابراین میشود معاهده ام پی تی، کشورهایی که معاهده ام پی تی را امضا کرده اند مجاز نیستند که وارد کار نظامی شوند، ایران هم عضو پادمان است هم عضو ام پی تی است و به این دو تفاهم نامه و کنوانسیون متعهد است و اجرا کرده و اجرا میکند.
سوال: منظورتان این است که گزارشهای نوبهای آژانس صورت میگیرد؟
آقای اسلامی: هیچ گونه تا این لحظه در طول این سالها هرگز آژانس بازرسیهای سنگینی که از ایران انجام میدهد یک چهارم بازرسیهایی که آژانس در دنیا انجام میدهد از ایران است، ظرفیت ما نسبت به کل دنیا سه درصد است یعنی سه درصد ظرفیت هستهای دنیا را ما در اختیار داریم، ۲۵ درصد بازرسیهایی که آژانس انجام میدهد در ایران انجام میگیرد، یعنی ۲ هزار بازرسی در این سه سال انجام داده ۵۰۰ بازرسی از ایران بوده، ما ۲۱ سایت داریم که در دنیا ۷۳۰ است، این همه بازرسی چه سرزده چه با برنامه یک مورد ندارند که بگویند شما انحراف داشتید پس این روشن است که موضوع به لحاظ حقوقی و فنی هیچ موقع دارای مشکل نبوده و نیست، نکته دوم آژانس طبق بند سه و چهار اساسنامه خودش مکلف است که فناوری صلح آمیز هستهای را در اختیار همه کشورهایی که طالب هستند قرار دهد و وظیفه دارد وساتط کند، وظیفه دارد پشتیبانی کند، وظیفه دارد تشویق کند و برساند به دست همه کشورها این فناوری را، اما موضوع ایرانی موضوع دشمنی است موضوع فقط سیاسی نیست که ایران وارد عرصه فناوریهای پیشرفته نشودو به فناوریهای هستهای دسترسی پیدا نکند این اتهامات شما ببینید اسامی مکانهایی که میگویند ادعاهایی که مطرح میکنند ۲۰ سال گفتند، حاصل ۲۰ سال اتهام زنی و مذاکراتی که شد، ۲۰ سال اینها اتهام زنی کردند حاصلش سند برجام شد، در سند برجام ایران و ۱+۵ مذاکره کردند ایران پذیرفت در ازای اینکه اینها لغو کنند تحریمها را و پرونده این اتهامات را که در قالب پی ان دی بود ببندند و کنار بگذارند ظرفیت خودش را محدود کند، مثلا سانتریفیوژ بیشتر از ۵ هزار و ۶۰ نباشد، سانتریفیوژ فقط از نسل یک باشد، میزان اورانیوم غنی شده که در ایران نگهداری میکند از این میزان بیشتر نباشد، این محدودیتها را ایران پذیرفت در ازای آنها آن اقدام را انجام دهند تا اعتماد سازی صورت بگیرد برای یک مدت معین، این یک معامله است که در دو طرف، این صفحه دو بخش دارد یک بخش تعهدات طرف مقابل که دست از شرش را کم کند، تحریمها را لغو کند و موارد اتهامی را هم کنار بگذارد و دنبال نکند، این طرف هم ایران، ایران در ازای این پذیرفته نظارت تشدید شده این سند در شورای سازمان ملل شده قطعنامه ۲۲۳۱، آژانس از طریق شورای امنیت سازمان ملل موظف شده که هر سه ماه یکبار عملکرد این سند را که همین میشود برجام به شورای حکام گزارش دهد هر ۶ ماه یکبار به شورای امنیت سازمان ملل، عملکرد این سند دو بخش کاملاً روشن و واضح دارد الان آژانس هر سه ماه یکبار میآید هر برجام را گزارش میدهد و هم عملکرد پادمانی ایران را گزارش میدهد، در عملکرد پادمانی ایران هیچ گونه هیچ مسئلهای ندارد و نداشته امروز آن مواردی که در قالب پی ام دی بسته شده را کشیده بیرون و میگوید اینها پادمانی است در صورتی که اینها چیزهای جدیدی نیست، اینها همانهایی است که شما اتهام میزدید، سالها بازرسی کردید، سالها دسترسی به شما داده اند و دیده اید، الان میگویید که اینها یکی آن هم یکی در صورتی که یکی است، برجام زایده همین موارد اتهامی است.
سوال: یکی از مهمترین موضوعات این است که اینها از زمان سعدآباد، پاریس و بروکسل وزرای خارجه سه کشور اروپایی سه خواسته مشخص داشتند که این را بیان هم میکردند، متوقف کند، این را در زمان اوباما هم همین را گفت اینکه خواسته کشورهای غربی، آژانس هم که متاسفانه هر چیزی که امروز شما اطلاعات دهید فردا در رویترز و نیوریورک تامیز پخش میکند الان ما چه میدانیم مثلا در چه نوع سانتریفیوژ در ژاپن و... استفاده میکنند، ولی ایران سر بازار جار میزنند که از چه نوع است، این هم که محرمانگی را رعایت نمیکنند، موضوع بعدی در آژانس یکی از بازرسان چند سال قبل به نطنز رفت ما دیدیم خودش مواد آلوده کننده در دست داشت که خود آژانس معترف بود، موضوع بعدی کشورهای مانند کره جنوبی ۸۰ درصد غنی سازی کرد و بعد یک بعد از ظهر پرونده را بستند، چون طرفدار آمریکا بود ما با این وضعیت چرا همچنان ادامه میدهیم این همکاری را؟
آقای اسلامی: همکاری ما با آژانس در قالب برجام عملاً روشن است برجام برای حاکمیت ما قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی که برای ما ملاک عمل است، با آژانس هم ارتباط ما این است که ما عضو پارلمان و ان پی تی هستیم و به آن پایبندیم و با آژانس در همان چارچوب همکاری میکنیم مواردی که در حقیقت بیرون از ضوابط پارلمان است و به صورت غیر حرفهای و کاملاً سیاسی و دیکته شده است، دیروز هم مجدد نامه اعتراضی به آژانس فرستادیم که یک مسئله ساده وقتی که بازرس اینها اشتباه فهمیده و بعد هم خودش آمده با یک نماینده ارشد خودمان فهمیده که بد فهمیده عذر خواهی کرده و بعد مدیرکل میآید این را رسانهای میکند این رفتار غیر حرفهای است که به هیچ وجه پذیرفته نیست و امیدواریم که این رویه توسط مدیرکل تداوم پیدا نکند، چون هم برای حرفه خود یک شخص مدیر کل و هم برای اعتباری که یک سازمانی که زیر نظر سازمان ملل است اینها پذیرفته نیست.
سوال: آینده صنعت هستهای را به عنوان سکان دار این صنعت، چگونه میبینید؟
آقای اسلامی: به لطف الهی خیلی درخشان حالا یکی ممکن است بگوید هیچ ماست فروشی نمیگوید ماست من ترش است، ما جوانان بسیار مستعد، علاقمند و عاشق به خدمت به کشور داریم و روزانه میبینیم که با چه عشق و شوری کار میکنند و ما ظرفیتی که ایجاد میکنیم و توسعهای که ایجاد میکنیم فرصت فراوان تری فراهم میشود برای اینکه زودهنگامتر مردم عزیز ما از این نتایج بتوانند بهرهمند شوند، برنامه سند جامع ما یک اقدام راهبری نمایشی نیست یک اقدام راهبردی است که متصل به عملیات برنامههای ما در حال اجرا قرار گرفته، الگوی مالی که تعیین کردیم الگوی مالی که فوق العاده پرشتاب حرکت ما را پشتیبانی خواهد کرد و من این نوید را میدهم به جوانان عزیزی که به این رشته علاقه داشتند که حتما به این رشته وارد شوند، همه دانش آموختگان این دو سال اخیر را فراخوان دادیم از دانشگاهها و گفتیم که این رشتهها را که دانش اموختهها را به ما معرفی کنید، آنهایی که مرتبط با هستهای هستند ما بتوانیم در این پروژهها فعال کنیم، اصل موضوع این است که خود باوری و توکل بر خدا و همتی که در سازمان انرژی اتمی و ارادهای که به لطف الهی شکل گرفته یک حرکت پرشور و پرقدرت را خدا شرایطش را برای ما فراهم کرده و مردم ما بیش از پیش از آن بهرهمند خواهند شد، ما خادم ملت هستیم و افتخارمان این است که سربازی میکنیم برای مردم و این کشور عزیز.