به گزارش همشهری آنلاین دانشمندان یافته‌هایشان درباره تجزیه و تحلیل این عکس‌ها در شماره این هفته مجله Science منتشر کرده‌اند، می‌گویند محل فرود مریخ‌نورد «استقامت» ۳.۵ میلیارد سال پیش هنگامی که آب‌وهوای سیاره سرخ بسیار مرطوب‌تر بوده، کف دریاچه بزرگی بوده است که با ورود رودخانه‌ای از طرف غرب تغذیه می‌شده است.
به گفته دانشمندان اکنون می‌دانند در کجا رودخانه به این دریاچه می‌رسیده و با کند شدن جریان آب رسوب‌های معلق ته‌نشین شده و «دلتا»- یعنی یک منطقه مخروطی‌شکل در مصب رودخانه- تشکیل داده است.
در چنین محیطی میکروارگانیسم‌ها یا جانداران ذره‌بینی ممکن است رشد کرده و ردپاهای شیمیایی از آنها به جا مانده باشند.
پروفسور سانجیو گوپتا از ایمپریال کالج لندن و یکی از نویسندگان این مقاله می‌گوید گرچه از تصویربرداری‌های مداری حس زده می‌شد که دهانه جزرو حاوی این دلتا باشد، اما هنگامی در این باره اطمینان حاصل شد که تصاویر واضح‌تر دوربین‌های مریخ‌نورد به زمین ارسال شد. به گفته او، ته‌نشست رودخانه‌ها اشکال مخروطی دیگری مانند «مخروط افکنه» یا «بادبزن آبرفتی» هم ایجاد می‌کنند. این ته‌نشت‌های مخروطی یا بادبزن‌شکلی در محل‌هایی که شیب رودخانه‌ها به طور ناگهانی کم می‌شود، ایجاد می‌شوند.
اما به گفته گوپتا، در مخروط افکنه رسوبات در محیط‌های بسیار پرانرژی‌تری مانند رودخانه‌های سیلابی ته‌نشین می‌شوند که برای رشد حیات مناسب نیستند. به نظر او، میکروب‌ها مریخی اگر وجود داشتند، باید در آب‌های آرامتر و مداومتری که با دلتاها مربوط هستند، رشد کرده باشند.
«استقامت» چند کیلومتر آن طرف از دلتای اصلی رودخانه روی مریخ نشسته است، اما دوربین‌های مریخ‌نورد تصاویر خوبی از یک پشته به نام «کودیاک» گرفته‌اند. در این پشته می‌توان لایه‌بندی کلاسیک ایجادشده هنگام تشکیل دلتا را دید.
این لایه‌بندی افقی رسوبات دانه‌ریزی را نشان می‌دهد که هنگامی که رودخانه به انتهای مسیرش می‌رسد و به دریاچه می‌پیوندد ته‌نشست می‌کنند. در روی «کودیاک» و در در دلتای اصلی همچنین تخته‌سنگ‌های بزرگی را می‌توان دید که نشاندهنده روی دادن سیلاب‌هایی در تاریخ آب در این دهانه است.
به گفته گوپتا به نظر می‌رسد که تغییری در شرایط آب‌وهوایی در منطقه رخ دهند و وجود این تخته‌سنگ‌های بزرگ نشاندهنده رخ دادن سیلاب‌هایی است که ممکن است مربوط به دریاچه‌های یخچالی باشد که این جریان‌های تند آب را به این منطقه فرستاده‌اند.
دانشمندان در مراحل بعدی کارشان «استقامت» را به کف دلتای اصلی خواهند فرستاد تا با انجام حفاری معلوم شود آیا گلسنگ (سنگ ساخته‌شده از گل و مواد رسوبی) با دانه‌بندی ریز در آن وجود دارد یا نه آنها همچنین می‌خواهند گروهی از سنگ‌های کربناتی در لبه دهانه جزرو را هدف قرار دهند که احتمالا کرانه‌های دریاچه باستانی در هنگامی که بیشترین عمقش را داشته است، تشکیل می‌داد.
البته در حال حاضر «استقامت» و سایر ربات‌های روی مریخ اکنون به طور موقت در حالا خاموش قرار دارند، زیرا اکنون سیاره سرخ در آن طرف خورشید نسبت زمین قرار دارد. خورشید مانع ارسال دستورهای فرماندهی از زمین به مریخ می‌شود، بنابراین ناسا دو هفته خاموشی ارتباطی را اعمال کرده است که در ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) پایان می‌یابد.
