به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، اسفند سال ۱۳۹۷ و به دنبال سیلابهای عظیمی که در کشورمان به وقوع پیوست و خسارتهای مالی فروانی که از خود برجای نهاد، رئیس جمهوری دستور تشکیل کمیته ملی ریشه یابی سیلاب را داد و ۲۰ روز بعد از دستور رئیس جمهوری و گذشت حدود یک ماه پس از وقوع سیل در کشور، روز بیست و هفتم فروردین ۹۸ این کمیته با حضور ۲۰ چهره علمی و استاد دانشگاه در رشتههای مختلف تشکیل شد.
رئیس دانشگاه تهران و رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلابها نوزدهم اسفندماه پارسال در باره این گزارش گفت: هیأت وظیفه خود میدانست به رغم شرایط خاص کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا، گزارش نهایی را به اطلاع مردم ایران و رئیس جمهوری برساند.
وی ادامه داد: وظیفه هیأت پاسخگویی به سوالاتی بود که توسط نهاد ریاست جمهوری برای هیأت ارسال شده بود و هیأت نیز در دیماه ۹۸ پاسخ به سوالات را برای ریاست جمهوری ارسال کرد. اما هیأت تصمیم گرفت که یک گزارش نهایی تهیه کند. البته محتوای گزارش فقط برای ریاست جمهوری ارسال شده و پس از دریافت نظر وی، در خصوص شیوه انتشار برای مردم تصمیمگیری میشود.
نیلی با ارائه توضیحاتی در خصوص این گزارش گفت: در گزارش نهایی، یافتههای هیأت، خلاصه مدیریتی، روایت سیل که البته پیش از این در یک گزارش مفصل ارسال شده بود، گزارش تحلیل، ارزیابی و آسیب شناسی وجود دارد. همچنین سازماندهی، مقررارت، استانداردهای و دستورعملها، فرآیندها، تجهیزات و فناوری، آموزش، توانمندسازی، نتایج، فرماندهی، تحلیلهای اجتماعی و اقتصادی از دیگر بخشهای گزارش است.
وی افزود: این گزارش حاصل تلاش محققان و کارشناسان کشور است و امید است با مطالعه دقیق این گزارش دیگر شاهد آسیبها و خسراتها در کشور نباشیم.
رئیس دانشگاه تهران ۶ بهمن ماه پارسال گفت: گزارش به همه دستگاهها ارسال و نظرات آنها گرفته شد و آنهایی که درست بودند، اعمال شد. البته ممکن است هنوز نهادهایی این آمار را تحویل نداده باشند، ولی باید گزارش را به ریاست جمهوری ارسال میکردیم و نمیتوانستیم منتظر نظرات این دستگاهها بمانیم.
نیلی احمدآبادی گفت: زمانی که این سیل رخ داد، مسائل و پرسشها زیادی در ذهن شکل گرفت. از جمله چگونگی حریم رودخانهها، آمادگی کشور برای تاب آوری در سیل، تأثیر اجتماعی آثار خسارت سیل، مناسبترین شیوه برای جبران خسارت به کسب و کارها در سیل، چگونگی بازگشت به حالت عادی، چگونگی مواجهه با شرایط اضطراری، شفافیت و عملکرد رسانهها از جمله عناوین کلی سوالات بود که باید هیأت به آنها پاسخ میداد.
این مقام مسؤول افزود: در گزارش تنظیم شده، یافتهها، راهکارها و دستگاههایی که باید پیگیر به سرانجام رساندن سیلابها شوند، ذکر شده است.
«محمد فاضلی» مشاور وزیر نیرو در روزهای اخیر در یکی از شبکههای اطلاع رسانی خود در باره این گزارش نوشت: بزرگی سیلابهای فروردین ۹۸ که چندین استان کشور را در بر گرفت، به حدّی بود که «هیأت ویژه گزارش ملی سیلابها» با صدور حکم رئیسجمهوری برای بیست نفر از اساتید دانشگاههای کشور به منظور بررسی همهجانبه پدیده سیلاب تشکیل شد.
وی ادامه داد: هیأت ویژه گزارش ملی سیلابها گزارش خود را در اسفند ۱۳۹۸ در هفده جلد و ۷۶۰۰ صفحه به رئیسجمهوری ارائه کرد و رئیسجمهوری نیز چند ماه بعد طی احکامی برای ۱۴ تن از وزرا، معاونان رئیسجمهوری و رؤسای سازمانهای دولتی، اقدامهای اصلاحی برای بهبود مدیریت کشور در برابر سیلاب را ابلاغ کرد.
فاضلی افزود: چند روز است که سیلاب چند استان و به ویژه شهرهایی در خوزستان را در بر گرفته است. من چند روز است انتظار میکشم تا ببینم آیا رسانه صدا و سیمای کشور یک برنامه تخصصی اجرا میکند که در آن بگویند بالاخره در این کشور که هفت هزار صفحه درباره سیلاب، توسط ۲۰ نفر استاد دانشگاه و حدود ۷۰۰ نفر همکارشان «گزارش ملی سیلابها» نوشته شده، مشکل کشور برای تابآوری در برابر سیل چیست.
مشاوروزیر نیرو ادامه داد: چند روز است منتظرم که نمایندگان شهرهای سیلزده در رسانه بگویند بالاخره ۷۰۰ نفر متخصص و کارشناس که گزارش ملی سیلابها نوشتند، پیشنهاداتشان چه بود که ما در مجلس دنبال کنیم و وضعیت تابآوری در برابر سیلاب را افزایش دهیم.
«رضا اردکانیان» وزیر نیرو هیجدهم آذرماه امسال درباره سیلابها گفت: تغییر اقلیم از حالت یک نظریه خارج شده و در جهان با آن به عنوان یک پدیده برخورد میشود.
وی افزود: یکی از عوارض یا نشانههای تغییر اقلیم این است که از شرایط اعتدالی در منطقه خارج خواهیم شدبه این معنا که دیگر نمیتوان گفت هر سال فقط روی ۲۳۰ تا ۲۵۰ میلیمتر بارش باید حساب کرد و در شرایط حدی میان ترسالیهای مکرر و شدید یا خشکسالیهای قابل ملاحظه قرار خواهیم گرفت.
اردکانیان افزود: لازم است برنامهریزیها هم متناسب تغییر اقلیم شود. بارشهایی که ناگهانی و با شدت و میزان بالا صورت میگیرد باز هم اتفاق خواهد افتاد. یعنی سیل و خشکسالی دیگر از حالت حوادث غیر مترقبه خارج و به حوادث مترقبه تبدیل میشود و وزارت نیرو و دستگاههای برنامهریزی کشور باید به سمت ایجاد سیستمهای نگهداری این حجم وسیع بارش و سیستمهای جمعآوری و هدایت آبهای سطحی توسط شهرداریها رفت.
جاری شدن سیلابهای امسال این سووال را در ذهنها متبادر کرده که پس چه نتیجهای از آن همه کارکارشناسی و بررسی سیلاب توسط تیمهای دانشگاهی حاصل شده که باز شاهد سیلابهای ویران کننده هستیم و آیا این گزارشها کاربردی نبوده اند؟