مطالعهای که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد نشان داد که ممکن است یک ارتباط ضعیف اما قابلقبول میان انگشتکردن در بینی و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل وجود داشته باشد.
به گزارش ساینس آلرت، در مواردی که دستکاری بینی باعث آسیبرساندن به بافتهای داخلی شود، گونههای مهمی از باکتریها مسیر آسانتری برای رسیدن به مغز پیدا میکنند. مغز نیز به حضور این باکتریها به شیوهای واکنش نشان میدهد که شباهتهایی با نشانههای بیماری آلزایمر دارد. نتایج این تحقیقات در مجله نیچر منتشر شده است.
البته برخی محدودیتهای قابلتوجه هنوز وجود دارد. برای مثال، پژوهشهای پشتیبان تاکنون روی موشها انجام شدهاند و نه انسانها. بااینحال، این یافتهها قطعاً ارزش بررسیهای بیشتر را دارند و میتوانند به درک بهتر ما از چگونگی آغاز بیماری آلزایمر کمک کنند؛ موضوعی که هنوز تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده است.
تیمی از پژوهشگران به رهبری دانشمندانی از دانشگاه گریفیث در استرالیا، آزمایشهایی را با یک باکتری به نام کلامیدیا پنومونیه (Chlamydia pneumoniae) انجام دادند. این باکتری میتواند انسان را آلوده کرده و باعث ذاتالریه شود. همچنین C. pneumoniae در بخش عمدهای از مغزهای انسانهای مبتلا به زوال عقل با شروع دیرهنگام دیده شده است.
تحقیقات مشخص کرد که در موشها، این باکتری میتواند از طریق عصب بویایی که حفره بینی را به مغز متصل میکند به سمت مغز حرکت کند. علاوه بر این، هنگامی که اپیتلیوم بینی یا همان بافت نازکی که در امتداد سقف حفره بینی قرار دارد دچار آسیب میشد، شدت عفونتهای عصبی افزایش مییافت.
در نتیجه، مغز موشها مقدار بیشتری از پروتئین آمیلوئید -بتا را رسوب میداد؛ پروتئینی که در پاسخ به عفونتها آزاد میشود. پلاکهای این پروتئین نیز در تعداد قابلتوجهی در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر یافت میشوند.
دانشمندان همچنین از سرعت گسترش C. pneumoniae در سیستم عصبی مرکزی موشها شگفتزده شدند؛ بهطوری که اولین عفونت ظرف ۲۴ تا ۷۲ ساعت رخ داد. تصور میشود که باکتریها و ویروسها بینی را بهعنوان مسیری سریع برای رسیدن به مغز انتخاب میکنند.
