همشهری آنلاین – گروه سیاسی: درسال‌های اخیر تعداد قابل‌توجهی از شهروندان ایرانی در زندان‌های اروپا و آمریکا به اتهام‌های سیاسی، مبهم یا کاملاً بی‌اساس بازداشت و با بدترین شرایط جسمی و روانی روبه‌رو شده‌اند؛ موضوعی که سندی بر رسوایی ادعاهای حقوق‌بشری غرب به‌حساب می‌آید. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبرمعظم‌انقلاب به بهانه برگزاری همایش بین‌المللی «حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، که قرار است ۱۲آذرماه، برگزار شود، در گزارش مستندی به بررسی پرونده بازداشت ۱۶ شهروند ایرانی در زندان‌های اروپا و آمریکا پرداخته که مهم‌ترین محورهای آن را در ادامه می‌خوانید.
۱
دیپلمات اسیر
- شهروند ایرانی: اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی
- اتهام ادعایی: ادعای واهی دست‌داشتن در طرح بمب‌گذاری علیه گردهمایی گروهک تروریستی منافقین در پاریس
- مدت بازداشت: حدود ۵ سال
- کشور بازداشت‌کننده: آلمان و بلژیک
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: شرایط سخت بازداشت، حضور طولانی‌مدت در سلول انفرادی، محرومیت از دیدار با خانواده و وکیل، نگهداری تحت فشارهای روانی و شرایط غیرانسانی، محرومیت از تماس تلفنی در مدت قابل‌توجه
- سرانجام: آزادی در ۵ خردادماه ۱۴۰۲ در قالب توافق مبادله زندانیان میان ایران و بلژیک
۲
وقتی تروریست‌ها متهم می‌کنند
- شهروند ایرانی: حمید نوری، کامند سابق قوه قضاییه
- اتهام ادعایی: طرح اتهام واهی «جنایت علیه بشریت» با شکایت چند تن از اعضای گروهک‌های معاند، به‌ویژه گروهک تروریستی منافقین
- مدت بازداشت: حدود ۴ سال و ۷ ماه
- کشور بازداشت‌کننده: سوئد
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: حضور طولانی مدت در سلول انفرادی، عدم دسترسی آزادانه به خانواده و وکیل، محرومیت از نور و هوای آزاد و فشارهای روانی شدید و برگزاری دادگاه در فضایی کاملا سیاسی
- سرانجام: آزادی پس از پیگیری‌های دیپلماتیک و در قالب توافق مبادله زندانیان میان ایران و سوئد در ۲۶ خردادماه ۱۴۰۳
۳
متهم به حمایت از مردم فلسطین
- شهروند ایرانی: مهدیه اسفندیاری، استاد دانشگاه و فعال فرهنگی ایرانی
- اتهام ادعایی: فعالیت‌های فرهنگی و حمایت از مردم فلسطین
- مدت بازداشت: بیش از ۷ ماه
- کشور بازداشت‌کننده: فرانسه
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: بازداشت در سلول انفرادی، محرومیت از تماس با خانواده و وکیل، فشارهای روانی و محدودیت‌های شدید و رفتارهای توهین‌آمیز ماموران زندان
- سرانجام: آزادی مشروط در آول ابان‌ماه ۱۴۰۴ پس از رایزنی‌های دیپلماتیک با دولت فرانسه، آن‌هم بدون اجازه خروج از فرانسه و دسترسی به فضای‌مجازی تا زمان برگزاری دادگاه در دی‌ماه ۱۴۰۴
۴
اتهام: دور زدن تحریم‌ها
- شهروند ایرانی: نگار قدس‌کنی، شهروند ایرانی
- اتهام ادعایی: دور زدن تحریم‌های آمریکا
- مدت بازداشت: ۲۷ ماه حبس
- کشور بازداشت‌کننده: استرالیا و آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: تحمل حبس در شرایط سخت دوران بارداری و جدایی قهری از فرزند، محروم ماندن از مراقبت‌های پزشکی مناسب
- سرانجام: دیپورت به ایران پس از تحمل ۲۷ ماه حبس
۵
بازداشت بدون اعلام اتهام
- شهروند ایرانی: دکتر احمدرضا بیضایی، استاد دانشگاه آزاد تبریز و پژوهشگر علوم تشریح دامپزشکی
- اتهام ادعایی: نامشخص
- مدت بازداشت: بیش از ۹ ماه
- کشور بازداشت‌کننده: ترکیه
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: عدم ارائه توضیح مناسب درباره دلیل بازداشت و عدم برگزاری دادگاه علنی
- سرانجام: احمدرضا بیضایی همچنان در بازداشت است و پیگیری‌های قضایی و دیپلماتیک ازسوی ایران ادامه دارد.
۶
اتهام‌زنی با فشار دولت آمریکا
- شهروند ایرانی: محمدرضا نوری، فعال رسانه‌ای ایرانی
- اتهام ادعایی: مبهم و نامشخص
- مدت بازداشت: حدود ۲ سال و ۷ ماه
- کشور بازداشت‌کننده: عراق، تحت فشارها و ادعاهای دولت آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: عدم اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق درباره جزئیات رسیدگی به پرونده ادعایی، طولانی‌شدن بازداشت بدون ارائه مستندات روشن
- سرانجام: ادامه بازداشت و استمرار پیگیری‌های حقوقی و دیپلماتیک ازسوی دولت ایران
۷
برخورد امنیتی با مهندس ایرانی
- شهروند ایرانی: مظفر خزایی، دانشمند ایرانی در حوزه طراحی موتورهای پیشرفته
- اتهام ادعایی: اتهام واهی سرقت اطلاعات محرمانه دفاعی و تلاش برای انتقال داده‌های حساس
- مدت بازداشت: محکوم به ۸سال و یک ماه زندان
- کشور بازداشت‌کننده: آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: اتهام‌زنی سیاسی - امنیتی بدون سند در دادگاه، وضعیت سخت زندان و رفتار نامناسب مأموران
- سرانجام: در حال تحمل دوران محکومیت
۸
بازداشت غیرقانونی دانشمند ایرانی
- شهروند ایرانی: دکتر سیروس عسگری، استاد دانشگاه صنعتی شریف و از دانشمندان حوزه مهندسی مواد
- اتهام ادعایی: اتهام‌های واهی از جمله «سرقت اطلاعات محرمانه تجاری» و «تقلب در امور ویزا»
- مدت بازداشت: حدود یک سال
- کشور بازداشت‌کننده: آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: نقض آشکار حقوق‌انسانی، محرومیت از خدمات درمانی، نگهداری طولانی‌مدت در سلول انفرادی، انتقال‌های تحقیرآمیز و فشارهای شدید روانی و چندبار انتقال میان بازداشتگاه‌های مختلف با غل‌وزنجیر سرانجام: آزادی و بازگشت به میهن در ۱۴خرداد ۱۳۹۹ (۳ ژوئن ۲۰۲۰) پس از پیگیری‌های دیپلماتیک دولت ایران
۹
نقض آزادی بیان
- شهروند ایرانی: شاهین هزامی، خبرنگار ایرانی ـ فرانسوی
- اتهام ادعایی: انتشار تصویری نمادین از فاجعه غزه و فعالیت در حمایت از مردم فلسطین
- مدت بازداشت: حدود ۲ هفته
- کشور بازداشت‌کننده: فرانسه
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: نگهداری در شرایط دشوار، نقض آزادی بیان و برخورد دوگانه با فعالان مدنی
- سرانجام: آزادی در ۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با پیگیری‌های حقوقی و دیپلماتیک دولت ایران
۱۰
آزادی به سبک فرانسوی
- شهروند ایرانی: بشیر بی‌آزار، فعال فرهنگی و مستندساز ایرانی
- اتهام ادعایی: انتشار پستی درباره تحریم‌ها و جنایات رژیم‌صهیونیستی
- مدت بازداشت: حدود یک ماه
- کشور بازداشت‌کننده: فرانسه
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: روند قضایی نامشخص، نقض آزادی بیان، نگهداری در شرایط سخت
- سرانجام: آزادی پس از پیگیری‌های دیپلماتیک دولت ایران
۱۱
اتهامی که اثبات نشد
- شهروند ایرانی: کاظم دارابی، فعال فرهنگی و اجتماعی ایرانی
- اتهام ادعایی: اتهام واهی مشارکت در حادثه رستوران «میکونوس»
- مدت بازداشت: تحمل بیش از ۱۵ سال حبس
- کشور بازداشت‌کننده: آلمان
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: پرونده‌سازی سیاسی و بدون سند، وارد آوردن فشارهای روحی و محدودیت در دیدار با خانواده
- سرانجام: آزادی مشروط در ۱۹ آذرماه ۱۳۸۶ و بازگشت به ایران
۱۲
مصداق تبعیض نژادی
- شهروند ایرانی: مرضیه هاشمی، خبرنگار و مجری شبکه پرس‌تی‌وی
- اتهام ادعایی: بازداشت بدون هیچ‌گونه توضیح رسمی و تفهیم اتهام
- مدت بازداشت: چند روز بازداشت و بازجویی
- کشور بازداشت‌کننده: آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: نگهداری در شرایط نامناسب، اعمال محدودیت‌های شدید و بازداشت بدون تفهیم اتهام رسمی
- سرانجام: آزادی پس از چند روز بازداشت و بازجویی و بازگشت به تهران
۱۳
حبس سیاسی دانشمند ایرانی
- شهروند ایرانی: دکتر مسعود سلیمانی، استاد برجسته دانشگاه تربیت‌مدرس و پژوهشگر حوزه سلول‌های بنیادی
- اتهام ادعایی: اتهام واهی «تلاش برای صدور مواد بیولوژیکی به ایران بدون مجوز»
- مدت بازداشت: بیش از یک سال
- کشور بازداشت‌کننده: آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: اتهام‌زنی سیاسی بدون سند، نگهداری طولانی‌مدت بدون محاکمه، محدودیت در ارتباط با خانواده و شرایط دشوار بازداشت
- سرانجام: آزادی در آذرماه ۱۳۹۸ در قالب مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا
۱۴
بازداشت با اعمال فشار آمریکا
- شهروند ایرانی: دکتر محمد عابدینی نجف‌آبادی، نخبه ایرانی
- اتهام ادعایی: نقض تحریم‌های فناوری
- مدت بازداشت: حدود یک ماه
- کشور بازداشت‌کننده: ایتالیا با درخواست دولت آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: اتهام‌زنی سیاسی و بدون سند و اعمال فشار آمریکا برای استرداد شهروند ایرانی
- سرانجام: آزادی در دی‌ماه ۱۴۰۳ با پیگیری‌های دیپلماتیک ایران و اعلام فقدان مدارک کافی
۱۵
اتهام‌زنی سیاسی به شهروند دوتابعیتی
- شهروند ایرانی: محمدمهدی صادقی، شهروند دوتابعیتی ایران و آمریکا
- اتهام ادعایی: مشارکت در صادرات غیرقانونی قطعات الکترونیک حساس به ایران
- مدت بازداشت: از دسامبر ۲۰۲۴ تاکنون
- کشور بازداشت‌کننده: آمریکا
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: برخورد سیاسی و تبعیض‌آمیز با متخصصان ایرانی
- سرانجام: روند قضایی پرونده همچنان در جریان است.
۱۶
اتهام: آموزش نماز به فرزند
- شهروند ایرانی: دکتر دالوندی، دانشجوی دکتری دانشگاه کارولینسکا در استکهلم
- اتهام ادعایی: اتهام‌زنی مرتبط با تشویق دخترش به اقامه نماز
- مدت بازداشت: حدود سه روز
- کشور بازداشت‌کننده: سوئد
- مهم‌ترین نقض حقوق‌بشر: بازداشت بدون تفهیم اتهام، در نظر نگرفتن وضعیت پزشکی و بیماری قلبی مزمن، قطع دسترسی به داروهای حیاتی و سلب امکان تهویه هوای آزاد از طریق پنجره سلول
- سرانجام: آزادی پس از پیگیری سفارت ایران در سوئد
