در روزگاری که سفره‌ها کوچک‌تر و دل‌ها خسته‌تر شده‌اند، نمایشِ ثروت و تمایز طبقاتی نه فقط بی‌سلیقگی، که بی‌رحمی است. جامعه‌ای که هر روز درگیر گرانی، اجاره‌خانه و اضطراب تأمین نان شب است، تاب شنیدنِ طعنه‌های «بالاشهری» را ندارد. آن‌جا که کسی از سر شوخی یا تفاخر، فاصله طبقاتی را به رخ می‌کشد، در واقع نمک بر زخم جمعی می‌پاشد که سال‌هاست زیر فشار اقتصاد خم شده است.

 

پول، اگر در مسیر کار، تولید و خدمت به مردم جریان یابد، برکت است. اما وقتی به ابزار خودنمایی تبدیل شود، از معنا تهی می‌شود. پدیده «نوکیسگی» درست از همین‌جا آغاز می‌شود؛ از جایی که ثروت بی‌ریشه، به جای فروتنی، به دنبال شهرت و تمایز است.

 

در فرهنگ ایرانی، «دارایی» هیچ‌گاه مترادف با «ارزشمندی» نبوده. انسان بزرگ را نه از متراژ خانه و نام محله‌اش، که از منش و مرامش می‌شناختند. اما امروز در شهری مثل تهران، نام محله‌ها گاهی جای انسان‌ها را گرفته‌اند؛ زعفرانیه، الهیه، ونک یا نظام‌آباد… دیگر فقط آدرس نیستند، بلکه برچسب طبقاتی‌اند. و این یعنی سقوط آرامی که از جیب‌ها شروع شد و به جان‌ها رسید.

 

وقتی چهره‌ای شناخته‌شده در رسانه از بالا و پایین‌شهر سخن می‌گوید، مردم فقط یک شوخی نمی‌شنوند؛ بلکه بازتاب همان بی‌عدالتیِ دیرینه را احساس می‌کنند. در روزهایی که میلیون‌ها نفر از تأمین ساده‌ترین نیازهای خود درمانده‌اند، شنیدن اینکه «ونک پایین است»، چیزی فراتر از بی‌ذوقی است؛ توهینی است به شعور و دردِ جمعی.

 

خانم فریبا نادری شاید نخواست تحقیر کند، اما گفتارش پژواک رنج هزاران نفری شد که ماه‌هاست در نبرد نابرابر با تورم شکست خورده‌اند. آن‌ها که دستشان از رفاه کوتاه مانده، حالا باید به شوخی کسی بخندند که برایش ونک، پایین‌شهر است!

 

نوکیسگی، تنها نداشتنِ فرهنگِ ثروت نیست؛ نداشتنِ همدلی است. ثروت اگر با فروتنی همراه نباشد، به کاریکاتوری از موفقیت تبدیل می‌شود. در جامعه‌ای که نابرابری هر روز پررنگ‌تر می‌شود، بزرگ‌ترین نشان اصالت، سادگی است نه فخرفروشی.

 

این ماجرا شاید برای یک بازیگر حاشیه‌ای گذرا باشد، اما برای مردم، یادآوری تلخ تبعیض است؛ یادآوری اینکه میان کاخ و کوخ، فاصله‌ای‌ست پر از بغض، بی‌اعتمادی و بی‌عدالتی.

و تا وقتی که عده‌ای تصور می‌کنند با خانه‌ای در زعفرانیه از مردم بالاترند، باید گفت: بلندی به ارتفاع ساختمان نیست، به عمق انسان است.