به گزارش همشهری آنلاین، هیات وزیران به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست، آیین نامه اجرایی ماده (۸) قانون هوای پاک درخصوص «تعیین سن فرسودگی انواع خودروها» را با رویکرد حفظ حق مالکیت افراد درخصوص وسیله نقلیه و افزایش نظارت بر انجام معاینه فنی به جای تعیین مطلق سن به عنوان معیار فرسودگی خودرو، به تصویب رساند.
براساس آیین نامه فوق، با توجه به کاهش ایمنی و آلایندگی انواع وسایل نقلیه با گذشت زمان در اثر استهلاک و پوسیدگی اجزا و بدنه، شاخص سن مرز فرسودگی بجای سن فرسودگی تعیین شده و خودروهای مشمول ملزم به افزایش دفعات سالانه معاینه فنی و افزایش هزینه‌های تردد هستند.
این امر به نحوی است که مالک وسیله نقلیه جهت اطمینان از صحت عملکرد آن، بایستی در بازه‌های زمانی کوتاه تری اقدام به معاینه فنی و بازرسی خودرو نماید. این خودروها به علت کارکرد بیشتر و طول عمرشان، عمدتاً دچار پوسیدگی بدنه و ساختار می¬شوند و ریسک بروز تصادفات در سطح جاده‌ها و شهرها را به شدت افزایش می‌دهند.
به موجب آیین نامه اجرایی یاد شده، سن مرز فرسودگی برای خودروهای شخصی شامل سواری، استیشن (ون) و سواری کار ۱۵ سال و تعداد دفعات معاینه فنی پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی، ۲ مرتبه (۶ ماه یکبار) در سال تعیین شد.
برای خودروهای عمومی شامل تاکسی سواری، استیشن (ون) و سواری کار بنزینی و دوگانه سوز، پایه گازسوز و برقی، سن مرز فرسودگی به ترتیب ۸، ۱۰ و ۱۴ سال و تعداد دفعات معاینه فنی پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی برای هریک از آنها به ترتیب، ۴ مرتبه (سه ماه یکبار) در سال و ۳ مرتبه (۴ ماه یکبار) در سال تعیین گردید.
سن مرز فرسودگی برای وانت پایه گازسوز و بنزینی، دوگانه سوز و دیزلی به ترتیب ۱۴ و ۱۳ سال و تعداد دفعات معاینه فنی پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی ۳ مرتبه (۴ ماه یکبار) در سال، برای اتوبوس درون شهری دیزلی، پایه گازسوز و برقی (منوط به بازسازی با رعایت قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی) سن مرز فرسودگی به ترتیب ۱۰ و ۲۰ سال و تعداد دفعات معاینه فنی پس از رسیدن به این سن، برای اتوبوس‌های دیزلی و پایه گازسوز ۴ مرتبه (۳ ماه یکبار) در سال و برای اتوبوس‌های برقی ۳ مرتبه (۴ ماه یکبار) در سال تعیین شد.
سن مرز فرسودگی برای مینی بوس و میدل باس درون و برون شهری دیزلی، پایه گازسوز و برقی (منوط به بازسازی با رعایت قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی) به ترتیب ۸، ۱۰ و ۲۰ سال و تعداد دفعات معاینه فنی پس از رسیدن به سن فرسودگی برای هریک از آنها ۳ مرتبه (۴ ماه یکبار) در سال، برای اتوبوس برون شهری و کشنده، کامیون و کامیونت، سن مرز فرسودگی به ترتیب ۱۰ و ۱۶ سال و تعداد معاینه فنی پس از رسیدن به این سن، به ترتیب برای هریک از آنها ۳ مرتبه (۴ ماه یکبار) در سال خواهد بود.
همچنین برای موتورسیکلت‌های بنزینی کاربراتوری، بنزینی انژکتوری و برقی، سن مرز فرسودگی به ترتیب ۵، ۶ و ۱۲ سال و تعداد معاینه فنی پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی برای هریک از آنها ۲ مرتبه (۶ ماه یکبار) در سال تعیین شد.
برای سواری دولتی نیز سن مرز فرسودگی ۱۳ سال و تعداد معاینه فنی پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی، ۳ مرتبه (۴ ماه یکبار) در سال تعیین شده است.
تعداد دفعات معاینه فنی خودروهای شخصی مندرج در آیین‌نامه، ۵ سال پس از گذشتن از سن مرز فرسودگی به ۳ مرتبه در سال (هر ۴ ماه یکبار) افزایش می‌یابد.
همچنین تردد وسایل نقلیه شامل تاکسی‌های بنزینی و دوگانه سوز و موتورسیکلت‌های بنزینی کاربراتوری با سامانه سوخت رسانی کاربراتوری، در شهرهای دارای اولویت آلایندگی، از ابتدای سال ۱۴۰۱ ممنوع می باشد و مشمول کلیه محدو یت¬های خودرو فرسوده مندرج در ماده (۸) قانون هوای پاک می شوند.
تغییر پلاک انواع وسایل نقلیه عمومی به شخصی به علت کارکرد بالاتر وسایل نقلیه عمومی و افت عملکردی، ایمنی و محیط زیستی آنها، ممنوع است.
در صورت بازسازی اساسی اتوبوس‌های حمل و نقل عمومی درون شهری طبق دستورالعمل مشترک وزارتخانه‌های کشور و صنعت، معدن و تجارت و سازمان حفاظت محیط زیست، ۵ سال به سن مرز فرسودگی آنها اضافه می‌شود.
تردد خودروهای کاربراتوری در محدوده‌های LEZ (ناحیه کم انتشار) و ممنوعه وفق ماده (۱۸) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، در شهرهای دارای اولویت آلایندگی، از ابتدای سال ۱۴۰۱ ممنوع است و در صورت تردد این خودروها در مناطق ممنوع اعلام شده در محدوده کلانشهرها، ۲ میلیون ریال جریمه خواهند شد.
برای خودروهای سنگین و نیمه سنگین، سبک و موتورسیکلت با قوای محرکه ترکیبی (هیبریدی) سن مرز فرسودگی براساس قوه محرکه احتراقی بوده و نسبت به وسایل نقلیه دارای قوای محرکه صرفاً احتراقی، دو سال به " سن مرز فرسودگی" آنها اضافه می‌شود.
در موارد زیر، دو سال به سن مرز فرسودگی اضافه می‌شود:
الف ـ کلیه خودروهای دیزلی در صورت نصب پالایش‌گر (فیلتر) دوده استاندارد حداقل یک سال قبل از رسیدن به سن مرز فرسودگی
ب ـ تعویض واکنش ساز (کاتالیست) استاندارد و سامانه (سیستم) آلایندگی اگزوز برای تاکسی‌های بنزینی و دوگانه سوز و پایه گازسوز
همچنین با توجه به پیش بینی‌های انجام شده در آیین نامه مذکور، انتظار می رود با افزایش تعداد دفعات معاینه فنی خودروهایی که به سن مرز فرسودگی می‌رسند، به مرور خودروهای دارای فناوری‌های قدیمی مانند وسایل نقلیه کاربراتوری، از چرخه مصرف خارج و اسقاط شوند؛ هر چند نتایج مورد انتظار، به صورت تدریجی محقق خواهند شد. از طرفی با افزایش نظارت بر سلامت فنی، ایمنی و آلایندگی خودرو، انتظار می رود تلفات انسانی و خسارات مالی ناشی از حوادث رانندگی نیز کاهش یابد.
