به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، از بین پالایشگاه­‌های موجود کشور، به جز پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس که با همت متخصصان داخلی در سال 1396 به بهره‌برداری رسید، میانگین سن سایر پالایشگاه‌ها بیش از ۳۵ سال گزارش شده است.

طراحی قدیمی و تولید مقادیر زیاد فرآورده‌های کم‌ارزش سنگین مانند نفت کوره، موجب عدم توجیه اقتصادی مجموعه‌­های پالایشی کشور شده است، به‌طوری که که دولت به منظور کمک به پالایشگاه­‌های موجود، نرخ تخفیف 5 درصدی در نرخ خوراک این مجموعه‌­ها را اعمال می‌کند.

طرح‌های ارتقای کمیت و کیفیت پالایشگاه‌های نفت خام کشور اهدافی از جمله پاسخگویی به تغییر الگوی مصرف از فرآورده‌های میان تقطیر به فرآورده‌های سبک‌تر مانند بنزین، ارتقای کیفیت فرآورده‌های تولیدی بر اساس استانداردهای بین‌المللی، کاهش تولید نفت کوره، کاهش آلاینده‌های محیط زیستی، تولید بیشتر بنزین و ارتقای کیفیت فرآورده‌های بنزین و گازوئیل به یورو ۴ و یورو ۵ را دنبال می‌کند، بنابراین با توجه به افزایش مصرف بنزین و گازوئیل در کشور، حرکت به سمت اجرای طرح‌های ارتقا و کیفی‌سازی پالایشگاه‌های نفت خام به‌منظور تأمین امنیت سوخت کشور، ایجاد ارزش‌ افزوده پالایشگاه‌ها، افزایش کیفیت فرآورده‌های نفتی و کاهش آلاینده‌های محیط زیستی ضروری است.

*تنفس خوراک، موتور پیشران حرکت پالایشگاه‌­ها به سمت ارتقای کیفی فرآورده‌­ها

تبدیل ترکیبات سنگین و کم ارزش نفت ­خام به فرآورده‌های سبک‌­تر مستلزم احداث واحدهای فرآیندی هزینه بری همچون RFCC، FCC و کک سازی تأخیری است؛ از همین رو مجموعه­ پالایشی کشور با وجود طرح‌ریزی برنامه‌­های ارتقای کیفی فرآورده­‌ها و در برخی موارد خرید دانش فنی موردنیاز، به دلایلی از جمله عدم جذابیت اقتصادی و بازگشت سرمایه طولانی مدت اجرای این طرح­‌ها، با مشکل تامین مالی مواجه بوده است.

از همین رو قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با اعطای تنفس خوراک مشکل جذابیت اقتصادی طرح‌­های ارتقای کیفی فرآورده پالایشگاه‌­های موجود را نیز مرتفع کرد تا پالایشگاه‌­های کشور بتوانند با استفاده از تسهیلات تنفس خوراک نفت خام با خیالی آسوده اقدام به تأمین مالی پروژه­‌های خود کنند.

با تصویب آیین‌نامه اجرایی این قانون در هیات وزیران و فراخوان عمومی وزارت نفت در بهمن ماه 1398، تعداد 12 طرح ارتقا و بهینه‌سازی پالایشگاه‌های موجود جهت استفاده از تسهیلات تنفس خوراک مورد تایید وزارت نفت قرار گرفت که جزئیات طرح‌های برگزیده در جدول 1 آورده شده است.

جدول 1

*آخرین وضعیت تنفس خوراک دو طرح ارتقای کیفی پالایشگاه شیراز

در میان طرح‌هایی که مجوز بهره‌مندی از مزایای این قانون را دریافت کردند پالایشگاه‌ شیراز با دو طرح ارتقای کیفی بنزین (ایزومریزاسیون نفتای سبک) و ارتقای کیفی گازوئیل (واحد GHT یا همان گازوئیل هیدروتریتینگ) جزء پالایشگاه‌های دارای مجوز ذیل این قانون است.

طرح ارتقای کیفی بنزین این پالایشگاه با پیشرفت فیزیکی بالای 90 درصد و هزینه سرمایه‌گذاری 44.5 میلیون دلار از لحاظ پیشرفت پیشروترین طرح موجود ذیل قانون یاد شده است که پیش‌بینی می‌شود تا دو ماه آینده به بهره‌برداری برسد. بهره‌برداری از این طرح بیش از 2.5 میلیون لیتر در روز به ظرفیت تولید بنزین کشور کمک می‌کند.

با توجه به نزدیک شدن به موعد بهره‌برداری از واحد ایزومریزاسیون نفتای سبک (بنزین‌سازی) با توجه به ماده 25 آیین‌نامه اجرایی قانون پتروپالایشگاه‌ها، ضروری است مقدمات اجرایی دریافت تسهیلات صندوق توسعه ملی با هماهنگی‌های وزارت نفت و بانک عامل انجام بگیرد.

مطابق بررسی‌­های صورت گرفته از سوی خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، موضوع استفاده از تنفس خوراک نفت­ خام این طرح که به عنوان اولین طرح استفاده‌کننده از تسهیلات قانون خواهد بود همچنان در انتظار مجوز تنفس خوراک صندوق توسعه ملی است.

عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی معتقد است، اعطای تسهیلات تنفس خوراک به طرح‌ها هر کدام نیازمند اذن مکتوب رهبری است، در صورتی که با توجه به مشروح مذاکرات روز 1398/4/24 مجلس شورای اسلامی هنگام تصویب قانون پتروپالایشگاه‌ها رئیس وقت مجلس شورای اسلامی عنوان کرد، اذن مقام معظم رهبری برای این موضوع اخذ شده است و شورای نگهبان نیز به همین اعتبار قانون را تصویب کرد.

به‌طور کلی ایجاد ارزش افزوده بر نفت خام جزو مطالبات اصلی مقام معظم رهبری بوده‌ است و ایشان تاکنون صراحتاً سه مرتبه بر اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها در سخنرانی‌های مختلف تأکید کرده‌اند. اما صندوق توسعه ملی با ممانعت در صدور مجوز تنفس خوراک پتروپالایشگاه‌ها و طرح ارتقای پالایشگاه‌های موجود در واقع مانع تسریع در پیشرفت طرح‌های پتروپالایشی کشور شده‌ است.

دریافت تسهیلات تنفس خوراک پالایشگاه شیراز کمک موثری به برنامه طرح‌های ارتقا کیفی پالایشگاه شیراز می‌کند؛ زیرا دریافت تنفس خوراک طرح ایزومریزاسیون این پالایشگاه به مبلغ 44 میلیون دلار موجب تامین مالی واحد طرح در دست اجرای شیرین سازی گازوئیل این پالایشگاه (GHT) می‌شود.

پایان پیام/