سیستم ایمنی بدن یک سیستم پیچیده است که از سلول ها، بافت ها و اندام های مختلفی تشکیل شده است. این سیستم وظیفه محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری زا مانند باکتری ها، ویروس ها و انگل ها را بر عهده دارد. یک سیستم ایمنی ضعیف می تواند شما را نه تنها در برابر بیماری های مختلف آسیب پذیر کند، بلکه روزها و هفته ها بهبودی شما طول بکشد.
تغذیه مناسب و متوازن باعث قوی شدن سیستم ایمنی بدن میشود؛ اما برخی مواد غذایی و عوامل میتوانند سیستم ایمنی را ضعیف کنند یا در برخی افراد باعث واکنشهای نامطلوب شوند.
سیستم ایمنی بدن شما محافظ شماست، اما به جای محافظت از بیرون، از درون بدن شما محافظت می کند. از بدن در برابر میکروب ها و سایر عوامل بیماری زا از جمله باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و سموم محافظت می کند. سیستم ایمنی متشکل از تیمی از چندین اندام، سلول و پروتئین مختلف است.
سیستم ایمنی بدن دارای دو جزء است که با هم کار می کنند: سیستم ایمنی ذاتی و سازگار یا اکتسابی. شما با یک سیستم ایمنی ذاتی به دنیا می آیید، اما سازگاری زمانی ایجاد می شود که بدن شما در معرض ارگانیسم های کوچک، به عنوان مثال، باکتری ها، یا زمانی که بدن شما در معرض مواد شیمیایی آزاد شده توسط آن میکروب ها قرار می گیرد، ایجاد می شود.
هنگامی که بیمار می شوید یا در حال مبارزه با بیماری هستید، سه ویتامین یا ماده مغذی مهم ایمنی شما را تقویت می کنند: ویتامین D، C و روی. این مواد مغذی در مبارزه با عفونت مهم هستند.
• ویتامین D: بدن به این ماده مغذی وابسته است. این با هر قسمت از سیستم ایمنی شما درگیر است: سلول های T، سلول های B، فاگوسیت ها و نوتروفیل ها. ویتامین D برای تنظیم التهاب ضروری است. همچنین این ویتامین آسیب های جانبی ناشی از عوامل بیماری زا به ویژه ویروس ها را به حداقل می رساند. بدون ویتامین D، مدت طولانی تری از عفونت رنج خواهید برد.
• ویتامین C : یک ویتامین رایج است که بیشتر افراد آن را با سرماخوردگی مرتبط می دانند. کار گلبول های سفید را افزایش می دهد و توانایی دفاع در برابر عفونت ها را افزایش می دهد. بیماری شما بدون این ماده مغذی طولانی تر خواهد بود.
• روی: بدون مواد معدنی کمیاب روی، غده تیموس شما ،غده ای که سلول های T شما را تمرین می دهد، کوچک می شود. روی برای حفظ بافت لنفاوی از جمله غدد لنفاوی حیاتی است. همچنین به تنظیم تعداد گلبول های سفید خون در سیستم کمک می کند و طول مدت بیماری بدون روی افزایش می یابد.
بهترین راه برای تقویت سیستم شما این است که این مواد مغذی مهم را در خود بگنجانید و از غذاهایی که بدن شما را از آنها کم می کند اجتناب کنید.
این یکی از مواد غذایی است که باعث کمبود هر سه مورد از ارزشمندترین مواد مغذی سیستم ایمنی می شود. مسلماً این ماده غذایی شماره یک مضرترین غذا برای سیستم ایمنی است.
تحقیقات نشان می دهد که ترکیب شیمیایی ویتامین C مشابه قند است. هنگامی که هر دو مصرف می شوند، بدن از قند استفاده می کند. اما، این باعث می شود آنها در یکی از مهمترین ویتامین ها کمبود داشته باشند. معمولاً افراد دیابتی یا کسانی که مشکلات قند خون دارند کمبود ویتامین C دارند. افرادی که کمبود ویتامین C دارند اغلب از خونریزی لثه، خستگی و مشکلات کلاژن رنج می برند که می تواند منجر به بیماری پوستی به نام کراتوز پیلاریس شود.
وقتی شکر می خورید، جذب و فعال شدن ویتامین D به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. وقتی قند می خورید، کلیه های شما نمی توانند این ویتامین را به خوبی پردازش کنند. همچنین، کارشناسان می گویند قند تولید ویتامین D را متوقف می کند. به همین دلیل است که دیابتی ها معمولا ویتامین D کمی دارند. همچنین، هنگامی که مقدار زیادی شکر می خورید و می نوشید، به چربی کبد تبدیل می شود که می تواند جذب ویتامین D را مهار کند.
جذب روی نیز با مصرف شکر مشکل ساز می شود. این منجر به دفع بیش از حد ماده معدنی از کلیه ها می شود. زمانی که مقدار زیادی روی در ادرار وجود دارد،به آن هایپرزینکوریا می گویند. قند موجود در رژیم غذایی نیز جذب روی را مختل می کند.
روغن کانولا، روغن نباتی، روغن گلرنگ، روغن سویا و روغن ذرت همگی روغن های تصفیه شده در نظر گرفته می شوند. به نظر می رسد این روغن های فرآوری شده مقصر التهاب بدن هستند. به دلیل نحوه تغییر آنها ( استفاده از مواد شیمیایی برای تصفیه) منجر به تولید چربی های ترانس می شود. چربی های ترانس به شدت برای بدن مضر هستند.
بسیاری از روغن های دیگر مانند روغن زیتون و روغن هسته انگور هستند که می توانید از آنها استفاده کنید که تاثیر منفی روی سیستم ایمنی ندارند. روغن آووکادو،چربی غاز، اردک و مرغ نیز نمونههایی از چربیهای تک غیراشباع هستند که میتوان از آنها برای پخت در دمای پایین (زیر 180 درجه) استفاده کرد.
همه چربی ها برای شما مضر نیستند، اما چربی های اشباع شده یک نوع چربی ناسالم هستند. رژیم های غذایی سرشار از چربی اشباع شده با پاسخ ایمنی ضعیف مرتبط هستند. تحقیقات جدید نشان میدهد که چربیهای اشباع شده میتوانند باعث مهاجرت مونوسیتها، نوعی گلبول سفید، به بافتهای اندامهای حیاتی شوند.
این مهاجرت می تواند منجر به آسیب به پوشش روده شود. این تایید می کند که سطوح بالای چربی اشباع شده در خون می تواند فرد را مستعد التهاب و آسیب بافتی کند.
برخی از غذاهای سرشار از چربی های اشباع شده عبارتند از خامه فرم گرفته، گوشت های چرب، گوشت های فرآوری شده، دسرها، پنیر، شیر و کره همچنین، میلک شیک، شکلات و بستنی نیز نمونه هایی از چربی های اشباع شده هستند.
الکل سمی است که بدن شما باید آن را فیلتر کند. که سیستم ایمنی شما را به خطر می اندازد. وقتی سیستم ایمنی بدن شما آسیب پذیر می شود، مبارزه با بیماری یا حتی بهبودی مناسب سخت تر می شود. محققان می گویند مصرف بیش از حد الکل منجر به بهبودی آهسته تر و سخت تر پس از عفونت و آسیب های فیزیکی، از جمله بهبود ضعیف زخم می شود.
الکل میتواند با میکروبیوم روده یا باکتریهای دوست روده نیز مشکل ایجاد کند. چیزی که به نظر می رسد این است که الکل معمولاً از طریق دستگاه گوارش (GI) عبور می کند و از آنجا به جریان خون جذب می شود. یکی از مهمترین اثرات فوری الکل این است که بر ساختار و یکپارچگی دستگاه گوارش تأثیر میگذارد. بنابراین، الکل تعداد میکروبها را در فلور روده تغییر میدهد و منجر به مشکلاتی در عملکرد طبیعی روده میشود. عملکرد روده تأثیر مستقیمی بر سلامت سیستم ایمنی دارد.
گوشت زغالی شده، گوشتی است که در دمای بالا، معمولاً روی زغال چوب پخته می شود. این روش پخت باعث تولید ترکیبی به نام AGEs می شود که می تواند استرس اکسیداتیو را افزایش دهد.
استرس اکسیداتیو زمانی اتفاق می افتد که رادیکال های آزاد در بدن بیش از آنتی اکسیدان ها باشند. گوشت کباب شده با زغال ممکن است حاوی AGE ها باشد که با مشکلات سلامتی مانند سیستم ایمنی آسیب دیده و سرطان روده بزرگ مرتبط است.
محققان هنوز مطمئن نیستند که گوشت زغالی چگونه می تواند به سلامتی آسیب برساند. با این حال، آنها معتقدند که این امر ممکن است به دلیل مواد شیمیایی مضری باشد که در طول پخت گوشت با حرارت بالا تشکیل می شوند. این مواد شیمیایی می توانند باعث التهاب، اختلال در تولید انسولین یا مقاومت به انسولین شوند. اینها می تواند منجر به مشکلاتی مانند دیابت و بیماری قلبی شود.
بنابراین، هدف این است که از خوردن وعده های غذایی مکرر مرغ کبابی، بیکن سرخ شده و هات داگ کبابی پرهیز کنید که همگی پر از AGE هستند. آنها همچنین مملو از چربی های اشباع شده هستند که ضربه دیگری به سیستم ایمنی سالم است.
غلات و کربوهیدرات های فرآوری شده، مانند پیتزا، می توانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند. وزارت کشاورزی ایالات متحده غذای فرآوری شده را به این صورت تعریف می کند: "هر گونه محصول کشاورزی خام که شسته، تمیز، آسیاب، برش، خرد شده، حرارت داده شده، پاستوریزه، بلانچ، پخته، کنسرو، منجمد، خشک شده، کم آب، مخلوط یا بسته بندی شده باشد که حالت طبیعی آن را تغییر می دهد." این همچنین می تواند شامل افزودن مواد نگهدارنده، طعم دهنده ها، مواد مغذی و سایر افزودنی های غذایی باشد.
با توجه به این تعریف، می توان حدس زد که بسیاری از غذاها در دسته غذاهای فرآوری شده قرار می گیرند. این شامل غذاهایی می شود که به طور معمول در قفسه های سوپرمارکت دیده می شوند، مانند غذاهای کنسرو شده، غذاهای آماده، غذاهای بسته بندی شده و غذاهای سرخ شده.
مشکل غذاهای فرآوری شده این است که آنها اغلب حاوی مقادیر زیادی شکر، نمک، رنگ های مصنوعی و طعم دهنده ها هستند. این مواد می توانند به یک ماده سالم آسیب برسانند و آن را به یک غذای مضر تبدیل کنند. کربوهیدرات های تصفیه شده می توانند به قند تبدیل شوند. این قند می تواند بر باکتری های روده تأثیر بگذارد، به روده ها آسیب برساند و التهاب ایجاد کند. التهاب می تواند سیستم ایمنی بدن را مختل کند.
بهتر است از خوردن غذاهایی مانند نان باگت، پاستا، کراکر و حتی تنقلات غلات کامل خودداری کنید. سایر غذاهای ناسالم فرآوری شده عبارتند از سیب زمینی سرخ کرده، همبرگر و هات داگ. بسیاری از این غذاها دارای مواد نگهدارنده هستند که به ماندگاری آنها کمک می کند و به آنها کمک می کند جذاب تر به نظر برسند.
هنگامی که غذاها فرآیند سرخ کردن را طی می کنند، ترکیب تغذیه ای غذاها را از طریق «اکسیداسیون، پلیمریزاسیون و هیدروژنه شدن» تغییر می دهد.
همبرگرها و سیب زمینی سرخ کرده، مانند بسیاری از غذاهای فرآوری شده، حاوی مقادیر زیادی AGE هستند که می توانند به سیستم ایمنی بدن آسیب برسانند. AGE ها ترکیباتی هستند که در طول پخت غذاهای حاوی چربی و پروتئین تشکیل می شوند. آنها می توانند التهاب ایجاد کنند و عملکرد سلول های ایمنی را مختل کنند. همچنین، این غذاها اغلب کمبود مواد مغذی هستند که برای سیستم ایمنی بدن ضروری است. آنها معمولاً فاقد ویتامین A، C و E هستند که برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن مهم هستند.
این ترکیبات تولید سلولی شما را مختل می کنند و باعث التهاب می شوند. AGE ها با بیماری های دژنراتیو مانند دیابت، آترواسکلروز، بیماری مزمن کلیوی و بیماری آلزایمر مرتبط هستند. یک راه خوب برای جبران اثرات منفی غذاهای سرخ شده، افزودن سالاد و سبزیجات سالم به وعده های غذایی خود است.
اسیدهای چرب امگا 6 نوعی چربی غیراشباع چندگانه هستند که در روغن های گیاهی، آجیل و دانه ها رایج است. اگر آنها را در حد متعادل و به جای چربی های اشباع مصرف کنید، اسیدهای چرب امگا 6 می توانند برای سلامت قلب و حتی محافظت در برابر بیماری های قلبی باشند.
چهار نوع چربی امگا 6 عبارتند از LA (اسید لینولئیک)، ARA (اسید آراشیدونیک)، GLA (گاما لینولئیک)، و CLA (اسید لینولئیک مزدوج). مرغ، آجیل، روغن نباتی، غلات، کانولا و روغن سویا همه غذاهایی هستند که سرشار از امگا 6 هستند.
مسئله این است که وقتی بیش از حد امگا 6 مصرف می کنید، التهاب شما را افزایش می دهد. از سوی دیگر، امگا 3 التهاب شما را کاهش می دهد. ترفند ایجاد تعادل در بدن با خوردن بیشتر غذاهای امگا 3 مانند روغن ماهی، تخم مرغ، روغن کبد ماهی و ماهی است.
نمک بیش از حد در رژیم غذایی شما می تواند پاسخ ایمنی شما را کاهش دهد و منجر به التهاب در بدن شود. التهاب می تواند خطر ابتلا به بیماری های خودایمنی را افزایش دهد.
رژیم غذایی پر نمک نه تنها برای فشار خون، بلکه برای سیستم ایمنی بدن نیز مضر است.
نمک زیاد در رژیم غذایی شما را در برابر التهاب و در نتیجه بیماری آسیب پذیرتر می کند. همچنین بر وضعیت باکتری های روده شما تأثیر می گذارد. توصیه می شود که بزرگسالان روزانه شش گرم نمک یا کمتر بخورند، یعنی حدود یک قاشق چایخوری.
شما سعی می کنید از شکر اجتناب کنید، که عالی است. با این حال، استفاده از شیرین کننده ها به عنوان جایگزین شکر ممکن است ایده خوبی نباشد. تحقیقات نشان می دهد که شیرین کننده ها می توانند میکروبیوم روده را تغییر دهند. یک مطالعه نشان داد که استفاده از شیرین کننده ها می تواند باعث عدم تحمل گلوکز شود.
همچنین، آن تغییرات در باکتری های روده می تواند منجر به افزایش التهاب شود. بنابراین، پاسخ ایمنی شما به تاخیر می افتد. به نظر می رسد استفاده مکرر از قندهای مصنوعی می تواند به التهاب مزمن در بدن تبدیل شود که می تواند منجر به ایجاد بیماری های خود ایمنی شود. تحقیقات در مورد این موضوع ادامه دارد و اغلب متناقض است، اما خوب است مقدار شیرین کننده مصنوعی را که هر روز می خورید یا می نوشید محدود کنید.
1. چرا مصرف برخی مواد غذایی می تواند به تضعیف سیستم ایمنی بدن منجر شود؟
تغذیه نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن ایفا می کند. مصرف برخی مواد غذایی می تواند باعث التهاب در بدن شود. التهاب یک پاسخ طبیعی بدن به آسیب یا عفونت است. با این حال، التهاب مزمن می تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند و خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش دهد.
2. چه مواد غذایی می توانند به تضعیف سیستم ایمنی بدن منجر شوند؟
برخی از مواد غذایی که می توانند به تضعیف سیستم ایمنی بدن منجر شوند عبارتند از:
شکر ، غذاهای فرآوری شده، غذاهای سرخ شده ، شیرین کننده های مصنوعی ، الکل، نمک و امگا6و....
3. آیا مصرف این مواد غذایی به طور قطع منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود؟
خیر، مصرف این مواد غذایی لزوماً به طور قطع منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن نمی شود. با این حال، مصرف زیاد این مواد غذایی می تواند خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش دهد.
4. آیا می توان با مصرف غذاهای سالم سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد؟
بله، مصرف غذاهای سالم می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. غذاهای سالم مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین های بدون چربی و لبنیات کم چرب حاوی مواد مغذی ضروری هستند که برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن لازم هستند.
5. چه نکاتی برای تقویت سیستم ایمنی بدن وجود دارد؟
علاوه بر مصرف غذاهای سالم، نکات زیر نیز می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند:
- به طور منظم ورزش کنید.
- به اندازه کافی بخوابید.
- از استرس دوری کنید.
- آب کافی بنوشید.
با رعایت این نکات می توانید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کرده و خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش دهید.
برخی از غذاها می توانند سیستم ایمنی بدن شما را مسدود کرده و مبارزه با بیماری ها را برای شما دشوار کنند. استرس در این لیست غذایی نیست، اما مانند یک چکش بزرگ بر روی سیستم ایمنی بدن عمل می کند. کورتیزول ایمنی شما را ضعیف می کند، بنابراین نفس عمیق بکشید و آرام باشید.
همچنین مهم است بدانید که تأثیر این مواد بر روی سیستم ایمنی بدن ممکن است بین افراد متفاوت باشد و همچنین میزان واکنش ممکن است در هر فرد نیز متفاوت باشد. در صورتی که به هر نوع واکنش غذایی دچار هستید، به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه کنید. آنها میتوانند بر اساس شرایط شما و سیستم ایمنی بدنتان، راهنماییهای لازم را به شما بدهند
گردآوری:بخش سلامت بیتوته