ایران و اندونزی؛ در سایه‌سار آینده‌ای روشن

همشهری آنلاین شنبه 19 مهر 1404 - 20:21
زمانی‌که توسط رئیس‌جمهور پرابووو سوبیانتو به‌عنوان سفیر اندونزی در ایران منصوب شدم، پیامی که دریافت کردم واضح بود: پیشبرد روابط اندونزی و ایران در تمام زمینه‌ها و هدایت منافع متقابل هردو کشور در بحبوحه وضعیت حساس ژئوپلیتیکی.

رولیانشاه سومیرات، سفیر اندونزی در ایران: من به این هدف معتقدم، به مزایایی که برای هردو کشور به همراه خواهد داشت، و به این باور دارم که اندونزی و ایران قدرت‌های منطقه‌ای نوظهوری هستند که همکاری آنها باید از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نزدیک‌تر از آنچه امروز است باشد.

اندونزی رسما در ژانویه۲۰۲۵ به‌عنوان عضو کامل به بریکس پیوست و به نخستین کشور جنوب‌شرقی آسیا در این گروه تبدیل شد و به عضویت خود در سازمان‌های تجارت جهانی، جنبش عدم‌تعهد سازمان همکاری اسلامی و گروه ۸کشور اسلامی درحال‌توسعه افزود. هردو کشور اکنون در کنار قدرت‌های بزرگی مانند چین، روسیه و هند به بریکس تعلق دارند. این عضویت هردو کشور را قادر می‌سازد تا اصلاحات در حکومت جهانی را همسو با منافع اندونزی و ایران دنبال کنند و - بگذارید فقط بخش آرام را با صدای بلند بگویم - گزینه‌های خود را خارج از نهادهای تحت سلطه غرب گسترش بخشند.

در طول جنگ ۱۲روزه، اندونزی نه‌تنها حمله غیرقانونی اسرائیل به ایران را محکوم کرد، بلکه ما متعهد به بازگشایی سفارت خود نیز بودیم و اعتماد خود را به توانایی ایران در محافظت از اتباع باقیمانده‌مان، ازجمله هیأت‌های دیپلماتیک، نشان دادیم. از نظر سیاسی، ایران در حال گذر از یک‌گذار پیچیده است و درعین‌حال به‌دنبال همکاری‌های گسترده در سطح جهانی است. من معتقدم که اهمیت همکاری بین اندونزی و ایران از ۳جنبه واجد اهمیت است:
حمایت متقابل برای ایجاد صلح و ثبات در سطح بین‌المللی
مزایای استراتژیک اقتصادی و فناوری
از منظر فرهنگی هردو کشور صدای تأثیرگذاری در جهان اسلام دارند.

هویت مشترک اسلامی اندونزی و ایران اغلب موضع ما را در مجامع چندجانبه شکل می‌دهد. هردو کشور همواره در موضوعات گوناگون به‌ویژه در مسئله فلسطین از یکدیگر حمایت می‌کنند. کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جلسه مجمع عمومی سازمان ملل که چند هفته پیش برگزار شد، تلاش کرد که ضرورت همکاری و هم‌افزایی در مواجهه با چالش‌ها را به‌منظور ایجاد صلح پایدار در منطقه نشان دهد. من امیدوارم که اندونزی بتواند نقش خود را چه به‌صورت جداگانه و چه از طریق آسه‌آن ایفا کند. ازآنجاکه آسه‌آن اجلاس خود را در ماه اکتبر به ریاست مالزی برگزار خواهد کرد، ما تلاش خواهیم کرد که بحث و دیپلماسی را در اولویت قرار دهیم. این لحظه‌ای حیاتی در تاریخ برای آسه‌آن و شرکای گفت‌وگوی آن است که بسیاری از آنها در تحولات اخیر در سراسر جهان دخیلند. اندونزی و ایران هردو سهم خود را ایفا و در این فرایند مطمئنا از تلاش‌های یکدیگر حمایت خواهند کرد.

ما همچنین معتقدیم که چندجانبه‌گرایی‌ با تمام نواقصش، همچنان مسیری عملی برای آینده است، زیرا هیچ کشوری نمی‌تواند به‌تنهایی روی پای خود بایستد. ما امروز با چالش‌هایی مواجهیم که ضرورت ایجاد سیستمی مقاوم‌تر، نماینده‌تر و پاسخگوتر نسبت به همه و نه‌تنها نسبت به عده‌ای محدود را برجسته می‌کند. جنگ‌ها، نابرابری اقتصادی، تغییرات اقلیمی و پیشرفت‌های فناوری مانند هوش مصنوعی تنها چند مورد از مسائلی هستند که در میان بسیاری دیگر می‌توان آنها را به‌عنوان چالش‌های جهانی حل کرد. به همین دلیل است که باید توسعه اخیر در نهادهای چندجانبه را نه به‌عنوان امری دائمی، بلکه به‌عنوان فرصتی برای احیای آنها ببینیم؛ به‌عنوان یادآوری اینکه همانطور که چالش‌های جهانی در حال تکامل هستند، نهادهایی که امیدوارند بر آنها غلبه کنند نیز باید تکامل یابند.

از نظر اقتصادی، پیوستن اندونزی به بریکس ناگزیر ما را به ایران نزدیک‌تر می‌کند و ما از دست‌های باز ایران در پذیرش درخواستمان قدردانی می‌کنیم. بریکس برای من فقط به‌عنوان بستری برای تأثیرگذاری بر ثبات منطقه‌ای و تغییر شکل چشم‌انداز ژئوپلیتیکی («رقیب سیاسی» که بسیاری از رسانه‌های غربی ممکن است به تصویر بکشند) عمل نمی‌کند. من فکر می‌کنم بریکس همچنین نمایانگر روحیه و تمایل به «تنوع‌بخشی» به سیستم مالی جهانی و فراگیرترشدن آن نسبت به کشورهای درحال‌توسعه است. بریکس دسترسی به بانک توسعه جدید را فراهم می‌کند که مطمئنا هنوز در مقایسه با مکانیسم تأمین مالی موجود مانند بانک توسعه آسیایی یا بانک زیرساخت و سرمایه‌گذاری آسیا چیزی برای اثبات دارد، اما با توجه به حمایت اعضای آن، اندونزی به پتانسیل آن برای تحقق باور دارد.

با این‌حال باید گفت که از نظر اقتصادی، حجم مبادلات تجاری ما در حدی نیست که برای ۲کشور نوظهور انتظار می‌رفت. تحریم یکجانبه علیه ایران قطعا یک‌عامل موثر است و اندونزی این تحریم را به رسمیت نمی‌شناسد، اما بااین‌حال باعث نگرانی می‌شود؛ به‌ویژه در میان بخش خصوصی. این شکافی است که هردو دولت باید به‌طور فعال آن را پر کنند. با نزدیک‌شدن ۲کشور باید در یافتن راه‌حل‌ها خلاق‌تر باشیم. به‌عنوان مثال ما شاهد ظهور سیستم تسویه‌حساب با ارز محلی و مکانیسم تهاتر هستیم. اینها تلاش‌های استراتژیکی هستند که باید برای دستیابی به مزایای اقتصادی و فناوری به‌کار ببریم. من خودم دیده‌ام که صنایع ایران چقدر مبتکر هستند. وقتی تحریم‌ها اعمال شد، ایرانی‌ها بیکار ننشستند؛ آنها تقریبا هر چیزی را که نیاز دارند تولید می‌کنند.

در مسیر رفتن به دفتر، ماشین‌های ایرانی را می‌بینم، وقتی به خرید می‌روم، لوازم الکترونیکی ایرانی را می‌بینم و به‌طور مشخص، سال گذشته اندونزی موافقت کرد که دستگاه‌های پزشکی از راه دور ایرانی را برای استفاده در ۴بیمارستان بزرگ در سراسر اندونزی خریداری کند. از نظر فرهنگی، اندونزی و ایران نماینده جمعیت زیادی از مسلمانان جهان هستند و از همه مهم‌تر، ما در نحوه مدیریت تنوع در مکاتب فکری و مذاهب مورد علاقه مردم خود، نمونه بوده‌ایم. بسیاری از ایرانیان ممکن است ندانند، اما اندونزی میلیون‌ها شیعه نیز دارد. ما همچنین صدها دانشجوی شیعه اهل اندونزی داریم که در قم تحصیل می‌کنند و به‌عنوان یک کشور، متعهد به حفاظت از حقوق مذهبی آنها هستیم. در ایران شاهد بوده‌ام که از تفاوت بین سنی و شیعه به‌عنوان ابزاری برای تفرقه استفاده نمی‌شود؛ روحانیون هنوز بحث می‌کنند، حتی دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه گرگان نیز برای دانشجویان سنی اندونزی جذاب هستند. هردو کشور سنگ‌بنای انجام دقیقا همین کار هستند و به اعتقاد من، این واقعا اصل دمکراسی است: «حکومت اکثریت، حقوق اقلیت.»

تبادل‌های آموزشی و مذهبی نیز قابل‌توجه بوده‌اند. ایران و اندونزی هردو بورسیه‌هایی را به دانشجویان و دانشگاهیان اندونزیایی و ایرانی ارائه داده‌اند که بسیاری از آنها برای مشارکت در بخش‌های مذهبی و دانشگاهی در کشورهای خود بازگشته‌اند. علاوه بر این، ایجاد بخش‌های فرهنگی ایران در دانشگاه‌های اندونزی و مرکز فرهنگی اسلامی ایران در جاکارتا، تعامل فرهنگی غنی‌تری را ترویج کرده است. تعامل ما تعامل اسلامی است، صدای رسای جهان اسلام است و وظیفه ماست که این پیام مهم صلح را تقویت کنیم.
پس از ۷۵سال مسئولیت مشترک و همبستگی، اندونزی و ایران مسیر روشنی در پیش دارند: همکاری برای صلح و رفاه برای ملت‌هایمان، بهره‌گیری از تمام پتانسیل‌هایمان در بخش‌های مختلف و الگوبودن و نشان‌دادن اینکه همکاری بر تفرقه و وحدت بر رقابت پیروز می‌شود.

منبع خبر "همشهری آنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.