همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا (JWST) موفق به کشف مولکولی به نامفسفین (Phosphine) در جو یک ستاره قهوه‌ای دوردست شده است؛ کشفی که دیدگاه‌های پیشین درباره ارتباط این مولکول با وجود حیات را به چالش می‌کشد و فرضیه حضور حیات در سیاره زهره (Venus) را با تردید روبه‌رو می‌کند.
فسفین ترکیبی است شامل یک اتم فسفر و سه اتم هیدروژن که روی زمین تنها در فرآیندهای زیستی یا صنعتی تولید می‌شود. به همین دلیل، زمانی که در سال ۲۰۲۰ گروهی از دانشمندان مدعی کشف این گاز در جو زهره شدند، بسیاری آن را نشانه‌ای احتمالی از وجود موجودات زنده در این سیاره دانستند. اما تلسکوپ جیمز وب اکنون این فرضیه را زیر سؤال برده است.
به گزارش اینترستینگ اینجینیرینگ، در پژوهش جدید، این تلسکوپ با رصد ۲۳ «ستاره قهوه‌ای» در محدوده دمایی ۱۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد، در یکی از آنها به نام Wolf ۱۱۳۰C، وجود فسفین را تشخیص داد.
ستاره‌های قهوه‌ای در واقع ستاره‌های شکست‌خورده (failed stars )هستند؛ سیاره هایی که جرم‌شان بیش از سیارات اما کمتر از ستارگان معمولی است و نمی‌توانند واکنش همجوشی هیدروژن را در هسته خود حفظ کنند.
بیشتر بخوانید:
- آخرین ماموریت استارشیپ۲ | ابرموشک اسپیس‌ایکس ۱۳ اکتبر به فضا پرتاب می‌شود
- گام بلند پکن در توسعه تجهیزات نظامی | جنگنده رادارگریز J-۳۵ رونمایی شد
- این قدرتمندترین سانتریفیوژ جهان است
تردید نسبت به وجود حیات در مشتری و زحل
تشخیص فسفین در چنین محیطی که امکان حیات در آن وجود ندارد، باعث شگفتی اخترشناسان شده است. پژوهشگران معتقدند ویژگی‌های خاص Wolf ۱۱۳۰C، از جمله سن بالا و کمبود عناصر فلزی ممکن است باعث شکل‌گیری فسفین از طریق واکنش‌های غیرزیستی شده باشد. این در حالی است که فسفین پیش‌تر نیز در سیارات مشتری و زحل، به واسطه فرآیندهای شیمیایی عمیق در جو آنها، شناسایی شده بود.
اهمیت این کشف در آن است که فسفین دیگر نمی‌تواند به‌تنهایی به‌عنوان «نشانه قطعی حیات» در نظر گرفته شود. اگر این مولکول در محیط‌های داغ و غیرقابل‌زیست مانند ستاره‌های قهوه‌ای هم یافت می‌شود، پس احتمالا منشأ آن صرفا زیستی نیست.
دانشمندان اکنون بر این باورند که حضور احتمالی فسفین در زهره نیز ممکن است ناشی از واکنش‌های شیمیایی ناشناخته در جو این سیاره باشد و نه فعالیت میکروبی.
به گفته متخصصان، تا زمانی که درک دقیقی از چگونگی شکل‌گیری فسفین در محیط‌های مختلف به‌دست نیاید، نمی‌توان از آن به‌عنوان مدرکی قاطع برای وجود حیات یاد کرد.
