به گزارش خبرنگار مهر، شامگاه دوشنبه و در چهلمین روز از درگذشت استاد محمود فرشچیان، مراسمی با عنوان حکیم نگارگر در اصفهان برگزار شد. در این آیین حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور با اشاره به جایگاه بی‌بدیل این هنرمند جهانی در عرصه نگارگری و هنرهای اصیل ایرانی گفت: یاد همه اهل حکمت و هنر را در چهلمین روز ملکوتی شدن استاد فرشچیان گرامی می‌داریم و به خانواده معزز وی تسلیت عرض می‌کنم. خداوند را شاکرم که در زمان حیات این استاد بزرگ، توفیق دیدار حضوری و همچنین ارتباط تلفنی برای پیگیری دغدغه‌های ایشان، به ویژه روش استاد شاگردی، نصیبم شد.
وی ادامه داد: دغدغه اصلی استاد فرشچیان پیگیری و احیای شیوه استاد-شاگردی بود که به لطف الهی ابتدا در معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی و سپس در شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای گسترش وزارت علوم به تصویب رسید. این پیگیری‌ها بیانگر اهمیت این موضوع از نگاه آن استاد فرهیخته بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور با تبیین جایگاه حکمت در آثار استاد فرشچیان اظهار کرد: معمولاً عنوان حکیم به فلاسفه یا طبیبان اطلاق می‌شود، اما این پرسش وجود دارد که آیا می‌توان هنرمندی را نیز حکیم دانست؟ به نظر بنده اگر تحلیل معناشناختی از واژه حکمت داشته باشیم و آن را در نگارگری‌های استاد تطبیق دهیم، خواهیم پذیرفت که وی هنرمندی حکیم بود. حکمت به معنای عقلانیت، فضیلت، معنویت و خدمت است و این چهار رکن در آثار استاد فرشچیان به‌روشنی قابل مشاهده است.
وی افزود: نخستین رکن حکمت عقلانیت است. نگارگری استاد فرشچیان سرشار از تخیل است، اما تخیلی که بر پایه تعقل بنا شده است. هر اثر هنری که بیننده را به تفکر وادارد، نشان‌دهنده آن است که تخیل آن اثر از تعقل سرچشمه گرفته است. انصافاً هیچ‌کس نمی‌تواند آثار استاد، از جمله نیایش عاشورا یا ضامن آهو را ببیند و به تفکر کشیده نشود.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با اشاره به دومین رکن حکمت گفت: فضیلت در برابر رذیلت در آثار استاد فرشچیان جلوه‌گر است. وی در نگارگری‌های خود غلبه توحید بر شرک، وحدت بر کثرت و ملکوت بر زمین را به تصویر کشیده است. این ویژگی بیانگر فضیلت در هنر ایشان است.
وی ادامه داد: معنویت رکن سوم حکمت است و استاد فرشچیان اهل معنا، بندگی و ارتباط با خدا بود. حتی در زندگی روزمره نیز اهل اقامه نماز و یاد خدا بود و اطرافیان خود را به اقامه نماز دعوت می‌کرد. آثار وی در طراحی ضریح امام رضا (ع) و ضریح امام حسین (ع) جلوه‌گر معنویت عمیق و عشق به اهل‌بیت بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور رکن چهارم حکمت را خدمت دانست و بیان کرد: حکیم کسی است که دغدغه‌اش خدمت به مردم باشد. استاد فرشچیان بسیاری از آثار ارزشمند خود را که می‌توانست از آنها درآمدهای کلان کسب کند، به مردم و اماکن مقدس هدیه کرد. اهدای آثار به موزه امام رضا (ع) و موزه سعدآباد از جلوه‌های روشن این روحیه خدمت بود.
وی با تأکید بر ضرورت ترویج اندیشه حکمی استاد فرشچیان گفت: لازم است شاگردان و دانشگاه‌ها روش حکمی‌سازی نگارگری این استاد بزرگ را مدون کرده و به عنوان محتوای درسی در دانشگاه‌های هنر تدریس کنند. همچنین اجرای نظام استاد-شاگردی باید در دانشگاه‌ها جدی گرفته شود تا هنرمندان بزرگ، نسل‌های بعدی را تربیت کنند.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: استاد فرشچیان همواره نسبت به تکریم هنرمندان پیشکسوت اهتمام داشت. بارها از خارج کشور تماس می‌گرفت تا پیگیر احوال هنرمندان معمر باشد و از دست‌بوسی آنان سخن می‌گفت. این نگاه و رفتار بیانگر اهمیت جایگاه هنرمند در تمدن ایرانی-اسلامی است.
وی افزود: امروز باید رؤسای دانشگاه‌ها و اساتید دانشگاه‌ها روش استاد-شاگردی را در رشته‌های مختلف از نگارگری و خوشنویسی گرفته تا معماری و هنرهای سنتی همچون قلم‌زنی، معرق و منبت‌کاری به‌کار گیرند. در این شیوه دانشجویان نه‌تنها دروس نظری، بلکه شیوه عملی و روح حکمت هنری را از استادان بزرگ فرامی‌گیرند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود گفت: تمدن ایرانی-اسلامی در سایه هنر حکیمانه و خلاقیت استادانی همچون محمود فرشچیان بالیده است و ادامه این مسیر، نیازمند توجه به روش استاد و شاگردی و تدوین میراث حکمی و هنری این استاد برجسته است.
