تحلیل مجدد یک جمجمه یک میلیون ساله که در چین کشف شده، نشان می‌دهد که خاستگاه انسان‌های مدرن ممکن است بسیار قدیمی‌تر از آن چیزی باشد که تاکنون تصور می‌شد. پژوهش جدید این احتمال بحث‌برانگیز را مطرح می‌کند که شاید گونه ما یعنی انسان خردمند (Homo sapiens) در خارج از آفریقا تکامل یافته باشد.
براساس گزارش گاردین، این جمجمه یک میلیون ساله با نام «یون‌شیان ۲» (Yunxian 2) شناخته می‌شود و در سال ۱۹۹۰ در چین کشف شد و به دلیل قدمت و ویژگی‌های کلی در ابتدا به گونه انسان راست‌قامت (Homo erectus) نسبت داده شد. اما اکنون، دانشمندان با استفاده از تکنیک‌های بازسازی دیجیتال پیشرفته، به نتیجه‌گیری کاملاً متفاوتی رسیده‌اند. آن‌ها معتقدند این جمجمه به احتمال زیاد متعلق به گونه‌ای به نام «هومو لونگی» (Homo longi) یا «مرد اژدها» است؛ گونه‌ای که ارتباط نزدیکی با دنیسوواهای مرموز، یکی از نزدیک‌ترین خویشاوندان منقرض‌شده ما، دارد.
این طبقه‌بندی مجدد درک ما از تکامل انسان را تغییر می‌دهد. این یافته نشان می‌دهد که جدایی تکاملی میان اجداد ما، نئاندرتال‌ها و دنیسوواها، حداقل ۴۰۰ هزار سال زودتر از آنچه تصور می‌شد، رخ داده است. پروفسور «کریس استرینگر»، از موزه تاریخ طبیعی لندن، می‌گوید: «این یافته بسیاری از تصورات را تغییر می‌دهد... و قدمت پیدایش انسان خردمند را تقریباً دو برابر می‌کند.»
جمجمه یون‌شیان ۲ در زمان کشف، به شدت خرد شده و تفسیر آن دشوار بود. اما تیم تحقیقاتی با استفاده از سی‌تی اسکن‌های پیشرفته و تکنیک‌های بازسازی مجازی، موفق شدند شکل اصلی آن را با دقتی بی‌سابقه بازسازی کنند.
اگرچه برخی ویژگی‌های این جمجمه، مانند اندازه بزرگ و فک بیرون‌زده، به انسان راست‌قامت شباهت دارد، اما شکل کلی کاسه مغز و دندان‌ها، آن را بسیار به گونه «مرد اژدها» نزدیک‌تر می‌کند. این جمجمه اکنون به عنوان نزدیک‌ترین فسیل کشف‌شده نسبت به نقطه جدایی اجداد مشترک ما در نظر گرفته می‌شود.
اما سؤال اصلی این است: آیا خاستگاه انسان در خارج از آفریقا بوده است؟
این یکی از بحث‌برانگیزترین جنبه‌های این تحقیق جدید است. با عقب رانده‌شدن زمان جدایی تکاملی، پروفسور استرینگر این احتمال را مطرح می‌کند که جد مشترک ما و شاید اولین انسان‌های خردمند در غرب آسیا زندگی می‌کرده‌اند، نه آفریقا. این نظریه، فرضیه مشهور «خروج از آفریقا» را که برای دهه‌ها نظریه غالب در مورد خاستگاه انسان بوده، زیر سؤال می‌برد.
آیا همه دانشمندان با این نظریه موافق هستند؟ خیر. نتایج این تحقیق با برخی از تحلیل‌های ژنتیکی که براساس DNA باستانی و انسان‌های امروزی انجام شده، در تضاد است و به همین دلیل، احتمالاً با بحث‌های زیادی در جامعه علمی روبه‌رو خواهد شد. دکتر «فریدل ولکر» از دانشگاه کپنهاگ، ضمن هیجان‌انگیز خواندن این بازسازی دیجیتال، تأکید می‌کند که برای تأیید این فرضیه به فسیل‌ها و شواهد ژنتیکی بیشتری نیاز است.
یافته‌های این پژوهش در ژورنال Science منتشر شده است.
