همشهری آنلاین - محمد سرابی: پارک‌هایی که محل بازی بچه‌ها و گذراندن اوقات فراغت بزرگترهاست، هم در خطر هستند. شاید قبلا تعداد سگ‌ها کمتر بود یا آب برای آبیاری و شست و شو ی بافشار معابر و باغچه ها و لچکی های فضای سبز بیشتر بود که این همه آلودگی به چشم نمی‌خورد اما حالا هر کس - حتی اگر حامی حیوانات باشد - نمی‌تواند از مشکل رها شدن فضولات سگ‌ها چشم‌پوشی کند.
مشکل حیوانات خانگی هستند نه ولگرد
تا قبل از فراگیر شدن نگهداری از حیوانات خانگی، خیابان‌های شهر تا این حد آلوده نشده بود. بارها درباره بحران غذا دادن به حیوانات بدون صاحب بحث شده است. نگهداری از حیوانات خانگی صاحب‌دار و هزینه‌های کلان و بازار بزرگ آن هم محل انتقاد بود اما حالا با رها کردن فضولات سگ‌ها که در بیشتر محله‌ها دیده می‌شود، چه کنیم؟
ممنوعیت نگهداری از سگ و سگ گردانی با همه بحث‌های فرهنگی و اجتماعی را بگذارید کنار. ضرورت زندگی کردن در شهر، توجه به بهداشت عمومی است که در این مورد رعایت نمی‌شود و به سمت بحرانی شدن حرکت می کند. اینجا موضوع حیوانات ولگرد نیستند که کسی مسئول آن‌ها نباشد. مشکل صاحبان سگ‌های خانگی هستند که به بهداشت عمومی توجه نمی‌کنند و قواعد جهانی برای نگهداری حیوان خانگی را بی اهمیت می انگارند.
قلاده و کیسه جمع آوری مدفوع را جدی بگیریم
نمی‌شود سگ خانگی را همیشه درون آپارتمان نگه داشت. این حیوان غریزه گشت‌زنی دارد و هر روز باید در فضای باز حرکت کند. اما همین کار هم قواعدی دارد. سگ باید با قلاده مهار شود و صاحب آن موظف است که مدفوع حیوان را در کیسه‌های پلاستیکی جمع‌آوری کند و به سطل زباله بیندازد. حالا چطور باید صاحبان حیوانات را به این کار وادار کرد؟
ایمان معماریان، دامپزشک دراین‌باره می‌گوید: «فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی در ایران ضعف‌های زیادی دارد اما باید به این هم توجه کرد که قوانین مشخصی درباره حیوانات خانگی نداریم. کشورهایی که صاحبان سگ‌ها را به دلیل رها کردن مدفوع حیوان جریمه می‌کنند، در درجه اول نگهداری از حیوان خانگی را در چهارچوب قوانین پذیرفته و بعد، جرایمی برای تخلفات وضع کرده‌اند.»
جالب اینجاست که هشدارها جدی هستند و چون نه فقط آدم‌ها دچار بیماری‌های ناشی از مدفوع سگ می‌شوند بلکه این حیوانات هم ممکن است عامل بیماری‌زا را از یکدیگر دریافت کنند. این دامپزشک معتقد است : «ما به مردم آموزش ندادیم که چطور باید از حیوان خانگی نگهداری کرد که نه حیوان، نه صاحب حیوان و نه دیگر شهروندان آسیب نبینند و بیمار نشوند. الان شرایط در فضای عمومی شهر طوری شده است که صاحبان سگ‌ها باید مراقب باشند حیوان آن‌ها در اثر تماس با فضولات سگ دیگر بیمار نشود.»
سگ در کشورهای غربی حیوان خانگی محبوبی است و همین کشورها هم سخت‌ترین قوانین را برای رعایت بهداشت شهرها دارند. معماریان در این‌باره می‌گوید: «کشورهای اروپای غربی، استرالیا، آمریکا و کانادا، هم جمعیت سگ‌ها و گربه‌های ولگرد را مدیریت کرده‌اند و هم قوانینی درباره نگهداری از حیوانات خانگی دارند. مثلا اگر حیوان پرخاشگر بدون قلاده به کسی آسیبی بزند ممکن است آن را معدوم کنند و جریمه های عجیبی به صاحب حیوان تحمیل شود. جمع‌آوری الزامی مدفوع سگ‌ها از سطح معابر عمومی هم یکی دیگر از این قوانین سفت و سخت است.»
این دامپزشک بیان می‌کند: «یکی از بخش‌های مهم مربوط به نگهداری سگ، انگل‌هایی است که ممکن است از راه این حیوان انتقال پیدا کند. یکی از مهمترین انگل‌ها، یک کرم نواری به اسم اکینوکوکوس گرانولوزوس است. میزبان اصلی آن سگ و میزبان واسط علف‌خواران یا انسان هستند که در ارگان‌های مختلفی از کبد و ریه تا مغز، کیست هیداتیک ایجاد می‌کند. برای جلوگیری از انتقال این بیماری باید مراقبت‌هایی از حیوان انجام شود و قوانین ناظر وجود داشته باشد اما در مراحل اولیه این قوانین هم نقص داریم.»
جریمه های جدی برای تخلف های به ظاهر کوچک
حساسیت درباره مشکل مدفوع سگ در بسیاری از شهرهای جهان وجود دارد. صاحبان سگ‌ها موظف هستند مدفوع حیوان را از سطح خیابان بردارند.
در لندن رها کردن مدفوع سگ باعث جریمه ۱۰۰ پوندی صاحب آن می‌شود. در دیگر شهرهای اروپا، بنا به قوانین هر شهر؛ جریمه این کار از ۵۰ یورو شروع می‌شود و در صورت تکرار به چند صد یورو می‌رسد. در پایتخت اسپانیا این جریمه تا ۱۰۰۰ یورو هم افزایش پیدا می‌کند. برخی شهرداری‌ها مامورانی را در خیابان‌های اصلی برای مراقبت و گزارش تخلف صاحبان سگ‌ها تعیین کرده اند و برخی هم به دنبال ثبت دی ان آ حیوانات برای شناسایی صاحبان و صدور جریمه هستند.
بیشتر بخوانید: وارادت سگ و گربه آزاد است | سگ برفی سیبری زیر آفتاب داغ
فرهنگ و قانون
رها نکردن مدفوع سگ‌ها را باید قسمتی از وظیفه صاحبان آن‌ها در مقابل بهداشت عمومی شهر به شمار آورد. بخشی از این کار به اجبار قانون انجام می‌شود اما نمی‌شود مراقب همه سگ‌هایی بود که در خیابان‌ها می‌گردند. مانند همه پدیده‌های وارداتی دیگر، در موضوع سگ‌های خانگی هم نیاز به «فرهنگ‌سازی» داریم.
سپهر سلیمی، فعال محیط زیست با اشاره به اینکه قوانین حیوانات خانگی در کشورهای توسعه یافته شامل مجموعه بزرگی از خرید و فروش تا بهداشت و درمان است، بیان می‌کند: «هم صاحبان سگ‌هایی را دیده‌ام که مدفوع حیوان خود را با کیسه پلاستیکی جمع‌آوری می‌کنند و هم کسانی را دیده‌ام که به این موضوع اعتنایی ندارند.»
او می‌گوید: «در شهرهای مهم دنیا، مسئولیت مالکیت حیوان خانگی در حدی است که اگر کسی شرایط لازم را نداشته باشد نمی‌تواند از حیوان خانگی نگهداری کند. بر اساس این قوانین باید ایمنی این حیوانات و ایمنی سایر شهروندان رعایت شود. قلاده بستن و جمع کردن مدفوع سگ‌ها هم بخشی از این ایمنی است. نکته اینجاست که خیلی از مالکان سگ‌ها برای حفظ ایمنی و بهداشت بقیه شهروندان، داوطلبانه این کار را انجام می‌دهند زیرا فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی در این شهرها با شهرهای ما متفاوت است.»
