همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: علم عصب‌شناسی یا نوروساینس در سال ۲۰۲۵ بیش از هر زمان دیگری شتاب گرفته است. از تست‌های خونی که نشانه‌های اولیه آلزایمر را آشکار می‌کنند تا ایمپلنت‌هایی که افکار گفتاری را به متن تبدیل می‌کنند و دستگاه‌های غیرتهاجمی که به عمق مغز دسترسی پیدا می‌کنند؛ هر کدام گامی است به‌سوی آینده‌ای که درمان‌های عصبی و حتی مفهوم ارتباط انسانی را تغییر خواهد داد.
ایمپلنت گفتار Neuralink وارد فاز بالینی بزرگ شد
شرکت Neuralink با آغاز یک برنامه بالینی تازه، تلاش دارد افکار گفتاری بیماران ناتوان در تکلم را به متن تبدیل کند. این تحول می‌تواند نقطه عطفی در بازگرداندن توان ارتباطی به بیماران باشد، هرچند نگرانی‌های ایمنی و اخلاقی هنوز جدی هستند.
تحریک مغز بدون جراحی؛ کلاهک اولتراسوندی که امید تازه می‌دهد
پژوهشگران موفق به توسعه «کلاهک اولتراسوند» شدند که قادر است بدون عمل جراحی، نواحی عمیق مغز را تحریک کند. این فناوری می‌تواند برای درمان بیماری‌هایی مانند پارکینسون و افسردگی مقاوم به کار رود و جایگزینی کم‌خطرتر برای جراحی‌های تهاجمی باشد.
موج تازه در تشخیص آلزایمر؛ آزمایش خون به‌جای اسکن مغزی
آخرین مطالعات نشان می‌دهند تست‌های خونی جدید می‌توانند با بررسی پروتئین‌های خاص و نشانگرهای ژنتیکی، ریسک ابتلا به آلزایمر را سال‌ها قبل از بروز علائم پیش‌بینی کنند. این موضوع دسترسی به تشخیص را آسان‌تر می‌کند؛ اما پرسش‌های روان‌شناختی و اجتماعی مهمی هم در پی دارد.
رابط‌های مغز - ماشین غیرتهاجمی و کمک هوش مصنوعی
با ورود هوش مصنوعی به سیستم‌های EEG و روش‌های غیرتهاجمی، تفسیر سیگنال‌های مغزی دقیق‌تر از همیشه شده است. این پیشرفت می‌تواند راه را برای توان‌بخشی پس از سکته و استفاده گسترده‌تر از رابط‌های مغز - ماشین باز کند، بدون نیاز به جراحی‌های پرریسک.
موج تازه در تشخیص آلزایمر؛ آزمایش خون به‌جای اسکن مغزی
تست‌های خونی جدید می‌توانند با بررسی پروتئین‌های خاص و نشانگرهای ژنتیکی، ریسک ابتلا به آلزایمر را سال‌ها قبل از بروز علائم پیش‌بینی کنند. این پیشرفت، تشخیص به‌موقع و دسترسی آسان‌تر به درمان را ممکن می‌کند، اما پرسش‌های روان‌شناختی و اجتماعی مهمی هم مطرح می‌شوند.
رابط‌های مغز - ماشین غیرتهاجمی و کمک هوش مصنوعی
هوش مصنوعی در سیستم‌های EEG و روش‌های غیرتهاجمی، تفسیر سیگنال‌های مغزی را دقیق‌تر کرده است. این پیشرفت می‌تواند برای توان‌بخشی پس از سکته و استفاده گسترده‌تر از رابط‌های مغز - ماشین بدون نیاز به جراحی‌های پرریسک، مسیر جدیدی باز کند
بیشتر بخوانید
-
روش جدید غیرتهاجمی برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های چشمی
-
استفاده از روش‌های کم تهاجمی برای درمان بیماری‌های زنان
رمزگشایی گفتار درونی
دانشمندان توانسته‌اند بخش‌هایی از «گفتار درونی» را از سیگنال‌های عصبی بازسازی کنند. اگرچه دقت هنوز کامل نیست، این گام به معنای نزدیک‌تر شدن به خواندن افکار است؛ موضوعی که هم نویدبخش است و هم پر از چالش‌های اخلاقی و حقوقی.
نوروساینس امروز دیگر محدود به آزمایشگاه نیست؛ از کلینیک‌ها تا زندگی روزمره در حال اثرگذاری است. اما پرسش اصلی همچنان پابرجاست: چگونه می‌توان از این نوآوری‌ها بهره برد، بدون آنکه مرزهای اخلاقی و امنیتی را زیر پا گذاشت؟
