نکته جالب این است که امسال در اسکار سه فیلمساز ایرانی حضور خواهند داشت که از سه کشور به آکادمی معرفی شدهاند.ایران فیلم «علت مرگ:نامعلوم» ساخته علی زرنگار را معرفی کرده و فیلم «چیزهایی که میکُشی» به کارگردانی علیرضا حاتمی از کانادا به اسکار رسیده است.حالا فیلم جعفر پناهی نیز مثلث ایرانی بخش بهترین فیلم بینالمللی را تکمیل کرده است. «یک تصادف ساده» پیشتر در جشنواره کن توانست جایزه نخل طلا را از آن خود کند و البته حاشیههایی را هم مبنی بر سیاسی بودن این انتخاب به وجود آورد.
همان موقع ژولیت بینوش بازیگر مشهور و رئیس هیات داوران کن توضیح داد این تصمیم نه تنها غافلگیرکننده نبود، بلکه ضروری و برگرفته از حس مقاومت و بقا بوده است. او همچنین سیاسیبودن فیلم را یکی از ویژگیهای بارز آن معرفی کرد و گفت که پناهی از کشوری با شرایط پیچیده میآید و فیلم او خود را از دیگر آثار متمایز کرده است و داوران بیش از خود فیلم، تحتتاثیر جهان اطراف کارگردان قرار گرفتهاند.
به گزارش خبرگزاری فارس، انتخاب فیلم جعفر پناهی به عنوان نماینده فرانسه بحثهای جدید را شکل داده است. این اثر در شرایطی انتخاب شده که رقیبان قدری همچون لینکلیترِ با فیلم «موج نو»، ربکا زلوتوفسکی با فیلم «یک زندگی خصوصی»، حفسیا هرزی با فیلم «خواهر کوچک» و... را پشت سر گذاشت که هر کدام در رویدادهای سینمایی مطرح مورد توجه قرار گرفته بودند.
داستان این فیلم درباره مکانیکی به نام وحید است که به دنبال انتقام از مردی به نام اقبال میرود که فکر میکند او را در گذشته شکنجه داده است. وحید اقبال را به بیابان میکشاند تا او را زنده به گور کند، اما در حین دفن، متوجه میشود که اقبال او را نمیشناسد و از دلیل این عمل بیخبر است. او همچنین درمییابد که اقبال دارای پای مصنوعی است. این فیلم با حمایت فیلیپ مارتین تهیهکننده فرانسوی در شرکت لس فیلم پلهآس و با مشارکت تهیهکنندگانی در لوکزامبورگ ساخته شده کمپانی نئون نیز آن را در کن خریده است.
برخی عوامل فیلم هم فرانسوی بودند و بخشی از مراحل پساتولیدش نیز در فرانسه انجام شد و به همین دلیل واجد شرایط حضور در اسکار به عنوان نماینده فرانسه بود.کمپانی نئون پیشتر با فیلمهایی چون «آنورا» به کارگردانی شان بیکر (۲۰۲۴)، «آناتومی یک سقوط» ساخته ژوستین تریه (۲۰۲۳)، «مثلث غم» اثر روبن اوستلوند (۲۰۲۲)، «تیتان» به کارگردانی ژولیا دوکورنو (۲۰۲۱) و «انگل» ساخته بونگ جونهو (۲۰۱۹) نخل طلا را برده و از میان آنها با «آنورا» و «انگل» موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم نیز شدهاند. دلیل خرید این فیلم هم شاید همین باشد که احتمال داده در اسکار برنده شود. این نکته را هم باید در نظر داشت با وجود اینکه صنعت سینمای فرانسه هر سال بیش از ۲۰۰ فیلم تولید میکند ولی آخرین دستاوردش در بخش فیلم بینالمللی اسکار به سال ۱۹۹۳ و فیلم «هند و چین» به کارگردانی رژیس وارنیه بازمیگردد. حالا به نظر میرسد این کشور حساب ویژهای روی «یک تصادف ساده» بازکرده است.
با این حال کمیته اسکار فرانسه در چند سال اخیر انتخابهایی داشته که واکنشبرانگیز بودهاند. عدم انتخاب «آناتومی یک سقوط» توسط این کمیته در سال ۲۰۲۳ جنجال بزرگی را به وجود آورد. دلیلش هم این بود که ژوستین تریه کارگردان این اثر در مراسم اهدای نخل طلای کن علیه سیاستهای امانوئل ماکرون رئیسجمهور این کشور سخنرانی کرد و به همین دلیل از اسکار بازماند.
سال گذشته هم انتخاب فیلم «امیلیا پرز» به کارگردانی ژاک اودیار جنجال به وجود آورد و پس از بازنشر توییتهای توهینآمیز و نژادپرستانه کارلا سوفیا گاسکون بازیگر فیلم توفان رسانهای ایجاد شد.او در این توئیتها به گروهها و نژادهای مختلف توهین کرده بود و احتمالا به همین خاطر «امیلیا پرز» جایزه اسکار بهترین فیلم بینالمللی را نتوانست به دست بیاورد.
انتخاب فیلم جعفر پناهی در ایران با واکنشهایی روبهرو شده است. خبرگزاری فارس در گزارشی نوشته است: «در سالهای اخیر شماری از آثار سینمای ایران که بهصورت زیرزمینی و بدون مجوز تولید شدهاند طرفداران بسیاری در کشورهای اروپایی پیدا کردهاند. سال گذشته نیز فیلم «دانه انجیر معابد» به کارگردانی محمد رسولاف بهعنوان نماینده سینمای آلمان راهی مراسم اسکار شد.
موضع مخالفان حول این محور میچرخد که «دانه انجیر معابد» فاقد استانداردهای سینمایی است ولی به دلیل سیاستزدگی جشنوارهها و رویکرد انتقادی فیلم نسبت به حکومت ایران، در فستیوال کن پذیرفته و مورد ستایش قرار گرفت. در نهایت و با وجود آثاری نظیر «دختری با سوزن» (مگنوس وان هورن)، «من هنوز اینجا هستم» و «امیلیا پرز»، اسکار روی خوش به این فیلم نشان نداد؛ سرنوشتی که ممکن است برای فیلم پناهی نیز بیفتد.» آکادمی اسکار قرار است در ماه ژانویه پنج نامزد نهایی بخش بهترین فیلم بینالمللی را اعلام کند.