به گزارش اقتصادنیوز ، شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه نتوانست پیشنویس قطعنامهای را که هدف آن تمدید لغو تحریمها علیه ایران در چارچوب توافق هستهای سال ۲۰۱۵ بود، تصویب کند. این اقدام، راه را برای بازگشت تحریمهای سازمان ملل تا پایان ماه جاری میلادی هموار کرده است.
بنا بر گزارش ایسنا، در رأیگیری انجامشده، چهار کشور به قطعنامه رأی موافق دادند، در حالی که ۹ کشور رأی مخالف و ۲ کشور رأی ممتنع دادند. این پیشنویس توسط کره جنوبی، رئیس دورهای شورای امنیت در ماه سپتامبر، ارائه شده بود و بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ تلاش داشت تا روند تعلیق تحریمها را ادامه دهد.
در این رأیگیری روسیه، چین، الجزایر و پاکستان رای مثبت، فرانسه، انگلیس، آمریکا، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان، پاناما و سومالی رای منفی و گویان و کره جنوبی رأی ممتنع دادند.
در همین حال، سه کشور اروپایی شامل فرانسه، آلمان و بریتانیا در تاریخ ۲۸ اوت، شورای امنیت را از آغاز روند «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران مطلع کردند. این اقدام، یک دوره ۳۰ روزه برای دستیابی به راهحل دیپلماتیک را فعال کرده که اکنون رو به پایان است.
در صورت عدم توافق دیپلماتیک تا پایان این دوره، تحریمهای سازمان ملل متحد بهطور خودکار و بدون نیاز به رأیگیری مجدد بازخواهد گشت.
نماینده روسیه در سازمان ملل گفت اعمال مجدد تحریمها علیه ایران هیچ مشروعیتی ندارد و امضاکنندگان توافق هستهای نباید دست به چنین اقدامی بزنند.
به گزارش ایسنا، «واسیلی نبنزیا» نماینده روسیه در سازمان ملل متحد عصر جمعه و در جلسه شورای امنیت درباره اسنپبک، در سخنانی عنوان کرد: «کشورهایی که توافق هستهای ایران را امضا کردند، حق ندارند تحریمهای سازمان ملل را علیه آنها دوباره اعمال کنند.»
طبق گزارش تلویزیون خبری «الجزیره»، این نماینده روس با اشاره به اقدام سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) جهت فعالسازی مکانیسم ماشه گفت: «اقدام تروئیکای اروپا برای اعمال مجدد تحریمها علیه ایران هیچ مبنای قانونی ندارد.»
او با بیان اینکه اروپاییها دیپلماسی در مورد برنامه هستهای ایران را رد میکنند، تاکید کرد: «اعمال مجدد تحریمها علیه ایران هیچ مشروعیتی ندارد.»
«باربارا وودوارد» نماینده دائم بریتانیا در سازمان ملل متحد با اشاره به مسئله اعمال تحریمها علیه ایران گفت: «قطعنامه ۲۲۳۱ اجازه اعمال مجدد تحریمها علیه ایران را میدهد.»
وی افزود: «کشورهای تروئیکای اروپایی آنچه را که از نظر قانونی موظف به اعمال مجدد تحریمها علیه ایران بودند، انجام دادهاند.»
سفیر فرانسه در سازمان ملل متحد هم پس از این گفت: «جلسه امروز امکان اجرای صحیح توافق هستهای ایران و قطعنامه ۲۲۳۱ را فراهم خواهد کرد.»
سفیر فرانسه در ادامه اظهارات خود مدعی شد: «ایران اورانیوم را تا ۴۸ برابر سطح مجاز غنیسازی کرده است. علاوه بر این، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی به تعهدات خود ذیل توافق هستهای ایران عمل کردهاند.»
او در رابطه با نظام منع اشاعه هستهای گفت: «نظام عدم اشاعه هستهای در معرض تهدید است و ایران به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه فعالیت میدانی بدهد. همچنین، آژانس بینالمللی انرژی اتمی قادر به تعیین سرنوشت اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی ایران نیست.»
سفیر فرانسه افزود: «ما متعهد به تلاش برای دستیابی به یک راهحل دیپلماتیک برای برنامه هسته ای ایران هستیم.»
بنا بر گزارش ایسنا، پس از این رأیگیری، نماینده روسیه در سازمان ملل گفت: بازاعمال تحریمها علیه ایران، نوعی باجگیری از یک کشور دارای حاکمیت است.
نبنزیا گفت که مسکو پیشنهاد داده است که رفع تحریمهای سازمان ملل علیه ایران به مدت ۶ ماه تمدید شود.
نماینده چین نیز گفت: باید تلاشهای ایران را به رسمیت شناخت و تحریمها برای مدتی متوقف شوند. باید بر راهحل سیاسی برای پرونده هستهای ایران تمرکز کنیم و شرایط لازم را برای آن فراهم سازیم.
او تاکید کرد که بازاعمال و تشدید مداوم تحریمها علیه ایران، تلاشهای سیاسی برای حلوفصل را تضعیف میکند و ایالات متحده باید بار دیگر زمینه را برای مذاکرات با ایران فراهم کند.
«دوروتی شیا» نماینده آمریکا نیز با تمجید از این اقدام شورای امنیت، مدعی شد که رأی منفی آمریکا به قطعنامه شورای امنیت درباره ایران، مانعی برای دیپلماسی واقعی نیست.
نماینده آمریکا با این حال، مدعی شد: ایران شرایط لازم برای تمدید تعلیق تحریمها را محقق نکرده است. ایران باید رویکرد خود را تغییر دهد و باید بر ایران فشار وارد شود تا به مسیر صلح بازگردد.
نماینده انگلیس در شورای امنیت مدعی شد که «ما چشماندازی برای دستیابی سریع به راهحل دیپلماتیک با ایران نمیبینیم».
بنا بر گزارش ایرنا، هر قطعنامه برای تصویب در شورای امنیت سازمان ملل نیازمند ۹ رای این شورای ۱۵ عضوی است که قطعنامه فوق همانطور که پیش بینی می شد، نتوانست آرای لازم را بدست اورد اما با فشار آمریکا و سه کشور اروپایی برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران پیش از پایان مهلت ۳۰ روزه به رای گذاشته شد.
در واقع، شورای امنیت سازمان ملل نتوانست پیش نویس قطعنامه ای را که با هدف جلوگیری از بازگشت سریع تحریم ها علیه ایران را که در توافق هسته ای ایران موسوم به برجام در سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند، تصویب کند. این قطعنامه به دنبال حفظ لغو تحریم ها علیه ایران بود که ۹ رای لازم را کسب نکرد.
در پیش نویس نویس قطعنامه کره جنوبی به عنوان رئیس دوره ای شورای امنیت آمده بود:
پیشنویس قطعنامه شورای امنیت بر اساس ماده ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل
با یادآوری بیانیه رئیس شورای امنیت به شماره (S/PRST/۲۰۰۶/۱۵) و قطعنامههای ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۶)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰)، ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) و ۲۲۳۱ (۲۰۱۵)،
با توجه به نامه ارسال شده مورخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵ و به شماره (S/۲۰۲۵/۵۳۸) توسط فرانسه، آلمان و انگلیس مطابق با بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) و هر یک از این کشورها معتقدند که نقض قابل توجه تعهدات در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) رخ داده است،
با یادآوری تصمیم شورای امنیت در بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) مبنی بر اینکه اگر ظرف ۱۰ روز از دریافت چنین اطلاعیهای، هیچ یک از اعضای شورای امنیت پیشنویس قطعنامهای برای ادامه اجرای مفاد مندرج در بند ۷(الف) قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) جهت رأیگیری ارائه ندهند، رئیس شورای امنیت موظف است چنین پیشنویسی را ارائه داده و ظرف ۳۰ روز از دریافت اطلاعیه، آن را به رأی بگذارد،
با در نظر گرفتن دیدگاههای کشورهای درگیر در موضوع مندرج در اطلاعیههای فوقالذکر و با توجه به تلاشهای صورتگرفته مطابق با بند ۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) برای حلوفصل موضوع،
۱. تصمیم میگیرد، با استناد به ماده ۴۱ منشور سازمان ملل متحد که مفاد قطعنامههای ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) همچنان در حالت لغو باقی بمانند.
«اسنپبک» به معنای بازگرداندن سریع و خودکار قطعنامههای پیشین شورای امنیت سازمان ملل است و مکانیسم ماشه نیز روندی است که امکان بازگشت این تحریمها را فراهم میکند. این روند از زمانی که آغاز میشود تا بازگشت تحریمهای شورای امنیت، ۳۰ روز طول میکشد، مگر آنکه با تصویب قطعنامهای در شورای امنیت، جلوی اجرای آن گرفته شود.
با رای نیاوردن قطعنامه کره جنوبی، مکانیسم ماشه (پس گشت) بلافاصله آغاز نخواهد شد. بلکه این اقدام برای فشار بیشتر به جمهوری اسلامی ایران به منظور پذیرش مطالبات و خواسته های آمریکا و سه کشور اروپایی در مهلت باقیمانده ۳۰ روزه خواهد بود.