به گزارش همشهری آنلاین، بارداری یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی هر زن است و هر تغییری در بدن، از جمله ابتلا به سرما خوردگی، می‌تواند موجب نگرانی شود. بسیاری از مادران باردار درباره خطرات سرماخوردگی در دوران بارداری این نگرانی منطقی است؛ زیرا بدن در دوران بارداری دچار تغییرات ایمنی می‌شود و سلامت مادر مستقیماً با سلامت جنین در ارتباط است. آشنایی با جنبه‌های مختلف سرما خوردگی در این دوره می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر برای مراقبت‌های لازم کمک کند.
خطرات سرماخوردگی در دوران بارداری
سرما خوردگی یک بیماری ویروسی شایع است که معمولاً با علائمی مانند آبریزش بینی، سرفه، گلودرد و خستگی همراه است. این بیماری معمولاً خفیف و خودمحدودشونده است، اما سرماخوردگی در دوران بارداری باید با دقت بیشتری بررسی کرد. دلیل اصلی اهمیت این موضوع، تأثیرات بالقوه‌ای است که برخی علائم یا داروهای نامناسب می‌توانند بر رشد جنین داشته باشند. همچنین، تغییرات سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری ممکن است پاسخ به عفونت‌ها را دشوارتر کند.
در مواردی، سرما خوردگی می‌تواند با سایر عفونت‌های تنفسی مانند آنفلوآنزا اشتباه گرفته شود. تفاوت مهم این است که آنفلوآنزا اغلب با تب بالا، بدن‌درد شدید و علائم ناگهانی شروع می‌شود، در حالی که سرما خوردگی تدریجی‌تر و خفیف‌تر ظاهر می‌شود. به همین دلیل، تشخیص درست برای انتخاب روش درمانی مناسب ضروری است.
بیشتر بخوانید: ۱۶ رفتار غلط و پرخطر مادران در دوره بارداری
علائم سرما خوردگی در دوران بارداری
علائم سرما خوردگی در دوران بارداری مشابه سایر افراد است، اما به دلیل شرایط خاص این دوران، شدت یا نحوه بروز آن ممکن است کمی متفاوت باشد:
- آبریزش یا گرفتگی بینی: ناشی از التهاب مخاط بینی
- گلودرد خفیف: معمولاً بدون تب بالا
- سرفه خشک یا مرطوب: بسته به نوع ویروس
- خستگی و بی‌حالی: ممکن است شدیدتر از حالت معمول باشد
- تب پایین (در برخی موارد) : افزایش دمای بدن در بارداری نیازمند توجه بیشتر است
علائمی مثل تب بالا، تنگی نفس یا درد قفسه سینه معمولاً نشانه‌ای از عفونت جدی‌تر هستند و نیاز به بررسی پزشکی دارند.
بیشتر بخوانید: اصول صحیح مراقبت‌های دوره بارداری چیست؟
دلایل بروز سرما خوردگی در بارداری
بارداری به‌خودی‌خود باعث ضعیف شدن نسبی سیستم ایمنی بدن می‌شود. این وضعیت برای جلوگیری از پس زدن جنین توسط بدن مادر طراحی شده، اما در عین حال می‌تواند بدن را در برابر ویروس‌هایی مانند ویروس سرما خوردگی آسیب‌پذیرتر کند. عوامل زیر می‌توانند احتمال ابتلا به سرما خوردگی را در این دوران افزایش دهند:
- تماس با افراد بیمار یا محیط‌های شلوغ
- کمبود خواب یا استراحت ناکافی
- استرس زیاد و اضطراب
- رژیم غذایی نامناسب و کمبود ویتامین‌ها
- هوای سرد یا خشک، به‌ویژه در فصول پاییز و زمستان
همچنین، در بسیاری از موارد بارداری همراه با تهوع، استفراغ و کاهش اشتها است که می‌تواند به کمبود مواد مغذی در بدن مادر منجر شود. این کمبودها نیز یکی از دلایل ضعف ایمنی در این دوران محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با نکات مهم در دوران پیش از دوران بارداری
آیا سرما خوردگی در بارداری برای جنین خطر دارد؟
در اغلب موارد، سرما خوردگی خفیف برای جنین خطر جدی ندارد. اما مواردی وجود دارد که نیاز به مراقبت بیشتری دارند:
- تب بالا (بیش از ۳۸.۵ درجه) ، به‌ویژه در سه‌ماهه اول، ممکن است خطراتی برای رشد سیستم عصبی جنین ایجاد کند.
- مصرف برخی داروهای بدون تجویز پزشک، مانند ضداحتقان‌ها یا داروهای ضدویروسی، می‌تواند باعث آسیب‌های جنینی شود.
- ضعف بدنی شدید مادر در صورت ادامه‌دار شدن بیماری ممکن است به سوءتغذیه یا کم‌آبی منجر شود که برای جنین مضر است.
برخی مطالعات همچنین نشان داده‌اند که عفونت‌های مکرر در دوران بارداری می‌توانند با افزایش احتمال زایمان زودرس یا وزن پایین نوزاد هنگام تولد ارتباط داشته باشند. البته این موضوع بیشتر در مورد بیماری‌های ویروسی شدیدتر مانند آنفلوآنزا صدق می‌کند تا سرما خوردگی ساده.
راه‌های درمان سرما خوردگی در بارداری
درمان سرما خوردگی در دوران بارداری باید با احتیاط انجام شود. بسیاری از داروهای رایج سرما خوردگی برای این دوران توصیه نمی‌شوند، بنابراین استفاده از روش‌های ایمن و طبیعی اهمیت زیادی دارد:
- استراحت کافی و خواب منظم برای کمک به بازیابی بدن
- افزایش مصرف مایعات مانند آب، دمنوش‌های بدون کافئین، آب مرغ یا سوپ سبزیجات
- بخور دادن با آب داغ برای کاهش گرفتگی بینی
- استفاده از قطره‌های سالین (نمکی) برای شست‌وشوی بینی
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C مانند پرتقال، فلفل دلمه‌ای، کیوی
- در صورت نیاز، مصرف استامینوفن برای تب یا سردرد، تحت نظر پزشک
در صورت بروز علائمی مانند گلودرد شدید یا سرفه مداوم، پزشک ممکن است برخی آزمایش‌ها مانند تست گلو یا آزمایش خون را تجویز کند تا اطمینان حاصل شود که عامل بیماری ویروسی است و نیاز به آنتی‌بیوتیک وجود ندارد.
اقدامات مراقبتی روزانه برای پیشگیری یا بهبود
- شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون
- پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار
- تهویه مناسب هوای منزل یا محل کار
- استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ یا بسته
- تغذیه سالم و متنوع برای تقویت سیستم ایمنی
- نوشیدن مایعات به مقدار کافی
- دوری از مصرف خودسرانه داروهای شیمیایی
- حفظ آرامش روانی با تمرینات ذهن‌آگاهی یا یوگا بارداری
- استفاده از مرطوب‌کننده هوا در فصول خشک برای کاهش تحریک مجاری تنفسی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد زیر لازم است حتماً با پزشک مشورت شود:
- تب بالا و ماندگار بیش از ۲۴ ساعت
- سرفه شدید یا همراه با خون
- درد قفسه سینه یا تنگی نفس
- علائم سرما خوردگی که بیش از یک هفته ادامه یابند
- ناتوانی در خوردن یا نوشیدن به دلیل ضعف یا تهوع شدید
- کاهش محسوس حرکات جنین هم‌زمان با بیماری
اگر سرما خوردید، این نکات را فراموش نکنید
سرما خوردگی در بارداری معمولاً مشکل حادی ایجاد نمی‌کند، اما نیازمند مراقبت و توجه بیشتر است. پیروی از توصیه‌های ساده‌ای مانند استراحت، تغذیه سالم و اجتناب از مصرف داروهای نامناسب می‌تواند از بروز عوارض جلوگیری کند. اگر علائم شدید یا طولانی‌مدت دارید، مراجعه به پزشک بهترین اقدام است. همچنین، در صورت بروز هر گونه تغییری در حال عمومی یا حرکات جنین، نباید تأخیر در مشورت با متخصص وجود داشته باشد.
