دیفن هیدرامین برای چیست؟ دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) نوعی آنتی هیستامین است که برای تسکین علائم ناشی از تب یونجه، آلرژی یا سرماخوردگی در بارداری مانند خارش و ریزش اشک چشم، گلودرد خفیف، عطسه و آبریزش بینی به کار می‌رود. این دارو همچنین می‌تواند برای کاهش سرفه، پیشگیری و تسکین بیماری حرکت (motion sickness) و حتی درمان بی‌خوابی استفاده شود. مکانیسم اثر آن به‌طور مشخص با مسدود کردن عملکرد هیستامین (ماده‌ای در بدن که موجب بروز علائم آلرژیک می‌شود) صورت می‌گیرد.
دیفن هیدرامین در بارداری مجاز است؟ به گفته دکتر Jonathan Schaffir، متخصص زنان و زایمان، مصرف شربت دیفن هیدرامین در اوایل بارداری، برای پیشگیری از حالت تهوع صبحگاهی در بارداری یا درمان علائم آلرژی و سرماخوردگی و فقط با دستور پزشک، قابل استفاده است.
اگرچه پیش‌تر برخی مطالعات نشان داده بودند که مصرف داروهای سرماخوردگی و آنتی‌هیستامین در بارداری با خطر بروز ناهنجاری‌های مادرزادی و شکاف کام مرتبط است، پژوهش‌های جدید این فرضیه را رد کرده‌اند. با این حال، همانند مصرف هر دارویی در دوران بارداری، رعایت دوز توصیه شده و مشورت با پزشک بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: لیست داروهای مجاز در بارداری، دقت کنید
طبیعی است در سه ماهه اول بارداری که دوره‌ای حیاتی برای رشد جنین محسوب می‌شود، درباره مصرف هر دارویی احتیاط بیشتری داشته باشید. با این حال، تحقیقات گسترده نشان داده‌اند که مصرف آنتی‌هیستامین‌ها در دوران بارداری، حتی در هفته‌های ابتدایی، هیچ‌گونه خطری برای جنین ندارد.
دکتر متیو کارول، متخصص زنان و زایمان می‌گوید: «به‌طور کلی مصرف دیفن هیدرامین در سه ماهه اول بارداری ایمن است.» با این حال او توصیه می‌کند که در مصرف آن دقت شود: «از آنجا که این دارو از جفت عبور می‌کند، بهترین راهکار، استفاده از کمترین دوز و برای کوتاه‌ترین مدت ممکن است.»
خوردن دیفن هیدرامین در سه ماهه دوم بارداری نیز خطری ندارد. این دارو از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در دسته B قرار دارد؛ به این معنا که مطالعات حیوانی هیچ اثر منفی نشان نداده‌اند و شواهدی از خطر جدی آن برای بارداری انسان وجود ندارد. با این حال، همیشه باید پیش از شروع مصرف هر داروی جدید در دوران بارداری، با پزشک مشورت کنید.
مصرف دیفن هیدرامین در سه ماهه سوم بارداری امکان‌پذیر است اما باید با احتیاط همراه باشد زیرا اثرات خواب‌آور این دارو، مصرف مکرر یا دوزهای بالا نزدیک به زمان زایمان می‌تواند نوزاد را دچار خواب‌آلودگی کند. به عبارت دیگر، اگر گهگاه برای آلرژی یا بی‌خوابی از آن استفاده شود مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف منظم آن توصیه نمی‌شود.
تمام داروهای شیمیایی، از جمله دیفن هیدرامین، بر اساس میزان ایمنی و خطر احتمالی برای جنین در پنج گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند. در جدول زیر خلاصه‌ای از این دسته‌بندی را آورده‌ایم.
|
گروه دارویی |
ایمنی در بارداری |
توضیحات |
|
گروه A |
ایمن |
مطالعات گسترده بر روی زنان باردار نشان داده‌اند که مصرف این داروها در سه ماهه اول بارداری هیچ خطری برای جنین ندارد. |
|
گروه B |
نسبتاً ایمن (مصرف با احتیاط و طبق تجویز پزشک) |
مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که این داروها خطری ندارند اما مطالعات کافی روی زنان باردار انجام نشده است. |
|
گروه C |
فقط در صورت برتری منافع بر مضرات، با نظر پزشک تجویز می‌شود. |
در مطالعات حیوانی برخی عوارض جانبی مشاهده شده است و مطالعات انسانی کافی وجود ندارد. |
|
گروه D |
پرخطر (در موارد ضروری و با نظر پزشک) |
شواهد انسانی نشان می‌دهد که این داروها می‌توانند برای جنین خطرناک باشند اما در برخی شرایط خاص که جایگزین ایمنی وجود ندارد، ممکن است تجویز شوند. |
|
گروه X |
ممنوع |
این داروها خطرات جدی و ناهنجاری‌های شدید برای جنین ایجاد می‌کنند. |
خوردن دیفن هیدرامین در بارداری مضر است؟ شربت دیفن هیدرامین در بارداری در گروه B قرار می‌گیرد و نسبتاً ایمن است. با این وجود، نباید خودسرانه آن را مصرف کنید.
شربت دیفن هیدرامین توسط شرکت‌های دارویی مختلف و در دوزهای متفاوت تولید می‌شود. به همین دلیل، مقدار دقیق مصرف آن در دوران بارداری به نوع محصول، وضعیت سلامت فرد و البته توصیه پزشک بستگی دارد.
مقدار مصرف دیفن هیدرامین در بارداری چقدر است؟ به طور معمول، این دارو برای کنترل علائمی مانند آلرژی یا سرماخوردگی، می‌تواند هر ۴ تا ۶ ساعت یک‌بار مصرف شود. با این حال، میزان دقیق مصرفی در هر نوبت تنها باید توسط پزشک تعیین شود.
توجه داشته باشید که مصرف دیفن هیدرامین در دوران بارداری باید کاملاً طبق دستور پزشک انجام گیرد و از تغییر خودسرانه در دوز یا مدت زمان مصرف دارو جداً خودداری کنید.
آیا خوردن دیفن هیدرامین در بارداری خطرناک است؟ مصرف شربت دیفن هیدرامین در دوران بارداری معمولاً با عوارض خفیف همراه است و بیشتر زنان تنها علائم گذرایی را تجربه می‌کنند. با این حال، آگاهی از نشانه‌ها و شدت آن‌ها اهمیت زیادی دارد. این دارو می‌تواند موجب بروز برخی عوارض جانبی خفیف شود که معمولاً موقتی هستند و با قطع یا کاهش مصرف برطرف می‌شوند:
هرچند کمتر رایج است، اما در برخی موارد دیفن‌هیدرامین ممکن است به عوارض جدی‌تری منجر شود، مانند:
در صورت بروز این علائم، ضروری است که بلافاصله به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید.
در دوران بارداری، بسته به دلیل مصرف دیفن هیدرامین، می‌توان از داروها و روش‌های ایمن‌تری استفاده کرد. در ادامه جایگزین‌های مناسب را بر اساس شرایط مختلف معرفی می‌کنیم:
برخی از داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا در بارداری بی‌خطر محسوب می‌شوند، از جمله:
با این حال، چون بسیاری از داروهای سرماخوردگی ترکیبی هستند و ممکن است حاوی مواد فعال نامناسب برای زنان باردار باشند، حتماً پیش از مصرف با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
اگر در این دوران با علائم آلرژی مواجه هستید، بهتر است در مورد مصرف داروهای زیر با پزشک مشورت کنید:
علاوه بر دارو، اقدامات ساده‌ای نیز می‌تواند موثر باشد؛ برای مثال، در زمان افزایش گرده گیاهان، پنجره‌ها را ببندید.
بیشتر بخوانید: حساسیت فصلی در بارداری، روی جنین تاثیر می گذارد؟
بی‌خوابی در بارداری یکی از مشکلات رایج است. برای کنترل آن، توصیه‌های مربوط به بهداشت خواب را رعایت کنید، مانند:
برای تهوع یا بیماری صبحگاهی، پزشک ممکن است ویتامین B6 یا دوکسیلامین تجویز کند. همچنین برخی راهکارهای خانگی می‌توانند موثر باشند، از جمله:
بیشتر بخوانید: رفع ویار بارداری با ویتامین B6
یکی دیگر از اشکال دارویی دیفن هیدرامین در بارداری، قرص آن است. همانند سایر داروها مصرف قرص دیفن هیدرامین در بارداری نیز باید با صلاح دید پزشک انجام شود. عوارض احتمالی مصرف آن عبارت است از:
مصرف دیفن‌هیدرامین در بارداری و شیردهی نیازمند بررسی دقیق مزایا و معایب آن است.
بروز عوارض جانبی در نوزادان شیرخوار به دلیل مصرف دارو توسط مادر بسیار نادر است، اما لازم است هنگام مصرف هر دارویی در دوران شیردهی، وضعیت نوزاد خود را تحت نظر داشته باشید. در صورتی که نوزاد شما:
بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
نقل قول از:
Diphenhydramine passes into breast milk in very small amounts. Your baby is unlikely to get side effects. However it's better to only take it occasionally, or for a short time, as it could make them sleepy.
ترجمه:
مقدار بسیار کمی از دیفن هیدرامین وارد شیر مادر می‌شود و به همین دلیل احتمال بروز عوارض در نوزاد کم است. با این حال، بهتر است این دارو را فقط گاهی اوقات یا برای مدت کوتاه مصرف کنید، زیرا ممکن است باعث خواب‌آلودگی نوزاد شود.
بیشتر بخوانید: داروهای ممنوعه دوران شیردهی
مصرف همزمان دیفن هیدرامین با برخی داروها می‌تواند اثر دارو را تغییر داده یا خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. بنابراین در صورت استفاده از هر یک از داروهای زیر، لازم است با پزشک یا داروساز مشورت کنید:
همچنین، اگر از داروهای ترکیبی مانند مسکن‌ها، ضدسرفه‌ها یا داروهای سرماخوردگی حاوی دیفن هیدرامین استفاده می‌کنید، به دقت ترکیبات دیگر دارو را بررسی کنید. برای مثال، بررسی کنید که آیا داروی ترکیبی حاوی استامینوفن یا سایر مواد فعال است یا خیر، تا از مصرف بیش از حد یا تداخل دارویی جلوگیری شود.
