به گزارش خبرنگار اقتصادی رکنا، با وجود اینکه مصرف کولرهای گازی و آبی در کشور به مرز 32 تا 35 هزار مگاوات رسیده و بیش از 40 درصد برق کشور را می‌بلعد، طرح وعده‌ داده‌ شده برای استانداردسازی کولرها همچنان بلاتکلیف مانده است.

بر اساس مصوبه سال 1401، قرار بود با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران و وزارت صمت، تولید کولرهای پرمصرف متوقف و بازار به سمت فناوری‌های نوین و بهینه هدایت شود. با این حال، پس از گذشت دو سال، نه تنها خبری از اجرای کامل این طرح نیست، بلکه همچنان بخش عمده کولرهای موجود در بازار مربوط به نسل قدیم و پرمصرف است.

کارشناسان انرژی می‌گویند که در فاصله سال‌های 1401 و 1402 دو بار استاندارد برچسب انرژی بازنگری شد. ابتدا قرار بر این بود که تولید کولرهای زیر رده D ممنوع شود و به تولیدکنندگان فرصت داده شود تا به مرور خود را با شرایط جدید تطبیق دهند اما به دلیل وخامت اوضاع، سازمان ملی استاندارد در آبان 1402 صراحتاً اعلام کرد که تولید کولرهای آبی زیر رده A ممنوع است. با وجود این ممنوعیت، همچنان بخش عمده کولرهای تولیدی کشور در رده‌های پایین انرژی قرار دارند و حتی مجوز استاندارد نیز دریافت می‌کنند.

این وضعیت به معنای آن است که هر سال حدود یک میلیون کولر آبی پرمصرف و غیرقانونی وارد خانه‌های مردم می‌شود؛ وسایلی که قرار است حداقل 10تا 15 سال مورد استفاده قرار گیرند و در این مدت فشار مضاعفی بر شبکه برق وارد کنند.

کارشناسان معتقدند وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد با ترک فعل و بی‌عملی در اجرای قوانین و نظارت بر تولیدکنندگان، کشور را در آستانه تابستان با بحرانی بزرگ‌تر در حوزه ناترازی برق مواجه کرده‌اند. این در حالی است که راهکارهایی همچون الزام به تولید محصولات با فناوری نوین و در دسترس قرار دادن کولرهای کم‌مصرف می‌توانست بخش بزرگی از بحران را کنترل کند.

جواد نوفرستی، کارشناس انرژی با بیان اینکه وضعیت تولید کولرهای آبی ما فاجعه آمیز است، گفت: 90 درصد کولرهایی که تولید می‌شود بر خلاف قانون است. سازمان بازرسی باید به ترک فعل وزارت صمت و سازمان استاندارد در این زمینه ورود کند.

وی افزود: در فاصله کمتر از یک سال دوبار استاندارد برچسب انرژی کولرها بازنگری شد، چون مصرف آن‌ها فاجعه آمیز بود/ از اول بهمن سال ۱۴۰۲ قرار بود تولید کولر آبی زیر گرید A ممنوع شود.

گفتنی است، در چنین شرایطی تنها توصیه به مردم برای خرید وسایل دارای برچسب انرژی A++ و تنظیم دمای کولرها بر روی 25 درجه کافی نیست؛ چراکه مسئولیت اصلی بحران برق، متوجه سیاست‌گذاران و نهادهای ناظر یعنی وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد است.