تبخال تناسلی مانع باروری نمی‌شود و بسیاری از زنان مبتلا به این ویروس می‌توانند باردار شوند و نوزاد سالمی به دنیا بیاورند. وجود ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) معمولاً تاثیری بر عملکرد تخمدان‌ها، تخمک‌گذاری یا احتمال لقاح ندارد، بنابراین باروری طبیعی اغلب امکان‌پذیر است. با این حال، مدیریت تبخال قبل و در طول بارداری اهمیت زیادی دارد تا سلامت مادر و نوزاد تضمین شود.
اصلی‌ترین نگرانی تبخال تناسلی در دوران بارداری، انتقال ویروس به نوزاد در زمان زایمان است که می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. با برنامه‌ریزی پزشکی، استفاده از داروهای ضدویروس در زمان مناسب و در صورت لزوم انجام زایمان سزارینی، این خطر به میزان زیادی کاهش می‌یابد. در نتیجه، زنان مبتلا به تبخال تناسلی می‌توانند با رعایت نکات پزشکی و پیشگیری‌های لازم بارداری ایمن و موفقی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: جوش و تبخال تناسلی، چه تفاوتی با هم دارند؟
مهم‌ترین نگرانی، انتقال ویروس به نوزاد است. اگر مادر در زمان زایمان دچار شکل فعال تبخال باشد، احتمال انتقال ویروس به کودک بسیار بالا است و این می‌تواند باعث عفونت شدید نوزاد شود که به آن هرپس نوزادی گفته می‌شود. این نوع عفونت ممکن است مشکلات جدی مانند ضایعات پوستی، مشکلات عصبی و حتی تهدید حیات نوزاد را ایجاد کند.
تبخال تناسلی برای خود زن باردار معمولاً تهدید جدی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند باعث بروز مشکلات آزاردهنده و در برخی موارد نگرانی‌های پزشکی شود. شایع‌ترین مشکل، درد، سوزش و خارش در ناحیه تناسلی در هنگام شیوع فعال است که کیفیت زندگی و آرامش مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تبخال ممکن است در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش نسبی ایمنی بدن، بیشتر عود کند یا شدت علائم افزایش یابد.
همچنین در صورت ابتلای اولیه در دوران بارداری، احتمال بروز علائم عمومی مانند تب، سردرد، خستگی و ورم غدد لنفاوی بیشتر است. در برخی موارد نادر، تبخال تناسلی می‌تواند منجر به عفونت‌های شدیدتر یا گسترش ویروس به سایر اندام‌ها شود، هرچند این حالت بسیار کم دیده می‌شود. به همین دلیل، پیگیری پزشکی و درمان ضدویروسی در دوران بارداری برای کنترل عوارض مادر اهمیت زیادی دارد.
بیشتر بخوانید: ارتباط تبخال تناسلی با ایدز، صحت دارد؟
احتمال انتقال تبخال تناسلی به جنین یا نوزاد به چند عامل بستگی دارد، به ویژه زمان ابتلای مادر و وجود شکل فعال در زمان زایمان:
بنابراین بیشترین خطر زمانی است که ابتلای اولیه در اواخر بارداری رخ دهد، و پیگیری پزشکی منظم و مصرف داروهای ضدویروس می‌تواند این خطر را به میزان زیادی کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: راه های انتقال تبخال تناسلی، مراقبت های لازم
برای زنان مبتلا به تبخال تناسلی، برنامه‌ریزی درست قبل، حین و پس از بارداری می‌تواند هم سلامت مادر و هم نوزاد را تضمین کند. در ادامه روند بارداری با وجود تبخال تناسلی به صورت مرحله به مرحله آمده است:
مشاوره پزشکی: حتماً با یک متخصص زنان و زایمان یا عفونی مشورت کنید تا وضعیت تبخال شما ارزیابی شود.
داروهای ضدویروس: پزشک ممکن است داروهای پیشگیرانه مانند آسیکلوویر یا والاسیکلوویر را برای کاهش شیوع تبخال تجویز کند.
آمادگی روانی و اطلاعاتی: بدانید که تبخال تناسلی مانع باروری نمی‌شود، اما مدیریت آن در دوران بارداری اهمیت دارد.
کنترل عفونت فعال: روابط جنسی محافظت‌شده در زمان شیوع تبخال داشته باشید تا خطر انتقال ویروس به شریک جنسی و در آینده به نوزاد کاهش یابد.
بیشتر بخوانید: رابطه جنسی با تبخال تناسلی
استفاده از داروهای پیشگیرانه: در سه ماهه آخر بارداری، مصرف داروهای ضدویروس می‌تواند شیوع تبخال را کاهش دهد و خطر انتقال به نوزاد در زایمان را پایین بیاورد.
پیگیری پزشکی منظم: پزشک وضعیت سلامت مادر و هرگونه علائم فعال تبخال را بررسی می‌کند.
رعایت بهداشت شخصی: زخم‌ها را تمیز و خشک نگه دارید و از تماس مستقیم با زخم در حین شیوع خودداری کنید.
پیشگیری از انتقال به نوزاد: در صورت فعال بودن زخم‌ها در زمان زایمان، احتمالاً زایمان سزارین توصیه می‌شود تا کودک از تماس مستقیم با ویروس محافظت شود.
بررسی وضعیت تبخال: پزشک قبل از زایمان وضعیت زخم‌ها و شیوع تبخال را ارزیابی می‌کند.
تصمیم‌گیری در مورد نوع زایمان: اگر زخم فعال وجود داشته باشد، سزارین ایمن‌ترین روش برای جلوگیری از انتقال ویروس به نوزاد است.
آمادگی برای اقدامات فوری: تیم پزشکی آماده مدیریت نوزاد در صورت تماس با ویروس تبخال است، اگرچه با پیشگیری مناسب، این خطر بسیار کم است.
مراقبت از نوزاد: اگر کودک در معرض ویروس قرار گرفته، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه پیشنهاد دهد.
ادامه درمان مادر: مصرف داروهای ضدویروس ممکن است ادامه یابد تا از شیوع تبخال جلوگیری شود.
مشاوره برای شیردهی: معمولاً تبخال تناسلی مانع شیردهی نمی‌شود، مگر آنکه زخم‌ها در ناحیه سینه یا نزدیک دهان نوزاد باشند.
غربالگری تبخال تناسلی در بارداری به معنای بررسی و شناسایی زنان مبتلا به ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است تا خطر انتقال ویروس به نوزاد کاهش یابد و اقدامات پیشگیرانه انجام شود. برخلاف برخی بیماری‌های قابل انتقال از مادر به جنین، غربالگری معمول و روتین تبخال تناسلی، برای همه زنان باردار توصیه نمی‌شود، زیرا بیشتر افراد مبتلا علامت‌دار نیستند و تست‌های سرولوژیک ممکن است محدودیت داشته باشند.
مصاحبه و بررسی سابقه پزشکی: پزشک درباره سابقه زخم‌های تناسلی، شیوع قبلی تبخال و تماس جنسی پرسش می‌کند.
آزمایش خون (سرولوژی): برای تشخیص آنتی‌بادی‌های HSV-1 و HSV-2 استفاده می‌شود تا مشخص شود فرد قبلاً با ویروس مواجه شده یا خیر.
نمونه‌گیری از زخم فعال: اگر مادر در زمان بارداری دچار زخم فعال باشد، پزشک نمونه‌ای از ضایعه می‌گیرد تا با آزمایش PCR یا کشت، وجود ویروس تایید شود.
هدف اصلی غربالگری، شناسایی زنان در معرض خطر انتقال ویروس به نوزاد، برنامه‌ریزی درمان پیشگیرانه و تصمیم‌گیری درباره نوع زایمان است تا سلامت نوزاد حفظ شود.
در بارداری، داروهای ضدویروس برای مدیریت تبخال تناسلی معمولاً شامل آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر هستند که مصرف آن‌ها در سه ماهه دوم و سوم بارداری به ویژه برای کاهش شیوع تبخال و پیشگیری از انتقال ویروس به نوزاد توصیه می‌شود. این داروها معمولاً بی‌خطر شناخته شده‌اند و می‌توانند دفعات و شدت شیوع زخم‌ها را کاهش دهند. پزشک دوز مناسب و مدت زمان مصرف را بر اساس وضعیت مادر و مرحله بارداری تعیین می‌کند و مصرف خودسرانه این داروها توصیه نمی‌شود.
زایمان سزارین یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از انتقال تبخال تناسلی به نوزاد است، به‌ویژه زمانی که مادر در هنگام زایمان دچار شکل فعال تبخال باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که اگر مادر ضایعات فعال داشته باشد و زایمان طبیعی انجام دهد، احتمال انتقال ویروس به نوزاد می‌تواند بین ۳۰ تا ۵۰ درصد باشد. اما با انجام سزارین، این احتمال به شکل چشمگیری کاهش می‌یابد و به حدود ۱ تا ۲ درصد می‌رسد.
با این حال، سزارین به طور کامل خطر انتقال را از بین نمی‌برد، زیرا ویروس می‌تواند پیش از زایمان یا در دوران بارداری از راه جفت یا مایعات آمنیوتیک به جنین منتقل شود، هرچند این موارد بسیار نادر هستند. به همین دلیل، ترکیب مصرف داروهای ضدویروس در اواخر بارداری و زایمان سزارین در صورت وجود تبخال فعال بهترین راهکار برای کاهش خطر انتقال به نوزاد در نظر گرفته می‌شود.
بیشتر بخوانید: مقایسه زایمان طبیعی و سزارین؛ عوارض و فواید هرکدام را بدانید
درمان تبخال تناسلی در بارداری بر کنترل علائم، کاهش دفعات عود و پیشگیری از انتقال ویروس به نوزاد متمرکز است. پزشک معمولاً داروهای ضدویروس مانند آسیکلوویر یا والاسیکلوویر را تجویز می‌کند که ایمن‌ترین گزینه‌ها در دوران بارداری محسوب می‌شوند و می‌توانند شدت و مدت شیوع را کاهش دهند.
در سه ماهه پایانی، مصرف مداوم این داروها به‌ویژه از هفته ۳۶ بارداری توصیه می‌شود تا احتمال فعال شدن ضایعات در زمان زایمان کمتر شود. در صورت بروز تبخال فعال هنگام زایمان، معمولاً سزارین پیشنهاد می‌شود تا خطر انتقال ویروس به نوزاد به حداقل برسد.
در نهایت، داشتن تبخال تناسلی مانع بارداری نمی‌شود و بسیاری از زنان مبتلا می‌توانند حاملگی خوب و نوزاد سالمی داشته باشند. کلید موفقیت در این مسیر، آگاهی، برنامه‌ریزی دقیق و پیگیری پزشکی منظم است. با استفاده از داروهای پیشگیرانه، رعایت بهداشت و مشاوره با متخصص، می‌توان خطر انتقال ویروس به نوزاد را به حداقل رساند و تجربه بارداری ایمن و آرامی را تجربه کرد.
